Wikipedia

Gazociąg Południowy

Gazociąg Południowy (ang. South Stream) – planowany gazociąg o przepustowości 63 mld m³, który miałby przeciąć Morze Czarne, łącząc wybrzeża Rosji i Bułgarii. Gazprom ma zamiar przesyłać I nitką gaz przez Serbię na Węgry i do Słowenii i Austrii. II nitką ma być przesyłany gaz przez Grecję do Włoch. Gazprom w lutym 2009 roku ogłosił przesunięcie uruchomienia gazociągu na rok 2014 lub 2015[1], a w październiku 2010 roku na 2018 rok[2].

Planowany przebieg Gazociągu Południowego

Wybudowanie Gazociągu Południowego (oraz Gazociągu Północnego) posłużyłoby Rosji do zmniejszenia jej zależności od państw tranzytowych z Europy Środkowej i Wschodniej (Ukraina, Białoruś, Polska), co sprzyjałoby zwiększeniu asertywności jej polityki energetycznej wobec państw regionu. Zdaniem ekspertów Ośrodka Studiów Wschodnich korzyści ekonomiczne związane z budową gazociągu są wątpliwe[3]. Całkowite jego koszty wraz z infrastrukturą pomocniczą szacuje się na 25 mld USD[2].

W marcu 2014 włoska firma Sipem podpisała kontrakt na budowę pierwszej nitki podwodnego odcinka gazociągu, kontrakt na dostawę rur trafił do firm japońskich i rosyjskich[4].

29.04.2014 austriacki koncern energetyczny OMV podpisał list intencyjny dotyczący budowy austriackiego odcinka gazociągu South Stream[5].

08.06.2014 Premier Bułgarii Płamen Oreszarski wstrzymał rozpoczęcie budowy bułgarskiego odcinka gazociągu South Stream[6].

W maju 2016, w trakcie wizyty w Grecji, prezydent Federacji Rosyjskiej podtrzymał zainteresowanie rurociągiem South Stream lub innym rosyjskim łącznikiem, przez Grecję, który jednak mógłby być realizowany dopiero w wypadku powstania sprzyjających okoliczności rynkowych[7]. Kilka dni wcześniej rozpoczęto budowę greckiego odcinka gazociągu TAP[8] i ogłoszone podpisanie grecko-bułgarskiego porozumienia o budowie w Aleksandropolis wspólnego terminalu LNG[9].

Historia inwestycji

edytuj

20 grudnia 2006 roku, jeszcze przed oficjalnym ogłoszeniem projektu Gazociągu Południowego, zostało podpisane pierwsze porozumienie pomiędzy Rosją i Serbią, Gazprom i serbski państwowy koncern energetyczny Srbijagas ustaliły, iż należy przeprowadzić badania nad możliwościami budowy gazociągu przebiegającego z Bułgarii do Serbii[10].

23 lipca 2007 roku został ogłoszony projekt Gazociągu Południowego, dyrektor naczelny włoskiego koncernu energetycznego Eni – Paolo Scaroni wraz z wiceprezesem zarządu Gazpromu – Aleksandrem Miedwiediewem podpisali w Rzymie protokół ustaleń dot. konstrukcji gazociągu[11].

22 listopada 2007 roku Gazprom oraz Eni podpisały w Moskwie porozumienie w sprawie utworzenia spółki mającej przeprowadzić marketingowe i techniczne studia wykonywalności projektu[12].

18 stycznia 2008 roku zostało podpisane wstępne porozumienie pomiędzy Rosją i Bułgarią na temat udziału Bułgarii w projekcie. Ustalono, że należy utworzyć wspólną firmę, która zajęłaby się budową i obsługą bułgarskiej części gazociągu.

18 stycznia 2008 roku w Szwajcarii została zarejestrowana spółka South Stream AG, której równorzędnymi udziałowcami są Gazprom i Eni[13].

25 stycznia 2008 roku Rosja i Serbia podpisały porozumienie dot. budowy północnej części Gazociągu Południowego na terytorium Serbii i utworzenia wspólnej firmy mającej za zadanie budowę serbskiego odcinka gazociągu oraz magazynu gazu w pobliżu miejscowości Banatski Dvor[14][15]. Tego samego dnia Rosja i Węgry porozumiały się w sprawie utworzenia wspólnej firmy mającej zająć się budową i obsługą węgierskiego odcinka gazociągu[16][17].

29 kwietnia 2008 roku Rosja i Grecja podpisały międzyrządowe porozumienie na temat kooperacji w sprawie konstrukcji i obsługi greckiego odcinka Gazociągu Południowego[18].

25 lipca 2008 roku porozumienie zostało ratyfikowane przez Bułgarski Parlament[19].

15 maja 2009 roku w Soczi w obecności ówczesnego premiera Rosji Władimira Putina oraz byłego premiera Włoch Silvia Berlusconiego rosyjski, włoski, bułgarski, serbski oraz grecki koncern gazowy podpisały umowę w sprawie budowy Gazociągu Południowego[20][21].

6 sierpnia 2009 roku ówczesny premier Rosji Władimir Putin wraz z premierem Turcji Recep Tayyip Erdoğanem podpisali w obecności ówczesnego premiera Włoch Silvia Berlusconiego protokół zezwalający na przeprowadzenie Gazociągu Południowego przez tureckie wody terytorialne[22].

14 listopada 2009 roku po rozmowach przeprowadzonych przez premiera Słowenii Boruta Pahora i Władimira Putina, rosyjski minister energetyki Sergei Shmatko oraz słoweński minister gospodarki Matej Lahovnik podpisali w Moskwie porozumienie dot. budowy części Gazociągu Południowego przez Słowenię do Północnych Włoch[23][24].

17 listopada 2009 roku rosyjski Gazprom oraz serbski Srbijagas zgodnie ze wcześniejszym porozumieniem z 2008 r. pomiędzy tymi krajami oficjalnie utworzyli w Bernie w Szwajcarii spółkę South Stream Serbia AG. Firma jest odpowiedzialna za projekt, finansowanie, konstrukcję i obsługę serbskiego odcinka gazociągu[25].

2 marca 2010 roku rosyjski minister energetyki Sergei Shmatko i chorwacki minister gospodarki, pracy i przedsiębiorczości Djuro Popijac w obecności ówczesnego premiera Rosji Władimira Putina oraz byłej premier Chorwacji Jadranka Kosor podpisali porozumienie o poprowadzeniu Gazociągu Północnego przez Chorwację[26][27].

19 lipca 2010 Gazprom, Eni oraz Électricité de France opublikowały wspólne obwieszczenie prasowe potwierdzające, że EDF weźmie udział w projekcie[28].

21 marca 2011 roku Słowenia i Rosja podpisały umowę w sprawie utworzenia wspólnej spółki South Stream Slovenia[29].

16 września 2011 roku podpisano porozumienie akcjonariuszy pomiędzy Gazpromem, Eni, Électricité de France oraz Wintershall dotyczące utworzenia firmy South Stream Transport AG, mającej zająć się czarnomorskim odcinkiem Gazociągu Północnego[30]. Firma została zarejestrowana 3 października 2011 roku w Zug w Szwajcarii.

28 grudnia 2011 roku Turcja wydała zezwolenie na przeprowadzenie nitki gazociągu przez tureckie wody terytorialne[31]

2 listopada 2012 roku podpisano ostateczną decyzję inwestycyjną dla serbskiego odcinka, dla słoweńskiego odcinka 13 listopada 2012, a dla bułgarskiego odcinka 15 listopada 2012 roku[32][33][34][35]. 15 listopada 2012 roku udziałowcy South Stream Transport AG podpisali wiążącą decyzję inwestycyjną dla czarnomorskiej części gazociągu[32].

7 grudnia 2012 roku odbyła się ceremonia otwarcia budowy w rosyjskiej stacji kompresorowej niedaleko Anapa[32][36][37].

25 lipca 2013 roku wicepremier Republiki Macedonii Zoran Stavreski podpisał porozumienie w sprawie poprowadzenia odcinka Gazociągu Południowego przez Macedonię[38].

W marcu i kwietniu 2014 roku umowy konstrukcji pierwszej i drugiej nitki czarnomorskiego odcinka zostały podpisane z Saipem oraz Allseas[39][40][41].

17 kwietnia 2014 roku w świetle prorosyjskiego konfliktu na Ukrainie Parlament Europejski przyjął niewiążącą rezolucję sprzeciwiającą się Gazociągowi Południowemu i rekomendującą poszukiwania alternatywnych dostawców gazu dla Unii Europejskiej[42].

29 kwietnia 2014 roku protokół w sprawie realizacji austriackiej części gazociągu został podpisany w Moskwie. Uruchomienie austriackiej sekcji gazociągu jest planowane na styczeń 2018 roku[40][43].

W kwietniu 2014 roku Rosja złożyła skargę do Światowej Organizacji Handlu przeciwko regulacjom rynku energetycznego Unii Europejskiej, które zostały uchwalone w 2009 roku, twierdząc iż naruszają one międzynarodowe przepisy. Regulacje te zabraniają dostawcom posiadania instalacji tranzytowych takich jak gazociągi, co zmusiłoby Gazprom do umożliwienia postronnym producentom gazu korzystania z Gazociągu Południowego[44].

W czerwcu 2014 roku Bułgaria tymczasowo zaprzestała prac nad gazociągiem w wyniku postępowania Komisji Europejskiej w sprawie naruszenia europejskich zasad uczciwej konkurencji w zamówieniach publicznych przez Bulgarię[45].

24 czerwca 2014 roku w dniu wizyty prezydenta Rosji Władimira Putina w Wiedniu zostało podpisane porozumienie pomiędzy austriackim koncernem energetycznym OMV i Gazpromem w sprawie konstrukcji austriackiej części gazociągu[46][47].

27 maja 2016, w trakcie wizyty w Grecji, prezydent Federacji Rosyjskiej informuje o braku decyzji w sprawie South Stream i faktycznym zamrożeniu projektu.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ The Wall Street Journal Polska, 09.02.2009, str.1.
  2. ↑ a b QUB, AFP. South Stream z poślizgiem. „Gazeta Wyborcza”, s. 33, 15 października 2010. (pol.). 
  3. ↑ Ewa Paszyc, Nord Stream i South Stream nie rozwiążą problemów Gazpromu, 28.01.2010, Ośrodek Studiów Wschodnich. [dostęp 2013-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-15)].
  4. ↑ Europa myśli o sankcjach, a Włosi podpisują umowę z Gazpromem. tvn24bis.pl, 2014-03-14. [dostęp 2014-03-17]. (pol.).
  5. ↑ Rurociąg South Stream do Austrii. - WPHI w Wiedniu, Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Wiedniu [online], wien.trade.gov.pl [dostęp 2018-02-03] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-14] (pol.).
  6. ↑ Cios dla Rosji? „Wstrzymałem rozpoczęcie budowy” - Fakty w INTERIA.PL [online], fakty.interia.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).
  7. ↑ Wizyta Putina w Grecji - konferencja prasowa
  8. ↑ polskie informacje o TAP i informacja w greckich mediach
  9. ↑ Gastrade με Bulgarian Energy Holding για το LNG στην Αλεξανδρούπολη - informacja w greckich mediach
  10. ↑ „Serbia signs up for gas pipe study”. Upstream Online (NHST Media Group). 2006-12-20. (wymagana subskrypcja). dostęp 27.06.2014
  11. ↑ „Eni and Gazprom sign gas pipeline accord for EU”. Energy Publisher. 2007-06-23. dostęp 27.06.2014 przez archiwum web.archive.org
  12. ↑ „Eni and Gazprom sign the agreement for the South Stream Project”. Scandinavian Oil-Gas Magazine. 2007-11-23. dostęp 27.06.2014
  13. ↑ „Eni, Gazprom set up company for South Stream gas pipeline”. Forbes. 2008-01-18. zarchiwizowane z oryginału 2011-05-23. dostęp 2008-02-24.
  14. ↑ „Serbia signs strategic energy deal with Russia”. Reuters. 2008-01-25. dostęp 27.06.2014
  15. ↑ „Russia, Serbia Sign Gas Pipeline Deal”. Downstream Today. Xinhua. 2008-02-25, dostęp 27.06.2014
  16. ↑ Shchedrov, Oleg; Solovyov, Dmitry (2008-02-25). „Russia wins Hungary for South Stream gas project”. Reuters. dostęp 27.06.2014
  17. ↑ „Hungary officially joins South Stream project”. RIA Novosti. 2008-02-18. dostęp 27.06.2014
  18. ↑ „Russia, Greece Sign South Stream Deal”. Downstream Today. Xinhua. 2008-04-29. dostęp 27.06.2014
  19. ↑ „Bulgarian Parliament Ratifies South Stream Deal”. Downstream Today. Dow Jones Newswires. 2008-07-25. dostęp 27.06.2014
  20. ↑ Zhdannikov, Dmitry (2009-05-15). „Russia seeks to speed up South Stream with new deals”. Reuters. dostęp 27.06.2014
  21. ↑ „South Stream Flows out of Sochi with New Pipes Cutting through Bulgaria”. Standart. 2009-05-15. dostęp 27.06.2014
  22. ↑ Lyubov Pronina, Ali Berat Meric (6 August 2009). „Turkey Offers Route for Gazprom's South Stream Gas Pipeline”. Bloomberg. dostęp 27.06.2014
  23. ↑ Marja Novak (2009-11-09). „Slovenia to sign South Stream deal on Saturday”. Reuters. dostęp 27.06.2014
  24. ↑ Stephen Bierman, Anna Shiryaevskaya (2009-11-14). „Russia, Slovenia Sign South Stream Gas Pipe Accord”. Bloomberg. dostęp 2009-11-14.
  25. ↑ „Gazprom and Srbijagas Create South Stream Serbia AG Joint Venture”. Gazprom. 2009-11-17. dostęp 2009-11-18.
  26. ↑ Korsunskaya, Dasha; Soldatkin, Vladimir (2010-03-02). „Slovenia to sign South Stream deal on Saturday”. Reuters. dostęp 2010-03-03.
  27. ↑ Anatoly Medetsky (2010-03-02). „Croatia Agrees to Join South Stream”. The Moscow Times. dostęp 2010-03-03.
  28. ↑ Soldatkin, Vladimir (2010-06-19). „France's EDF to get South Stream stake from ENI”. Reuters. dostęp 2010-07-07.
  29. ↑ „Sporazum o Južnem toku je podpisan” [Porozumienie ws. South Stream zostało podpisane] (po słoweńsku). MMC RTV Slovenia. 22 March 2011. dostęp 2011-10-14.
  30. ↑ Gronholt-Pedersen, Jacob (2011-09-16). „Companies Sign South Stream Deal”. The Wall Street Journal. dostęp 2011-09-16.
  31. ↑ Rozova, Anna (2011-12-28). „Турция впустила "Южный поток"” [Turcja zezwoliła na Gazociąg Północny]. Kommersant (w j. rosyjskim). dostęp 2011-12-28.
  32. ↑ a b c Rodova, Nadia (2012-11-15). „Russia, Bulgaria sign final investment decision on South Stream gas pipeline”. Platts. dostęp 2012-11-17.
  33. ↑ „Gazprom and Serbia sign final investment decision on South Stream” (komunikat prasowy). Gazprom. 2012-10-29. dostęp 2012-11-17
  34. ↑ „Final investment decision approved for South Stream in Hungary”. Europétrole. 2012-11-02. dostęp 2012-11-17.
  35. ↑ „Final investment decision made for South Stream in Slovenia”. Russia Behind The Headlines. Interfax. 2012-11-13. dostęp 2012-11-17.
  36. ↑ Assenova, Margarita (2012-11-16). „EU and US Policy on South Stream Remains Ambiguous”. Eurasia Daily Monitor (The Jamestown Foundation). dostęp 2012-11-17.
  37. ↑ „Gazprom starts work on South Stream”. Upstream Online (NHST Media Group). 2012-12-07. dostęp 2012-12-10.
  38. ↑ „Macedonia Shrugs Over Halt to South Stream Pipeline”. Balkan Insight. BIRN. 2014-06-10. dostęp 2014-06-24.
  39. ↑ „Saipem clinches first-phase South Stream offshore pipelay”. Offshore Magazine (Pennwell Corporation). 2014-03-18. dostęp 2014-06-24.
  40. ↑ a b „South Stream returning to Austria”. Pipeline International. 2014-05-08. Retrieved 2014-06-24.
  41. ↑ „South Stream prepares deals for Black Sea lines”. Upstream Online (NHST Media Group). 2014-05-30. Retrieved 2014-06-24.
  42. ↑ „MEPs Oppose South Stream, Seek Sanctions against Russian Energy Firms”. Novinite. 2014-04-17. dostępny 2014-06-24.
  43. ↑ „Gazprom lures Austria with South Stream branch”. EurActiv. 30 April 2014. dostęp 30 April 2014.
  44. ↑ „Russia challenges EU energy market rules”. Yahoo News. Associated Press. 1 May 2014. dostęp 2 May 2014.
  45. ↑ „Austria pleads for South Stream pipeline”. EurActiv. 2014-06-24. dostęp 2014-06-24.
  46. ↑ Austria defies US, EU over South Stream during Putin visit, Deutsche Welle, 24.06.2014, dostęp 27.06.2014
  47. ↑ Gazprom, Austria's OMV sign final South Stream deal, Reuters Africa, 24.06.2014, dostęp 27.06.2014

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Gazociąg_Południowy&oldid=75105666”