Gönc

Gönc
	Herb
Państwo	Węgry
Komitat	Borsod-Abaúj-Zemplén
Powiat	Abaúj-Hegyköz
Burmistrz	János Sivák
Powierzchnia	37,3 km²
Populacja (I 2011); • liczba ludności; • gęstość	; 1948; 52,23 os./km²
Nr kierunkowy	(+36)46
Kod pocztowy	3895
	Położenie na mapie Węgier Gönc
	48°28′16″N 21°16′27″E/48,471111 21,274167
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Gönc – miasto i gmina w północno-wschodniej części Węgier, w komitacie Borsod-Abaúj-Zemplén, siedziba powiatu Abaúj-Hegyköz.

Położenie

Miejscowość leży na obszarze niewysokiego pasma górskiego Gór Zemplińskich (węg. Zempléni-hegység), będącego częścią Średniogórza Północnowęgierskiego, w pobliżu granicy ze Słowacją. Administracyjnie gmina należy do powiatu Abaúj-Hegyköz, wchodzącego w skład komitatu Borsod-Abaúj-Zemplén i jest jedną z jego 24 gmin.

Dużą rolę w historii miejscowości odegrał kalwinizm – tu w roku 1586 po raz pierwszy dokonano protestanckiego przekładu całej Biblii na język węgierski – Biblia z Vizsoly. Autorem tłumaczenia był pastor Gáspár Károlyi (1529–1591), korzystający z opieki późniejszego księcia Siedmiogrodu, Zygmunta Rakoczego. Wydawcą Biblii Károliego w roku 1590 w pobliskim Vizsoly był polski drukarz Walenty Mantskowits (Mączkowicz?) korzystający z papieru z Polski^[1]^[2].

W roku 1687 przeniesiono tu na krótko Kolegium kalwińskie z Sárospatak, gdzie w 1708 znalazła się Biblia królowej Zofii (przekład Starego Testamentu na język polski). Miasto odgrywało ważną rolę w handlu winami tokajskimi z Polską. Przyjęto nawet handlową miarę objętości wina tzw. beczkę (baryłkę) Gönc.

Po Traktacie w Trianon, w czerwcu 1920, kiedy Węgry utraciły tereny dzisiejszej Słowacji i Zakarpacia, miasto stało się przygraniczną, prowincjonalną miejscowością i straciło na znaczeniu. W roku 2001 Gönc ponownie uzyskało prawa miejskie.

↑ Konrad Sutarski, Polska flaga nad Dunajem. Polacy i ich samorządy na Węgrzech, Budapeszt, Ogólnokrajowy Samorząd Mniejszości Polskiej na Węgrzech, 2004, 215 s., ISBN 963-214-637-9.
↑ Lucyna Latała-Zięba, Dzień św. Władysława – świętem Polonii Węgierskiej, „Znad Popradu”, Lipiec 2004, s. 9.