Główny Inspektorat Ochrony Środowiska
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska – urząd polskiej administracji rządowej wykonujący zadania Głównego Inspektora Ochrony Środowiska.
 Siedziba GIOŚ – dawny gmach Instytutu Badawczego Leśnictwa przy ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. 3. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia |
1991 |
| Siedziba | |
| Główny Inspektor | |
| Zastępca |
Anna Dębowiec, Alicja Żelichowska |
| Adres | |
| ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. 3 02-362 Warszawa | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°13′00,4″N 20°59′28,6″E/52,216778 20,991278
| |
| Strona internetowa | |
Główny Inspektor Ochrony Środowiska
edytujGłówny Inspektor Ochrony Środowiska to centralny organ powoływany przez Prezesa Rady Ministrów i nadzorowany przez Ministra Klimatu. Kieruje działalnością Inspekcji Ochrony Środowiska. Do przełomu lat 1998/1999 miał rangę zastępcy ministra[1].
Struktura
edytujZgodnie z obowiązującym od 2020 statutem, w skład GIOŚ wchodzą[5]:
- Departament Inspekcji
- Departament Kontroli Odpadów
- Departament Transgranicznego Przemieszczania Odpadów
- Departament Monitoringu Środowiska
- Departament Zwalczania Przestępczości Środowiskowej
- Departament Prawny
- Departament Administracyjno-Finansowy
- Departament Informatyzacji
- Centralne Laboratorium Badawcze
- Krajowe Laboratorium Referencyjne do spraw jakości powietrza atmosferycznego
- Krajowe Laboratorium Referencyjne do spraw jakości wód powierzchniowych
- Biuro Dyrektora Generalnego
- Zespół do spraw Kontroli i Audytu.
Wcześniej GIOŚ tworzyły inne jednostki. W 1999 były to[6]:
- Zespół Inspekcji i Orzecznictwa
- Zespół Monitoringu
- Zespół Przeciwdziałania Nadzwyczajnym Zagrożeniom Środowiska
- Zespół Organizacyjny
- Zespół Ekonomiczno-Administracyjny.
Od 2023 przy GIOŚ funkcjonuje rada naukowa[7].
Inspekcja Ochrony Środowiska
edytujInspekcja Ochrony Środowiska to dwuinstancyjna instytucja, podległa ministrowi właściwemu ds. środowiska, składająca się z Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska i 16 wojewódzkich inspektoratów.
Kompetencje Inspekcji Ochrony Środowiska na poziomie ustawowym zostały określone m.in. w następujących aktach prawnych:
- ustawie z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska
- ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska
- ustawie z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne
- ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
- ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie
- ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach
- ustawie z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów
- ustawie z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji
- ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym
- ustawie z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach
- ustawie z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych
- ustawie z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych.
Historia
edytujStanowisko Głównego Inspektora Ochrony Środowiska powołano w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 września 1980 r. w sprawie Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska oraz wykonywania kontroli w zakresie ochrony środowiska[9]. Wówczas na mocy nowej ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska została powołana jednoinstancyjna inspekcja, która podlegała ministrowi ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa pod nazwą Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska (PIOŚ)[10].
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska jako urząd wykonujący zadania Głównego Inspektora Ochrony Środowiska odrębny od struktur wojewódzkich powołano w pierwszych latach transformacji ustrojowej Polski. W 1991 weszła w życie ustawa o Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska, na mocy której nastąpiło połączenie kadr, mienia i zaplecza technicznego jednostek organizacyjnych PIOŚ i Ośrodków Badań i Kontroli Środowiska. Powstała jednolita, dwuinstancyjna instytucja podległa ministrowi właściwemu ds. środowiska. Od tego momentu realizacja ustawowych zadań Inspekcji należała do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska i 49 wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska. W ten sposób wdrożono jednolity system kontroli przestrzegania prawa ochrony środowiska oraz badania stanu środowiska w skali całego kraju[10]. W lipcu 1998 roku Sejm RP, w ramach reformy ustrojowej państwa, znowelizował ustawę o Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska. Jednocześnie wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska weszły w skład wojewódzkiej administracji zespolonej. W 34 miastach powstały delegatury wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska podporządkowane 16 nowym wojewódzkim inspektorom. Wyodrębniono ponadto 32 laboratoria[10].
Od 1 stycznia 2019 r. zadania związane z państwowym monitoringiem środowiska zostały przeniesione z kompetencji wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska na kompetencje głównego inspektora. W ten sposób pracownicy inspektoratów wojewódzkich zajmujący się monitoringiem stali się pracownikami Departamentu Monitoringu GIOŚ. Wojewódzkie laboratoria z kolei stały się jednostkami Centralnego Laboratorium Badawczego GIOŚ[11].
Na przełomie 2020 i 2021 GIOŚ zmienił siedzibę, przenosząc się z dawnego gmachu Dyrekcji Naczelnej Lasów Państwowych przy ul. Wawelskiej 52/54 w Warszawie do dawnego gmachu Instytutu Badawczego Leśnictwa przy ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. 3.
Główni Inspektorzy Ochrony Środowiska
edytuj- Andrzej Walewski (1989–1998[12])
- Teresa Warchałowska (1999–2000[13])
- Andrzej Ruraż-Lipiński (2000–2001)[13][14]
- Waldemar Krajewski (p.o., 2001)[14]
- Krzysztof Zaręba[15] (2001–2005)
- Wojciech Stawiany (2005–2006[16])
- Marek Haliniak (2006–2008 i 2016–2018[17])
- Andrzej Jagusiewicz (2008–2015[18])
- Jerzy Kuliński (2015[19])
- Roman Jaworski (2016, p.o.)
- Paweł Ciećko (2018–2020[20])
- Marek Chibowski (2020–2021, p.o.[21])
- Michał Mistrzak (2021[22]– 2022)
- Magda Gosk (2022–2023, p.o.)
- Krzysztof Gołębiewski (w 2023)[23][24]
- Damian Jakubik (w 2024, p.o.)
- Joanna Piekutowska (od 2024)[25]
Przypisy
edytuj- ↑ Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej – w związku z reformą ustrojową państwa (Dz.U. z 1998 r. nr 106, poz. 668)
- ↑ Kierownictwo GIOŚ - Główny Inspektorat Ochrony Środowiska - Portal Gov.pl. gov.pl. [dostęp 2024-06-29]. (pol.).
- ↑ Anna Dębowiec powołana na stanowisko I Zastępcy Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. gov.pl. [dostęp 2024-06-29]. (pol.).
- ↑ Alicja Żelichowska powołana na stanowisko II Zastępcy Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. gov.pl. [dostęp 2024-07-08]. (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 2018 r. w sprawie nadania statutu Głównemu Inspektoratowi Ochrony Środowiska (Dz.U. z 2022 r. poz. 1867)
- ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 6 kwietnia 1999 r. w sprawie nadania statutu Głównemu Inspektoratowi Ochrony Środowiska (Dz.U. z 1999 r. nr 29, poz. 274)
- ↑ Przy Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska powołano Radę Naukową [online], Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 10 marca 2023 [dostęp 2023-03-11].
- ↑ Dz.U. z 2024 r. poz. 425
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 września 1980 r. w sprawie Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska oraz wykonywania kontroli w zakresie ochrony środowiska (Dz.U. z 1980 r. nr 24, poz. 96)
- ↑ a b c Historia – Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. www.gios.gov.pl. [dostęp 2017-11-23].
- ↑ Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 1479)
- ↑ 25 lat Inspekcji Ochrony Środowiska. Na straży bezpieczeństwa ekologicznego RP. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.
- ↑ a b Biuletyn nr 2814/III. Sejm RP.
- ↑ a b Informacja o wynikach kontroli przestrzegania wymagań w zakresie międzynarodowego obrotu odpadami. Najwyższa Izba Kontroli, maj 2004. [dostęp 2021-11-20].
- ↑ Informacja o realizacji zadań Inspekcji Ochrony Środowiska w 2003 roku – wstęp. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.
- ↑ Pismo Wojciecha Stawianego do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.
- ↑ Marta Wierzbowska-Kujda: Marek Haliniak Głównym Inspektorem Ochrony Środowiska. Teraz Środowisko, 25 maja 2016. [dostęp 2016-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-01)].
- ↑ Dr Andrzej Jagusiewicz Głównym Inspektorem Ochrony Środowiska. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2008-01-15. [dostęp 2019-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-04)].
- ↑ Z dniem 1 lutego 2015 roku Prezes Rady Ministrów, Pani Ewa Kopacz, powołała na stanowisko Głównego Inspektora Ochrony Środowiska Pana Jerzego Kulińskiego. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2015-02-02. [dostęp 2015-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-04)].
- ↑ Piotr Panek: Historia Inspekcji Ochrony Środowiska.
- ↑ Marek Chibowski będzie pełnił obowiązki Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2020.
- ↑ Nowy Główny Inspektor Ochrony Środowiska [online], Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 20 września 2021.
- ↑ Krzysztof Gołębiewski powołany na stanowisko Głównego Inspektora Ochrony Środowiska [online], Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 6 marca 2023 [dostęp 2023-03-11].
- ↑ Kierownictwo GIOŚ - Główny Inspektorat Ochrony Środowiska - Portal Gov.pl [online], gov.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
- ↑ Joanna Piekutowska Głównym Inspektorem Ochrony Środowiska. gov.pl, 16 kwietnia 2024. [dostęp 2024-04-19].