Gniewosz z Dalewic (zm. 1406)
Gniewosz z Dalewic (w źródłach również z Dalowic, Ćmielowa, Wnorowa[1][2]; ur. ok. poł. XIV w., zm. 1406) – rycerz polski, podkomorzy krakowski, w 1397 roku, kasztelan sandomierski w 1406 roku, starosta halicki w 1394 roku, starosta trembowelski w 1403 roku, starosta generalny ruski w 1393 roku[3].
 Strzegomia | |
| Data śmierci |
ok. 1406 |
|---|---|
| Ród |
Strzegomici |
| Dzieci | |
| Administracja |
podkomorzy krakowski, kasztelan sandomierski, starosta halicki, trembowelski, starosta generalny ruski |
Pochodził ze średniozamożnego małopolskiego rodu herbu Kościesza (Strzegomia). W 1378 pojawił się w służbie Władysława Opolczyka, wówczas węgierskiego namiestnika Rusi Halickiej, wiążąc się na kilka lat ze śląskim Piastowiczem. W 1385 r. znajdował się w orszaku Opolczyka przybywającego z Węgier do Krakowa, aby dopilnować w imieniu królowych Elżbiety Bośniaczki i Marii małżeństwa królowej Jadwigi z Wilhelmem Habsburgiem. Gniewosz brał aktywny udział w tych staraniach. To on najprawdopodobniej sprowadził, na polecenie księcia Władysława, Wilhelma do Krakowa latem 1385 r. i gościł go w swoim dworze pod Wawelem w okolicach baszty Legackiej (dziś ul. Senacka, teren Muzeum Archeologicznego), gdy narzeczony nie został wpuszczony na zamek przez małopolskich panów sprzyjających Jagielle.
Był świadkiem pokoju w Raciążku w 1404 roku[4].
Przypisy
edytuj- ↑ Jerzy Sperka, Szafrańcowie herbu Stary Koń, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2001, s. 275-276.
- ↑ Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu [online], www.slownik.ihpan.edu.pl [dostęp 2020-05-17].
- ↑ Urzędnicy województwa ruskiego XIV-XVIII wieku. (Ziemie halicka, lwowska, przemyska, sanocka). Spisy. Oprac. Kazimierz Przyboś. 1987, s. 149, 323.
- ↑ Codex diplomaticvs Regni Poloniae et Magni Dvcatvs Litvaniae in qvo pacta, foedera, tractatvs pacis ... nvnc primvm ex archivis pvblicis ervta ac in lvcem protracta ... T. IV in qvo totivs Prvssiae res continentvr, wydał Maciej Dogiel, Wilno 1764, s. 78.
Bibliografia
edytuj- Anna Strzelecka: Gniewosz z Dalewic (Dalowic, Ćmielowa, Wronowa), (zm.1406). [W:] Polski Słownik Biograficzny. T. VIII : Girdwoyń Michał – Gross Adam. Wrocław – Kraków – Warszawa : Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1959–1960, s. 143–144.
- Jerzy Sperka: Otoczenie Władysława Opolczyka w latach 1379—1401. Studium o elicie władzy w relacjach z monarchą. Katowice, 2006, s. 229–232 etc.