Gabriela Cwojdzińska
Gabriela Teresa Cwojdzińska z domu Goślińska (ur. 21 lutego 1928 w Poznaniu, zm. 5 listopada 2022[1] w Koszalinie[2]) – polska pedagog, pianistka, działaczka społeczna, opozycjonistka w okresie PRL, senator I kadencji.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
21 lutego 1928 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 listopada 2022 |
| Senator I kadencji | |
| Okres |
od 18 czerwca 1989 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujCórka Kazimierza i Ireny[2], urodziła się w rodzinie o tradycjach muzycznych, od 1938 w poznańskim konserwatorium uczyła się gry na fortepianie. Od 1943 zajmowała się działalnością kolporterską w ramach Armii Krajowej. Jednocześnie w latach okupacji kontynuowała edukację muzyczną na prywatnych lekcjach u Haliny Ekier (siostry Jana Ekiera) w Krakowie. Po wojnie nadal była jej uczennicą – w Średniej Szkole Muzycznej w Krakowie. Od 1949 występowała w chórze Filharmonii Krakowskiej, od 1955 zajmowała się redakcją programów koncertowych (w Łodzi i Krakowie). W 1958 ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w Krakowie w specjalności teoria muzyki, pracę dyplomową przygotowując pod kierunkiem Aleksandra Frączkiewicza.
Do 1964 pracowała w szkołach muzycznych w Lublinie – w liceum muzycznym uczyła przedmiotów teoretycznych, w szkole podstawowej muzycznej prowadziła lekcje gry na fortepianie, akompaniowała w audycjach szkolnych w Filharmonii im. Henryka Wieniawskiego w Lublinie. Następnie do 1978 była pedagogiem w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia w Koszalinie, a także pianistką w Filharmonii Koszalińskiej im. Stanisława Moniuszki. Prowadziła z mężem studium organistowskie w Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej w Koszalinie. Wchodziła w skład Koszalińskiego Trio Fortepianowego.
W 1980 zaangażowała się w tworzenie miejskiego Klubu Inteligencji Katolickiej i „Solidarności”. Była wiceprzewodniczącą komisji zakładowej w swoim miejscu pracy, wchodziła w skład regionalnego komitetu zajmującego się więźniami politycznymi. Po wprowadzeniu stanu wojennego współpracowała z podziemiem. 3 maja 1982 została internowana, zwolniono ją 31 sierpnia tego samego roku. Kontynuowała działalność na rzecz pomocy represjonowanym i ich rodzinom (we współpracy m.in. z Prymasowskim Komitetem Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom). Kierowała diecezjalnym komitetem biskupim zajmującym się taką działalnością. W swoim domu zorganizowała punkt dystrybucji nielegalnych wydawnictw. Zajmowała się też redagowaniem, drukiem i kolportażem pism „CDN” i „Gazety Wojennej”[3]. W 1984 została zatrzymana za przewożenie ulotek, a także sztandaru ufundowanego przez byłych internowanych.
Od 1989 do 1991 była senatorem I kadencji z ramienia Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”, reprezentując województwo koszalińskie. W wyborach parlamentarnych pokonała m.in. ówczesnego ministra Aleksandra Kwaśniewskiego[4]. W trakcie kadencji należała do Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego, później przystąpiła do Parlamentarnego Klubu Unii Demokratycznej. Brała udział w pracach Komisji Kultury, Środków Przekazu, Nauki i Edukacji Narodowej oraz Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą[5]. Nie ubiegała się o reelekcję, rezygnując z aktywności politycznej.
W 1990 była wśród założycieli Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, przez trzynaście lat zasiadała w jego władzach krajowych i regionalnych. Prowadziła aktywną działalność społeczną jako pedagog muzyczny w Koszalinie: organizowała koncerty umuzykalniające dla dzieci i młodzieży (w tym w 1992 zainicjowała Warsztaty Artystyczne Chórów Polonijnych[6]), sesje naukowo-artystyczne pedagogów muzycznych, kursy metodyczne dla nauczycieli szkół muzycznych. Należała do Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki, Związku Nauczycielstwa Polskiego, Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków (wchodziła w skład zarządu sekcji pedagogów tej organizacji).
Była żoną dyrygenta Andrzeja Cwojdzińskiego.
Została pochowana na cmentarzu komunalnym w Koszalinie[7].
Odznaczenia i wyróżnienia
edytujOdznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1981), Złotym Krzyżem Zasługi (1973), Krzyżem Wolności i Solidarności (2013)[8], medalem Polonia Mater Nostra Est (1997), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” oraz odznakami Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków. W 2020 otrzymała tytuł honorowego obywatela Koszalina[9].
Przypisy
edytuj- ↑ Zmarła Gabriela Cwojdzińska. Była senator ziemi koszalińskiej miała 94 lata. prk24.pl, 5 listopada 2022. [dostęp 2022-11-06].
- ↑ a b Gabriela Cwojdzińska. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2023-10-12].
- ↑ Gabriela Cwojdzińska w Słowniku „Niezależni dla kultury 1976–89”. [dostęp 2022-06-30].
- ↑ Łukasz Perzyna: Czerwiec Solidarności. „Tygodnik Solidarność”, 25 maja 2009. [dostęp 2022-06-30].
- ↑ Informacje na stronie Senatu. [dostęp 2022-06-30].
- ↑ VIII Światowy Festiwal Chórów Polonijnych (22–31.07.1994 r.). wspolnota-polska.org.pl. [dostęp 2022-06-30].
- ↑ Wyszukiwarka miejsca pochówku – Cmentarz w Koszalinie. koszalin.mpcms.pl. [dostęp 2023-10-12].
- ↑ M.P. z 2013 r. poz. 366
- ↑ Gabriela Cwojdzińska. koszalin.pl. [dostęp 2022-06-30].
Bibliografia
edytuj- Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2022-06-30].
- Leksykon polskich muzyków pedagogów urodzonych po 31 grudnia 1870. Katarzyna Janczewska-Sołomko (red.). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2008, s. 60.