Galaktyka nieregularna

Galaktyki nieregularne (Irr – od ang. Irregular) – galaktyki, które nie mają określonego symetrycznego kształtu. Większość z nich ma względnie niewielkie rozmiary, a ich prototypem jest Mały Obłok Magellana. W wielu z nich znajdują się obszary, w których tworzą się gwiazdy[1].

Galaktyka nieregularna NGC 1427A w gwiazdozbiorze Erydana

Wyróżnia się dwa typy galaktyk nieregularnych:

  • Irr I, określane też czasami jako skrajne galaktyki spiralne – posiadają pewną strukturę, jednak nie da się ich sklasyfikować do żadnego podtypu galaktyk spiralnych lub eliptycznych.
  • Irr II – galaktyki nieposiadające widocznej struktury.

Wyróżnia się też karłowate galaktyki nieregularne (dIrrs).

Galaktyki nieregularne są zniekształcone i porozrywane, bogate w gaz, pył i nowe gwiazdy. Ponieważ są aktywne gwiazdotwórczo przetaczają się przez nie olbrzymie fale formowania gwiazd. Często to zawierają rozległe różowe, wodorowe mgławice emisyjne, w których powstają nowe gwiazdy. Niektóre z galaktyk nieregularnych zawierają śladową strukturę w postaci centralnej poprzeczki, a czasem też zaczątków ramion spiralnych, co świadczy o ewolucji galaktyk nieregularnych do spiralnych[2]. Supernowe pojawiają się w całej ich objętości, a oprócz tego występuje na nich promieniowanie gamma[potrzebny przypis].

Galaktyki nieregularne stanowią 4% ogółu znanych galaktyk[3].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Praca zbiorowa: KOSMOS. Warszawa: Buchmann Sp. z o.o., 2012, s. 167. ISBN 978-83-7670-323-7.
  2. Encyklopedia Wszechświat. Praca zbiorowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 294, 297, 298. ISBN 978-83-01-14848-5.
  3. Marek Substyk: Atlas Nieba 2000.0. AstroCD, Sylwia Substyk, s. 0. ISBN 978-83-932019-3-8.