Fulton (1919)
Fulton (Q110) – francuski oceaniczny okręt podwodny z okresu okresu międzywojennego, druga jednostka typu Joessel. Została zwodowana 1 kwietnia 1919 roku w stoczni Arsenal de Cherbourg, a ukończono ją w lipcu 1920 roku. Okręt służył w Marine nationale do 1935 roku.
 „Fulton” | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
listopad 1913 |
| Wodowanie |
1 kwietnia 1919 |
 Marine nationale
| |
| Wejście do służby |
lipiec 1920 |
| Wycofanie ze służby |
lipiec 1935 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
74 m |
| Szerokość |
6,4 m |
| Zanurzenie |
3,62 m |
| Napęd | |
| 2 silniki Diesla o łącznej mocy 2700 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 1640 KM 2 śruby | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
powierzchnia: 4300 Mm przy 10 w. |
| Uzbrojenie | |
| 2 działa kal. 75 mm, 10 torped | |
| Wyrzutnie torpedowe |
8 x 450 mm (4 na dziobie, 2 na rufie, 2 zewnętrzne) |
| Załoga |
47 |
Projekt i dane taktyczno–techniczne
edytuj„Fulton” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1914 roku[1][2]. Okręt zaprojektował inż. Jean Simonot, lekko modyfikując swój poprzedni projekt Gustave Zédé, zakładając zastosowanie dwóch turbin parowych systemu Parsonsa o mocy 2000 koni mechanicznych (KM) każda przy niewielkim wzroście wyporności[3]. W trakcie budowy z pomysłu zrezygnowano, wyposażając okręt w silniki Diesla[1][3][a].
„Fulton” był dużym, oceanicznym okrętem podwodnym. Długość całkowita wynosiła 74 metry, szerokość 6,4 metra i zanurzenie 3,62 metra[1][4]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 870 ton, a w zanurzeniu 1247 ton[1][4]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 8-cylindrowe silniki Diesla Schneider-Carels o łącznej mocy 2700 KM[1][5]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Nancy o łącznej mocy 1640 KM[4][5]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 16,5 węzła na powierzchni i 11 węzłów w zanurzeniu[5][6][b]. Zasięg wynosił 4300 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym oraz 125 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą[1][5].
Okręt wyposażony był w osiem wyrzutni torped kalibru 450 mm (cztery wewnętrzne na dziobie, dwie na rufie i dwie zewnętrzne), z łącznym zapasem 10 torped oraz dwa pokładowe działa kal. 75 mm[4][5][7]. Załoga okrętu składała się z 4 oficerów oraz 43 podoficerów i marynarzy[1][5].
Budowa i przebieg służby
edytuj„Fulton” zbudowany został w Arsenale w Cherbourgu[4][8]. Stępkę okrętu położono w listopadzie 1913 roku[1], został zwodowany 1 kwietnia 1919 roku[4][5], a ukończono go w lipcu 1920 roku[1]. Okręt otrzymał nazwę na cześć amerykańskiego konstruktora okrętowego Roberta Fultona i numer burtowy Q110[4][6].
Po ukończeniu okręt poddano modernizacji: otrzymał nowy kiosk, mostek i dwa peryskopy o długości 7,5 m (w kiosku) i 9,5 m (w centrali)[1][2].
Okręt pełnił służbę na Atlantyku do początku lat 30., a następnie został przeniesiony do Indochin[3]. Zakończył służbę w lipcu 1935 roku i został skreślony z listy floty[1][4][c].
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 158.
- ↑ a b c d Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 212.
- ↑ a b c d Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 89.
- ↑ a b c d e f g h Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 211.
- ↑ a b c d e f g Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 88.
- ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.
- ↑ John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 198.
Bibliografia
edytuj- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
- Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-11-18]. (ang.).