Gil (partia polityczna)
Gil – Gimla’e Jisra’el la-Keneset (hebr.: גיל – גימלאי ישראל לכנסת, „Gil – Emeryci Izraela do Knesetu”) – pozaparlamentarna izraelska partia polityczna emerytów, utworzona na krótko przed wyborami z 28 marca 2006 roku do siedemnastego Knesetu. Akronim nazwy Gil – to w języku hebrajskim „wiek”. Gil skupia się na ochronie interesu ludzi starszych oraz polepszaniu ich sytuacji i kultywowaniu tradycyjnych żydowskich wartości.
| Państwo | |
|---|---|
| Lider | |
| Data założenia |
lata 90. XX wieku |
| Ideologia polityczna |
obrona praw osób starszych, walka z ageizmem |
| Poglądy gospodarcze | |
| Barwy |
żółte |
Głównym twórcą partii był Rafi Etan.
Początki
edytujUgrupowanie powstało w latach 90. XX wieku, jego głównymi założycielami byli Mosze Szaroni i Nawa Arad. Partia nosiła wówczas nazwę Emeryci Izraela (Gimla’e Jisra’el, גימלאי ישראל) i startowała w wyborach w 1996 roku. Nie udało jej się jednak przekroczyć progu wyborczego i nie zapewniło sobie ani jednego mandatu w Knesecie. Partia nie startowała w wyborach 1999 i 2003 roku.
Wybory 2006 roku
edytuj
Gdy kierownictwo partii obwieściło, że ugrupowanie to będzie ubiegać się o miejsca w Knesecie podczas wyborów w 2006 roku, część sondaży wskazywała na to, że Gil może przekroczyć 2 proc. próg wyborczy. Pomimo tego nie było ono traktowane jako pretendent do uzyskania znaczącej liczby miejsc w parlamencie. Ostatecznie na Gil zagłosowało niemal 186 tys. wyborców, co dało partii 7 miejsc w Knesecie, mandaty objęli: Rafi Etan, Ja’akow Ben Jezri, Jicchak Galanti, Jicchak Ziw, Mosze Szaroni, Sara Marom i Elhanan Glazer[1].
Na Gil głosowali w większości emeryci, jednak wielu pośród wyborców partii stanowili ludzie młodzi, zwłaszcza z Tel Awiwu, gdzie niemal 10 proc. głosujących wybrało właśnie to ugrupowanie. Oddawanie głosu na Gil stanowiło rodzaj protestu wobec stylu uprawiania polityki, jaki dominuje w Izraelu. Liderzy partii samo zachęcali, aby głosować właśnie na nią, a nie wrzucać do urny niewypełnione karty[2]. Innym czynnikiem zwiększającym liczbę głosów oddanych na Gil była wygrana Armira Pereca w wewnątrzpartyjnych wyborach na lidera Partii Pracy. Przyciągnęło to do partii emerytów starszych Żydów aszkenazyjskich, dotychczas tradycyjnie głosujących na Partię Pracy. Powodzenie wyborcze Gil było sporym zaskoczeniem dla izraelskiej opinii publicznej[3][4].
Po wyborach na partię nałożono karę w wysokości 62 tys. szekli za złamanie prawa finansowego. Ugrupowanie przyjęło niedozwolone fundusze, które zostały przeznaczone na kampanię wyborczą[5].
W koalicji z Kadimą
edytujPo zakończeniu rozmów koalicyjnych ze zwycięskim ugrupowaniem, Kadimą, partia emerytów zgodziła się wejść do rządu Ehuda Olmerta, w zamian za objęcie kontroli nad ministerstwami: zdrowia i ds. emerytów. Ten drugi reosort utworzono specjalnie dla Gil, a kierownictwo nad nim objął Rafi Etan. Ministrem zdrowia został Ja’akow Ben Jezri. Ten ostatni, nałogowy palacz, wywołał kontrowersje, paląc podczas udzielania wywiadu telewizyjnego[6].
2 czerwca 2008 r. trzech deputowanych Gil (Mosze Szaroni, Elhanan Glazer i Sara Marom Szalew) opuściło partię, tworząc nową frakcję – Sprawiedliwość dla Starszych[7]. Ugrupowanie to połączyło się ponownie ze starą partią 27 października 2008[8]. Pomimo tego Glazer założył inną frakcję – Właściwą Drogę, nie chcąc wchodzić ponownie w skład partii emerytów[9].
21 września 2008 Ehud Olmert złożył oficjalną rezygnację ze stanowiska premiera na ręce prezydenta Szimona Peresa[10]. Ten przekazał misję uformowania nowego rządu Cippi Liwni. Zgodnie z ustawami zasadniczymi Izraela, w przypadku braku sukcesu po upływie 42 dni od uzyskania nominacji, rozpisywane są nowe wybory[11][12]. Liwni ostatecznie nie udało się utworzyć nowej koalicji. Jej propozycje odrzuciła większość dotychczasowych koalicjantów, w tym Gil, który uznał warunki zaproponowane przez Liwni jako nie do zaakceptowania[13]. Prezydent Peres rozpisał wybory do Knesetu na 10 lutego 2009 roku[14].
Podczas przedterminowych wyborów parlamentarnych w lutym 2009 roku ugrupowaniu nie udało się przekroczyć progu wyborczego i wprowadzić swoich przedstawicieli do Knesetu[15].
Przypisy
edytuj- ↑ Elections fot the 17th Knesset. [dostęp 2008-01-17]. (ang.).
- ↑ Israel's Elections. The Economist, 26 marca 2006. [dostęp 2008-11-07]. (ang.).
- ↑ Eric Westervelt: In Israel, Pensioners Party Surprises With Gains. NPR, 2 kwietnia 2006. [dostęp 2008-11-07]. (ang.).
- ↑ Michael Matza: Obscure `pensioners' party' surprises Israel. Philadelphia Inquirer, 1 kwietnia 2006. [dostęp 2008-11-07]. (ang.).
- ↑ Zvi Zrahiya: Pensioners Party fined for illegal campaign contributions. Ha-Arec, 30 stycznia 2007. [dostęp 2008-11-07]. (ang.).
- ↑ Judy Siegel-Itzkovich: Pack-a-day health minister puffs on idea to quit smoking. The Jerusalem Post, 18 maja 2006. [dostęp 2008-11-07]. (ang.).
- ↑ Mazal Mualem: Pensioners Party officially splits. Ha-Arec, 5 maja 2006. [dostęp 2008-11-07]. (ang.).
- ↑ Gil Hoffman: Reunited pensioners: We're no coalition shoo-in. The Jerusalem Post, 15 października 2008. [dostęp 2008-11-07]. (ang.).
- ↑ Kneset: Mergers and Splits Among Parliamentary Groups. [dostęp 2008-11-07]. (ang.).
- ↑ Mazal Mualem, Szachar Ilan, Barak Rawid: Olmert formally submits his resignation to Peres. Ha-Arec, 21 września 2008. [dostęp 2008-10-18]. (ang.).
- ↑ Gil Hoffman, Greer Fay Cashman: Peres entrusts Livni with forming gov't. The Jerusalem Post, 22 września 2008. [dostęp 2008-10-18]. (ang.).
- ↑ Gwen Ackerman, Jonathan Ferziger: Netanjahu Calls for Elections in Israel, Rejects Livni Offer. The Jerusalem Post, 23 września 2008. [dostęp 2008-10-18]. (ang.).
- ↑ Israel's Livni to call for elections. CNN, 25 października 2008. [dostęp 2008-11-07]. (ang.).
- ↑ Ethan Bronner: Israeli Party Leader Seeks Early Elections. New York Times, 25 października 2008. [dostęp 2008-11-07]. (ang.).
- ↑ Aviad Glickman: Final election results in; no change. Jedi’ot Acharonot, 12 lutego 2009. [dostęp 2009-02-14]. (ang.).