Wolin (gmina)

Wolin
	gmina miejsko-wiejska
	; Ratusz w Wolinie
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	kamieński
TERC	3207063
Siedziba	Wolin
Burmistrz	Ewa Grzybowska
Powierzchnia	327,46 km²
Populacja (2016); • liczba ludności	; 12 248
• gęstość	37,5 os./km²
Urbanizacja	39,3%
Nr kierunkowy	91
Tablice rejestracyjne	ZKA
	Adres urzędu:ul. Zamkowa 23; 72-510 Wolin
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	30
Liczba miejscowości	49
	Położenie na mapie powiatu;
	53°50′29″N 14°36′41″E/53,841389 14,611389
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Wolin – gmina miejsko-wiejska w Polsce, w północno-zachodniej części województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim. Siedzibą gminy jest miasto Wolin.

Według danych z 31 grudnia 2016 r. gmina miała 12 248 mieszkańców^[2].

Gmina stanowi 32,5% powierzchni powiatu. W skład gminy wchodzi 49 miejscowości, tworząc 30 sołectw^[3].

Położenie

Gmina Wolin leży w północno-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, w środkowej części powiatu kamieńskiego. Obejmuje wyspę Wolin oraz część leżącą na stałym lądzie – na wschód od cieśniny Dziwny. Od północy granicę wyznacza Morze Bałtyckie, od południa Zalew Szczeciński^[4].

Sąsiednie gminy:

Dziwnów, Golczewo, Kamień Pomorski i Międzyzdroje (powiat kamieński)
Przybiernów i Stepnica (powiat goleniowski)

Demografia

W roku 1990 struktura ludności gminy Wolin była efektem powojennych migracji, w tym wysiedleń ludności niemieckiej i zasiedlania tych terenów przez Polaków^[5]. Większość mieszkańców miasta i gminy Wolin urodziła się w ówczesnym województwie szczecińskim^[5]. Z innych województw pochodziło 30,5% mieszkańców, natomiast 6,5% ludności zamieszkałej na terenie miasta i gminy Wolin urodziło się poza obecnymi granicami Polski, z czego większość osiedliła się na obszarach wiejskich^[5]. W 1990 roku średnia gęstość zaludnienia gminy wynosiła 38 osób na km², co było znacznie mniejszą wartością w porównaniu do średniej obliczonej dla ówczesnego województwa szczecińskiego, która wynosiła 97 osób na km². W samym mieście Wolin gęstość zaludnienia wynosiła 321 osób na km²^[6].

Według danych z 30 czerwca 2012 roku gminę Wolin zamieszkiwało 12 462 osób^[7]

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2012):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	12 462	100	6274	50,35	6188	49,65
Miasto	4998	40,11	2568	20,61	2430	19,50
Wieś	7464	59,89	3706	29,74	3758	30,16

Mapa wyspy Wolin z zaznaczonym Wolinem

Piramida wieku mieszkańców gminy Wolin w 2014 roku^[8].

Przyroda i turystyka

Gmina leży w regionach fizycznogeograficznych: Wyspy Wolin i Uznam oraz Równina Gryficka, częściowo nad Morzem Bałtyckim. Gmina jest przedzielona cieśniną Dziwną na dwie części. Zachodnia część, położona na Wyspie Wolin od zachodu sąsiaduje z Wolińskim Parkiem Narodowym, gmina obejmuje także fragment Zalewu Szczecińskiego. W okolicach Warnowa jest położony rezerwat przyrody Łuniewo. Jeziora: Czajcze, Domysłowskie, Żółwińskie i Kołczewo połączone kanałami z jeziorem Koprowo i Zalewem Kamieńskim tworzą kajakowy szlak turystyczny, po Dziwnie i Zalewie Szczecińskim pływają także większe jednostki. Przez wschodnią część, położoną na stałym lądzie, przepływa uchodząca do Zatoki Cichej (zatoka Dziwny) rzeka Grzybnica. Tworzy ona szlak kajakowy razem z jeziorami Piaski i Ostrowo (okolice wsi Troszyn). Tereny leśne zajmują około 22 procent^[9] powierzchni gminy, a użytki rolne 46 procent^[10].

Leśnictwo

Lesistość w gminie w roku 2012 wynosiła 21,9 procent^[3]. Powierzchnia lasów w gminie w 2012 roku wynosiła 7167,8 ha^[3], z czego same lasy publiczne to 7058,2 ha^[3]. Znaczna część tych ziem należy do Skarbu Państwa, Lasów Państwowych i Agencji Nieruchomości Rolnych. Tylko 12,1 ha jest w posiadaniu gminy^[3].

Gospodarka

Po przemianach ustrojowych na początku lat 90. XX wieku zlikwidowano nierentowną „Cepeliankę” Spółdzielnię Pracy Rękodzieła Ludowego i Artystycznego, Wolińską Spółdzielnie Mleczarską (zatrudniała blisko 100 osób), Spółdzielnię Inwalidów „Pokój” i kilka mniejszych zakładów w Wolinie. W prywatne ręce przeszła – dziś już nieistniejąca – przetwórnia „Centrali Rybnej”. Znacznie ograniczyły swoją działalność Zakłady Spożywcze Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”. Ostały się: piekarnia i mały młyn, produkujące na potrzeby lokalne. Każdy z tych zakładów nie zatrudnia więcej niż kilkanaście osób. Są ponadto piekarnie w Wolinie, Troszynie i Wisełce oraz tartak w ZGKiM w Wolinie.

W roku 2012 na tysiąc mieszkańców przypadało 875 osób pracujących^[3]. W tymże roku zarejestrowanych jako bezrobotni było 1199 osób^[3].

Edukacja

W roku szkolnym 2012/13 w gminie znajdowało się sześć szkół podstawowych, do których uczęszczało 676 uczniów oraz dwa gimnazja, w których kształciło się 321 uczniów^[3]. W roku 2012 na terenie gminy było sześć bibliotek. Skorzystało z nich 1757 czytelników^[3].

Komunikacja

Przez gminę prowadzi droga krajowa nr 3 łącząca Wolin z Międzyzdrojami (14 km) oraz przez Parłówko (9 km) z Przybiernowem (19 km). Z Parłówka prowadzą także drogi wojewódzkie nr 107 do Kamienia Pomorskiego (16 km) oraz nr 108 do Golczewa (18 km). Odległość z Wolina do stolicy powiatu, Kamienia Pomorskiego, wynosi 25 km.

Wolin (stacja „Wolin Pomorski”) uzyskał połączenie kolejowe w 1892 r., po wybudowaniu linii z Goleniowa. 10 lat wcześniej powstała linia Szczecin-Goleniów. W 1899 r. otwarto odcinek do Międzyzdrojów, a do 1901 r. do Świnoujścia. W latach 1979–1980 cała linia została zelektryfikowana. W gminie czynnych jest 7 stacji: Parłówko, Troszyn, Recław, Wolin Pomorski, Mokrzyca Wielka, Ładzin i Warnowo.

W gminie czynnych jest 5 urzędów pocztowych: Wolin (nr 72-510), Troszyn (nr 72-511), Wisełka (nr 72-513), Kołczewo (nr 72-514) i Ładzin (72-518).

Atrakcje turystyczne

Władze gminy pobierają opłatę miejscową od turystów na terenie miejscowości: Wolin, Wisełka, Świętouść, Kołczewo, Karnocice, Żółwino, Piaski Wielkie i Sułomino^[11].

W Wolinie

Zabytki

Miejsca

Ratusz w Wolinie z XIX wieku
budynek poczty
elewator zbożowy
Ruiny kościoła św. Jerzego
Fragmenty murów obronnych z XIV wieku
Muzeum Regionalne
Stanowiska archeologiczne wokół miasta: Wzgórze Wisielców, Srebrna Góra, Młynówka
Bastiony

Poza Wolinem

Świętouść – miejscowość położona wśród lasów, pomiędzy Bałtykiem a zachodnim brzegiem jeziora Koprowo, będącego dawną zatoką morską.
Pojezierze Wolińskie. Szlak biegnie obok 7 jezior: Łuniewo, Warnowo Zachodnie, Czajcze, Domysłowskie (pow. 52 ha, maks. gł. 7 m, brzegi piaszczyste, porośnięte trzciną), Żółwińskie (pow. 42 ha, maks gł. 5 m, brzeg piaszczysty od str. pn.-wsch.), jezioro Wisełka i Kołczewskie. Wszystkie mają charakter polodowcowy i znajdują się na skraju wolińskiej moreny czołowej. Są to zbiorniki płytkie, a ich dna znajdują się poniżej poziomu morza. Jeziora łączy ze sobą Lewieńska Struga, która przez jezioro Koprowo odprowadza wodę do Dziwny

Administracja i samorząd

W 2016 r. wykonane wydatki budżetu gminy wynosiły 49 mln zł, a dochody budżetu 48,9 mln zł. Zobowiązania samorządu (dług publiczny) według stanu na koniec 2016 r. wynosiły 25 mln zł, co stanowiło 51,2% poziomu dochodów^[12]. W roku 2012 dochody gminy na mieszkańca wyniosły 3072 zł^[3].

Sołectwa gminy Wolin: Chynowo, Dargobądz, Darzowice, Dobropole, Domysłów, Jarzębowo, Kodrąb, Kodrąbek, Kołczewo, Koniewo, Korzęcin, Laska, Ładzin, Łuskowo, Mokrzyca Mała, Mokrzyca Wielka, Ostromice, Piaski Wielkie, Płocin, Recław, Rzeczyn, Sierosław, Skoszewo, Troszyn, Unin, Warnowo, Wiejkowo, Wisełka, Zagórze, Zastań i Dramino.

Miejscowości

Miasta: Wolin (miasto od 1278 r.)

Wsie: Chynowo, Dargobądz, Darzowice, Dobropole, Domysłów, Dramino, Jarzębowo, Gogolice, Karnocice, Kodrąb, Kodrąbek, Kołczewo, Koniewo, Korzęcin, Laska, Ładzin, Łojszyno, Łuskowo, Mierzęcin, Mokrzyca Mała, Mokrzyca Wielka, Ostromice, Piaski Wielkie, Płocin, Rabiąż, Recław, Rekowo, Rzeczyn, Sierosław, Siniechowo, Skoszewo, Strzegowo, Sułomino, Troszyn, Troszynek, Unin, Warnowo, Wiejkowo, Wisełka, Zagórze, Zastań, Żółwino.

Osady: Jagniątkowo, Jaromierz, Parłowo, Parłówko, Świętouść, Wiejkówko

Przysiółki: Jagienki

Gminy partnerskie

Zobacz też

Przypisy

↑ [[Główny Urząd Statystyczny|GUS, Departament BadańD.B. Demograficznych]] Departament BadańD.B., Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2012 roku, Warszawa: GUS, 2012, s. 167, ISSN 1505-5507 [dostęp 2013-05-04] (pol. • ang.).
↑ ^a ^b Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2016 r. (Stan w dniu 31 XII 2016 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2017-05-30. ISSN 2451-2087.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j GUS:Bank Danych Lokalnych: Statystyczne Vademekum Samorządowca: Gmina miejsko-wiejska Wolin. [dostęp 2014-10-05].
↑ Wrota Wolina – Gmina on-line. Urząd Miejski w Wolinie. [dostęp 2012-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-23)].
↑ ^a ^b ^c praca zbiorowa pod red. Andrzeja Kostrzewskiego: Środowisko przyrodnicze i przestrzenna struktura społeczno-ekonomiczna miasta i gminy Wolin: monografia geograficzna.. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza: Studenckie Koło Naukowe Geografów im. Stanisława Pawłowskiego, 1992, s. 71.
↑ praca zbiorowa pod red. Andrzeja Kostrzewskiego: Środowisko przyrodnicze i przestrzenna struktura społeczno-ekonomiczna miasta i gminy Wolin: monografia geograficzna.. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza: Studenckie Koło Naukowe Geografów im. Stanisława Pawłowskiego, 1992, s. 66.
↑ GUS, Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym, Warszawa: GUS, 2012, s. 45, ISSN 1734-6118 [dostęp 2013-04-30] (pol. • ang.).
↑ Gmina Wolin w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-18] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Wrota Wolina. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-06)].
↑ ^a ^b ^c PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY WOLIN.
↑ Uchwała Nr XL/387/09 Rady Miejskiej w Wolinie z dnia 12 lutego 2009 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2009 r., Nr 24, poz. 882)
↑ Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2016 r. » Analizy budżetów JST » Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2016 r. /Tabele: 5, 6, 7. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-19].
↑ XX rocznica podpisania umowy partnerskiej Wolina z Venansault. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-06)].

[PiL167-1] [[Główny Urząd Statystyczny|GUS, Departament BadańD.B. Demograficznych]] Departament BadańD.B., Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2012 roku, Warszawa: GUS, 2012, s. 167, ISSN 1505-5507 [dostęp 2013-05-04] (pol. • ang.).

[GUS_populacja_2016-12-2] Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2016 r. (Stan w dniu 31 XII 2016 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2017-05-30. ISSN 2451-2087.

[:0-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j GUS:Bank Danych Lokalnych: Statystyczne Vademekum Samorządowca: Gmina miejsko-wiejska Wolin. [dostęp 2014-10-05].

[WW-4] Wrota Wolina – Gmina on-line. Urząd Miejski w Wolinie. [dostęp 2012-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-23)].

[UAM71-5] raca zbiorowa pod red. Andrzeja Kostrzewskiego: Środowisko przyrodnicze i przestrzenna struktura społeczno-ekonomiczna miasta i gminy Wolin: monografia geograficzna.. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza: Studenckie Koło Naukowe Geografów im. Stanisława Pawłowskiego, 1992, s. 71.

[6] raca zbiorowa pod red. Andrzeja Kostrzewskiego: Środowisko przyrodnicze i przestrzenna struktura społeczno-ekonomiczna miasta i gminy Wolin: monografia geograficzna.. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza: Studenckie Koło Naukowe Geografów im. Stanisława Pawłowskiego, 1992, s. 66.

[GUS45-7] GUS, Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym, Warszawa: GUS, 2012, s. 45, ISSN 1734-6118 [dostęp 2013-04-30] (pol. • ang.).

[populacja2016-8] Gmina Wolin w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-18] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[9] Wrota Wolina. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-06)].

[:1-10] PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY WOLIN.

[11] Uchwała Nr XL/387/09 Rady Miejskiej w Wolinie z dnia 12 lutego 2009 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2009 r., Nr 24, poz. 882)

[12] Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2016 r. » Analizy budżetów JST » Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2016 r. /Tabele: 5, 6, 7. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-19].

[13] XX rocznica podpisania umowy partnerskiej Wolina z Venansault. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-06)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]