Gleba (województwo mazowieckie)
Gleba – wieś sołecka[4] w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Kadzidło. Leży 7,5 km na południowy zachód od Kadzidła, na lewym brzegu Omulwi.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2017-12-31) |
447[2] |
| Strefa numeracyjna |
29 |
| Kod pocztowy |
07-420[3] |
| Tablice rejestracyjne |
WOS |
| SIMC |
0511108 |
Położenie na mapie gminy Kadzidło  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostrołęckiego  | |
 53°12′09″N 21°22′00″E/53,202500 21,366667[1]
| |
Historia
edytuj
Glebę tworzy kilka kolonii: Bagno, Dąbrowa, Dorszowa Góra (Dorsicha),Gleba-Góry, Górki, Jeziorko, Kępina i Nadkanale.
Wieś istniała przed 1701 rokiem. W 1765 r. było tu 17 gospodarstw, a w 1820 – 27 gospodarzy rolnych, kowal i 9 chałupników. Na drodze Charciejbałdy stała karczma. W 1827 było 37 domów i 211 mieszkańców a w 1878 r. 42 domy, 150 mężczyzn, 192 kobiety[5]. Wieś należała do gminy Dylewo i parafii Kadzidło.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwało 405 osób, 397 było wyznania rzymskokatolickiego a 8 mariawickiego. Jednocześnie wszyscy mieszkańcy zadeklarowali polską przynależność narodową. Było tu 67 budynków mieszkalnych[6]. Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w m. Kadzidło. Podlegała pod Sąd Grodzki w Myszyńcu i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w m. Kadzidło[7].
W lesie koło Gleby znajduje się pozostałość po partyzanckim obozowisku por. Józefa Kozłowskiego. W wyniku donosu agenta UB ps. „Zadrożny” 25 czerwca 1948 roku KBW i UB udało się ustalić główną siedzibę Komendy Okręgu „Orzeł”, która znajdowała się w lesie Kraski na terenie wsi Gleba. Bunkry sztabu Okręgu zostały otoczone. W akcji przeciwko kilkunastoosobowej grupie partyzantów brało udział ponad 50 plutonów 1 i 2 Brygady KBW, czyli ponad 1500 żołnierzy, 4 samoloty i artyleria. Po całodziennej walce i nieudanej próbie przebicia się, obrona partyzancka została przełamana (czterech poległo, dziewięciu – w tym 2 rannych – oraz dwie kobiety i dziecko wpadło w ręce komunistów). Ranny Józef Kozłowski został przewieziony do Warszawy, gdzie przeszedł ciężkie śledztwo. Na terenie wsi były realizowane zdjęcia do filmu Historia Roja.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.
We wsi funkcjonuje jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, powołana w 1960 roku[8]. Wyposażona jest m.in. w samochód ciężarowy STAR 266 M MAN 6x6 STRAŻ. Pojazd wyposażony jest w wyciągarkę mechaniczną oryginalną STAR 266, biegi terenowe oraz blokady mostów.
Zgodnie z hierarchią administracyjną Kościoła katolickiego miejscowość położona w diecezji łomżyńskiej, w dekanacie Kadzidło, w parafia pw. Ducha Świętego w Kadzidle[9].
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 32735
- ↑ Strona gminy, liczba ludności. [dostęp 2019-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-11)].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 297 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Wykaz sołectw w gminie Kadzidło. Urząd Gminy Kadzidło. [dostęp 2015-01-25]. (pol.).
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom II - wynik wyszukiwania - DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2017-04-06].
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 47.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 439.
- ↑ Wykaz jednostek OSP w gminie Kadzidło. Urząd Gminy Kadzidło. [dostęp 2015-01-25]. (pol.).
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
Linki zewnętrzne
edytuj- Gleba, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 579.
- Oficjalna strona jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w Glebie. ospgleba.cba.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-13)].