Giaur (powieść poetycka)

powieść poetycka George'a Byrona z 1813 roku
(Przekierowano z Giaur (George Byron))

Giaurpowieść poetycka autorstwa George’a Byrona, opublikowana po raz pierwszy w 1813 roku. Stanowi jednocześnie pierwszy element jego serii utworów związanych z tematyką Orientu.

Giaur
The Giaour
Ilustracja
Walka giaura i baszy, Eugène Delacroix (1827)
Autor

George Byron

Typ utworu

powieść poetycka

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Wielka Brytania

Język

angielski

Data wydania

1813

Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego

1830

Przekład

Wanda Malecka (1822, prozą), Władysław Tomasz Ostrowski (1830), Adam Mickiewicz (1835)

Treść

edytuj

Giaur – młody Wenecjanin – zakochuje się z wzajemnością w Gruzince Leili. Leila była niewolnicą, przymuszoną do małżeństwa z Hassanem. Jej pan i mąż od dłuższego czasu podejrzewał ją o zdradę, lecz dziewczyna swoim urokiem potrafiła rozwiać jego obawy.

Kiedy jednak fakt zdrady okazał się niepodważalny, Hassan zgodnie z muzułmańskim zwyczajem każe utopić niewierną małżonkę w morzu. Giaur, dowiedziawszy się o planach Hassana, usiłuje uratować ukochaną przed śmiercią, ale przybywa za późno. Jest zrozpaczony i pragnie ją pomścić. Hassan również cierpi po stracie Leili. Postanawia pocieszyć się w ramionach nowej kobiety. Kiedy jednak wyrusza ze swym orszakiem w podróż po nową żonę, zostają napadnięci przez ludzi Giaura. Dochodzi do krwawej walki, w wyniku której Hassan i jego ludzie giną.

Giaur po dokonaniu zemsty wyrusza w świat. Pod koniec swojego życia postanawia osiedlić się w klasztorze (przybył tam ze Wschodu na tureckim statku i ofiarował duży skarb za schronienie), gdzie spędza resztę życia. Przed swoją śmiercią opowiada staremu mnichowi historię swej tragicznej miłości i zemsty. Giaur przekazuje mnichowi pierścień i prosi go o doręczenie jego przyjacielowi z lat młodości, który przepowiedział mu kiedyś jego los.

Kwestie społeczne

edytuj

Choć opowieść jest poświęcona dziejom nieszczęsnego kochanka, nie brak w niej i akcentów społecznych. Utwór otwiera płomienna inwokacja do Grecji, dawnej kolebki swobód, która w tym okresie zaczęła podejmować walki z turecką okupacją. W tłumaczeniu Adama Mickiewicza inwokacja ta nabrała aluzyjnego znaczenia, sugerując porównanie do sytuacji zniewolonej Polski.

Linki zewnętrzne

edytuj