Glandora oleifolia
Glandora oleifolia (Lapeyr.) D.C.Thomas – gatunek rośliny z rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae Juss.). Występuje endemicznie w Pirenejach[4] na bardzo nielicznych stanowiskach[5].
.jpg)
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Glandora oleifolia | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Glandora oleifolia (Lapeyr.) D.C.Thomas Taxon 57: 94 2008[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Rozmieszczenie geograficzne
edytujRośnie naturalnie w Pirenejach Wschodnich, w północnej Katalonii. Znany jest tylko z dwóch subpopulacji[a][6] w comarce Garrotxa[5][7], oddalonych od siebie o 5 km[8]. Wcześniej notowany był także we francuskim departamencie Pireneje Wschodnie, jednak tam wyginął[5].
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Wiecznie zielony półkrzew dorastający do 15–35 cm wysokości[5][9][10]. Pędy są cienkie, nieco drewniejące, rosną luźno i przewisają. Łodyga o białawozielonej barwie jest rozgałęziona i naga u podstawy[5].
- Liście
- Naprzemianległe lub w pęczkach na szczytach pędu[5]. Mają owalny lub podługowaty kształt[11]. Osiągają do 4 cm długości[11] i 1 cm szerokości[5]. Mają zieloną barwę. Są płaskie, z jednym nerwem głównym. Górna powierzchnia jest owłosiona, natomiast od spodu są jedwabiście białawe. Nasada blaszki liściowej zbiega po ogonku[5].
- Kwiaty
- Prawie siedzące, dość duże, zebrane po 3–7 w bardzo krótkie grona[4][5]. Kielich jest włochaty, o białawym kolorze; złożony jest z działek o równowąskim kształcie[5]. Korona kwiatu ma rurkowaty kształt[4], mierzy 1,5–2 cm średnicy, z zewnątrz jest wełniście owłosiona, natomiast naga od wewnątrz[5]. Jest dwa razy dłuższa od kielicha[5]. Płatki początkowo mają jasnoróżową barwę, lecz przebarwiają się na błękitno, gdy dojrzeją[4]. Pręciki wystają ponad koronę. Znamię jest podwójnie klapowane. Owocolistki są gładkie, mają białą barwę i jajowaty kształt z zaostrzonym lub tępym wierzchołkiem[5].
Biologia i ekologia
edytujRośnie na skalnych zboczach, na wapiennym podłożu[9]. Występuje na wysokości od 550 do 900 m n.p.m.[7] Kwitnie od kwietnia do czerwca[5][12] (według niektórych źródeł do sierpnia[9]). Najlepiej rośnie w pełnym nasłonecznieniu, na glebach ubogich i przepuszczalnych[10]. Występuje od 6a do 9b strefy mrozoodporności[13].
Ochrona
edytujRoślina jest prawnie chroniona w Katalonii i wpisana na hiszpańską czerwoną listę gatunków zagrożonych[8].
Uwagi
edytuj- ↑ Pojęcie subpopulacji (podpopulacji) jest wprowadzane w przypadkach ocen zagrożenia populacji silnie rozczłonkowanych, co wzmaga wymieranie taksonu. W przypadkach, gdy subpopulacje są małe i w znacznym stopniu izolowane, rekolonizacja opuszczonych stanowisk jest mało prawdopodobna (zob. metapopulacja oraz J. Mitka, Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk).
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
- ↑ a b Glandora oleifolia (Lapeyr.) D.C.Thomas. The Plant List. [dostęp 2016-07-13]. (ang.).
- ↑ a b c d Lithodora oleifolia. alpine-plants.eu. [dostęp 2016-07-13]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Glandora oleifolia (Lapeyr.) D.C.Thomas. Tela botanica. [dostęp 2016-07-13]. (fr.).
- ↑ Józef Mitka: Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk. [w:] Roczniki Bieszczadzkie nr 18 [on-line]. 2010. s. 24–44. [dostęp 2013-12-23]. (pol.).
- ↑ a b Mapes de distribució: Lithospermum oleifolium Lap.. Banc de dades de biodiversitat de Catalunya. [dostęp 2016-07-13]. (hiszp.).
- ↑ a b Genètica poblacional de Glandora oleifolia. 2009 Portal de Biologia de la Conservació de plantes. [dostęp 2016-07-13]. (kat.).
- ↑ a b c Glandora oleifolia (Lapeyr.) D.C.Thomas. Mediterranea. [dostęp 2016-07-13]. (ang.).
- ↑ a b Lithodora oleifolia. Denver Botanic Gardens. [dostęp 2016-07-13]. (ang.).
- ↑ a b Lithodora oleifolia. Alpine Garden Society. [dostęp 2016-07-13]. (ang.).
- ↑ Lithospermum oleifolium Lapeyr.. FloraCatalana.net. [dostęp 2016-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (30 lipca 2016)]. (kat.).
- ↑ Lithodora oleifolia. Plant Lust. [dostęp 2016-07-13]. (ang.).