Gliese 752

Gliese 752 B
	Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Orzeł
Rektascensja	19h 16m 57,610s
Deklinacja	+05° 09′ 01,59″
Paralaksa (π)	0,168962 ± 0,000013″
Odległość	19,304 ± 0,015 ly; 5,9185 ± 0,0046 pc
Wielkość obserwowana ; (pasmo V)	17,30m
Ruch własny (RA)	−598,18 ± 0,24 mas/rok
Ruch własny (DEC)	−1365,27 ± 0,23 mas/rok
Prędkość radialna	29,0 ± 5,0 km/s
	Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy	czerwony karzeł
Typ widmowy	M8 V
Alternatywne oznaczenia
	2MASS: J19165762+0509021
	V1298 Aql, VB 10, LHS 474

Gliese 752 A
	Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Orzeł
Rektascensja	19h 16m 55,257s
Deklinacja	+05° 10′ 08,04″
Paralaksa (π)	0,169159 ± 0,000052″
Odległość	19,2813 ± 0,0059 ly; 5,9116 ± 0,0018 pc
Wielkość obserwowana ; (pasmo V)	9,115m
Rozmiar kątowy	0,836 ± 0,051
Ruch własny (RA)	−579,043 ± 0,088 mas/rok
Ruch własny (DEC)	−1332,743 ± 0,081 mas/rok
Prędkość radialna	35,884 ± 0,0004 km/s
	Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy	czerwony karzeł
Typ widmowy	M2,5 V
Masa	0,45 ± 0,04 M☉
Promień	0,453 ± 0,019 R☉
Metaliczność [Fe/H]	0,00 ± 0,16
Wielkość absolutna	10,28m
Jasność	0,0326 ± 0,0004 L☉
Okres obrotu	46,04 ± 0,20
Prędkość obrotu	<2 km/s
Wiek	5,5 ± 4,5 mld lat
Temperatura	3557 ± 51 K
	Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół	Centrum Galaktyki
Półoś wielka	8909 pc
Mimośród	0,3365
Alternatywne oznaczenia
	2MASS: J19165526+0510086
	Bonner Durchmusterung: BD +04 4048
	Katalog Henry’ego Drapera: HD 180617
	Katalog Hipparcosa: HIP 94761
	V1428 Aql, Ross 652, Wolf 1055, LHS 473

Gliese 752 – gwiazda w gwiazdozbiorze Orła, odległa o około 19,3 roku świetlnego od Słońca. Jest to gwiazda podwójna, jedną z gwiazd okrąża planeta.

Charakterystyka obserwacyjna

Gliese 752 znajduje się w północno-środkowej części gwiazdozbioru Orła, na północ od Delta Aquilae, na zachód od Altaira i Beta Aquilae i na południowy wschód od Zeta Aquilae^[7]. Główny składnik ma wielkości obserwowaną 9,115^m^[1], gwiazdy nie widać nieuzbrojonym okiem^[7]. Max Wolf odkrył w 1919 roku duży ruch własny gwiazdy^[7].

W odległości 75,8 sekundy kątowej od głównego składnika (w 2012 roku) przez teleskop jest widoczna gwiazda o wielkości gwiazdowej ponad 17^m^[2]. Te gwiazdy tworzą szeroki układ związany grawitacyjnie^[2], o czym świadczy ich zgodny ruch własny^[2]^[5]. Pozostałe gwiazdy widoczne w pobliżu składnika A są obiektami tła^[2].

Obie gwiazdy układu Gliese 752 są gwiazdami rozbłyskowymi^[7].

Charakterystyka fizyczna

Budowa wewnętrzna gwiazd układu

Główny składnik Gliese 752 A to czerwony karzeł, gwiazda ciągu głównego należąca do typu widmowego M2,5^[3]. Ma promień równy 0,45 promienia Słońca i temperaturę ok. 3560 K, jej masa jest oceniana na 0,45 masy Słońca, a jasność jest równa ok. 3,3% jasności Słońca^[3].

Towarzyszy jej bardzo słaby czerwony karzeł typu M8, gwiazda o bardzo małej masie, bliskiej granicznej masy pozwalającej na syntezę wodoru^[3]. Jest zwana „gwiazdą van Biesbroecka”, od nazwiska George’a Van Biesbroecka, który odkrył ją w 1940 roku^[7].

Aktywność magnetyczna obu gwiazd jest związana z konwekcją w ich wnętrzu, jednak ze względu na różną masę, ich struktura jest odmienna. Gliese 752 A ma jądro, w którym transport energii odbywa się przez promieniowanie, które otacza strefa konwektywna^[8]. Chromosfera gwiazdy objawia cykl aktywności o okresie około 7 lat^[7]. Mniejsza gwiazda Gliese 752 B jest w całej objętości konwektywna, jednak jej pole magnetyczne również może generować rozbłyski^[8]^[7].

Układ planetarny

W 2009 roku postulowane było istnienie planety okrążającej składnik B, czyli gwiazdę van Biesbroecka. Obiekt oznaczony VB 10 b miał być gazowym olbrzymem o masie 6,4 M_J, okrążającym gwiazdę w okresie 272 dni i wywołującym perturbacje astrometryczne^[9]^[10]. Precyzyjne pomiary zmian prędkości radialnej, opublikowane rok później, wykluczyły istnienie takiego towarzysza, jak również innych planet o masie przekraczającej 3 masy Jowisza^[9].

W 2018 roku wykryta została planeta o masie minimalnej podobnej do masy Neptuna (12 razy większej od masy Ziemi), krążąca wokół jaśniejszej gwiazdy układu. Obiekt ten krąży blisko zewnętrznej granicy ekosfery i jeżeli ma niezerową ekscentryczność, to spędza w ekosferze około połowy okresu obiegu (równego ok. 106 dni), a drugą połowę na zewnątrz niej. Insolacja zmienia się w tym czasie od 0,41 do 0,22 stałej słonecznej^[3].

Towarzysz	Masa [ M_🜨 ]	Okres orbitalny [ d ]	Półoś wielka [ au ]	Ekscentryczność
b^[3]^[5]	12,2 ^+1,0_−1,4	105,90 ^+0,09_−0,10	0,3357 ^+0,0099_−0,0100	0,16 ^+0,05_−0,10

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h HD 180617 w bazie SIMBAD (ang.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Mason et al.: WDS J19169+0510A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m A.A. Kaminski A.A. i inni, The CARMENES search for exoplanets around M dwarfs. A Neptune-mass planet traversing the habitable zone around HD 180617, „Astronomy & Astrophysics”, 618, 2018, A115, DOI: 10.1051/0004-6361/201833354, Bibcode: 2018A&A...618A.115K, arXiv:1808.01183 [dostęp 2021-02-16] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Anderson, E., Francis, C.: HIP 94761. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2021-02-16]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c GJ 752 Ab w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h VB 10 w bazie SIMBAD (ang.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Wolf 1055 AB / Van Biesbroeck's Star. SolStation. [dostęp 2021-02-16]. (ang.).
↑ ^a ^b Red Dwarf Dynamo Raises Puzzle over Interiors of Lowest Mass Stars. HubbleSite, 1995-01-10. [dostęp 2021-02-16]. (ang.).
↑ ^a ^b J.L.J.L. Bean J.L.J.L. i inni, The proposed giant planet orbiting VB 10 does not exist, „The Astrophysical Journal Letters”, 711 (1), 2010, L19–L23, DOI: 10.1088/2041-8205/711/1/L19 .
↑ VB 10 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)

[simbadA-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h HD 180617 w bazie SIMBAD (ang.)

[WDS-2] Mason et al.: WDS J19169+0510A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.

[Kaminski2018-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m A.A. Kaminski A.A. i inni, The CARMENES search for exoplanets around M dwarfs. A Neptune-mass planet traversing the habitable zone around HD 180617, „Astronomy & Astrophysics”, 618, 2018, A115, DOI: 10.1051/0004-6361/201833354, Bibcode: 2018A&A...618A.115K, arXiv:1808.01183 [dostęp 2021-02-16] (ang.).

[xhip-4] Anderson, E., Francis, C.: HIP 94761. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2021-02-16]. (ang.).

[exo_b-5] GJ 752 Ab w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)

[simbadB-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h VB 10 w bazie SIMBAD (ang.)

[solstation-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Wolf 1055 AB / Van Biesbroeck's Star. SolStation. [dostęp 2021-02-16]. (ang.).

[dynamo-8] Red Dwarf Dynamo Raises Puzzle over Interiors of Lowest Mass Stars. HubbleSite, 1995-01-10. [dostęp 2021-02-16]. (ang.).

[Bean2010-9] J.L.J.L. Bean J.L.J.L. i inni, The proposed giant planet orbiting VB 10 does not exist, „The Astrophysical Journal Letters”, 711 (1), 2010, L19–L23, DOI: 10.1088/2041-8205/711/1/L19 .

[exo_VB_10_b-10] VB 10 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]