Gillis Emanuel Grafström (ur. 7 czerwca 1893 w Sztokholmie, zm. 14 kwietnia 1938 w Poczdamie) – szwedzki łyżwiarz figurowy startujący w konkurencji solistów. Trzykrotny mistrz olimpijski z Antwerpii (1920), Chamonix (1924), Sankt Moritz (1928), wicemistrz olimpijski z Lake Placid (1932), trzykrotny mistrz świata (1922, 1924, 1929) oraz trzykrotny mistrz Szwecji. Po zakończeniu kariery amatorskiej był trenerem łyżwiarstwa w Poczdamie i pracował jako architekt.

Gillis Grafström
Ilustracja
Gillis Grafström (1924)
Reprezentacja

 Szwecja

Data i miejsce urodzenia

7 czerwca 1893
Sztokholm

Data i miejsce śmierci

14 kwietnia 1938
Poczdam

Konkurencja

Soliści

Zakończenie kariery

1932

Dorobek medalowy
Reprezentacja  Szwecja
Igrzyska olimpijskie
złoto Antwerpia 1920 łyżwiarstwo figurowe
(soliści)
złoto Chamonix 1924 łyżwiarstwo figurowe
(soliści)
złoto St. Moritz 1928 łyżwiarstwo figurowe
(soliści)
srebro Lake Placid 1932 łyżwiarstwo figurowe
(soliści)
Mistrzostwa świata
złoto Sztokholm 1922 soliści
złoto Sztokholm 1924 soliści
złoto Londyn 1929 soliści

Pierwszy i jedyny trzykrotny mistrz olimpijski wśród solistów. Najstarszy zdobywca złotego medalu olimpijskiego wśród solistów w wieku 34 lat i 253 dni. Pozostaje jednym z niewielu sportowców, którzy występowali i zdobyli medale zarówno na letnich, jak i zimowych igrzyskach olimpijskich[1].

Kariera

edytuj
 
Gilles Grafström (1931)

W 1920 roku na pierwszych igrzyskach olimpijskich Grafströma w Antwerpii jedna z jego łyżew uległa zniszczeniu tuż przed konkursem. W mieście dostępne były jedynie starodawne łyżwy z zaokrąglonymi czubkami, ale nie przeszkodziło mu to w zdobyciu pierwszego złota olimpijskiego[2].

Podczas jego ostatniego występu olimpijskiego w 1932 r. w Lake Placid podczas występu Grafström zderzył się z fotografem, ale był w stanie zdobyć srebrny medal olimpijski[2].

Grafström był jednym z najlepszych łyżwiarzy w historii w figurach obowiązkowych (ang. Compulsory figures), czyli programie obowiązkowym polegającym na prezentacji technicznych elementów łyżwiarstwa figurowego. Oprócz tego był twórcą piruetu Grafströma (piruet na tylnej zewnętrznej części łyżwy) i piruetu siadanego. Jako pierwszy łyżwiarz wykonał stabilnie skok Axela-Paulsena. Był znany z eleganckiej jazdy na łyżwach i doskonałej interpretacji muzyki[2].

Po zakończeniu kariery

edytuj

Po zakończeniu kariery łyżwiarskiej studiował architekturę na Uniwersytecie Technicznym w Berlinie. Następnie pracował jako architekt. Kolekcjonował obrazy, grafikę i rzeźby o tematyce łyżwiarskiej. Po jego śmierci kolekcją zajmowała się żona Cecillie Mendelssohn-Bartholdy (1898-1995)[2]. Obecnie kolekcja znajduje się w muzeum łyżwiarstwa figurowego w Colorado Springs w Stanach Zjednoczonych. Gillis Grafström był również pisarzem i posługiwał się akwafortą[2].

Śmierć

edytuj

Gillis Grafström umarł w wieku 44 lat w Poczdamie, gdzie obecnie znajduje się ulica jego imienia. Przyczyną śmierci była sepsa.

Osiągnięcia

edytuj
Zawody 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932
Międzynarodowe
Igrzyska olimpijskie 1 1 1 2
Mistrzostwa świata 7 1 1 1
Mistrzostwa nordyckie 1
Krajowe
Mistrzostwa Szwecji 2 1 1 1

Nagrody i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Martin Belam: Seasonal jobs: athletes competing at Summer and Winter Olympics. The Guardian, 2018-02-16. [dostęp 2018-07-01]. (ang.).
  2. a b c d e Sports Reference – Gillis Grafström. Sports Reference. [dostęp 2018-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-17)]. (ang.).
  3. World Hall of Fame Members. World Figure Skating Museum and Hall of Fame. [dostęp 2018-12-30]. (ang.).

Bibliografia

edytuj