Pełka (biskup krakowski)
Pełka, Fulko (zm. 11 września 1207 w Krakowie) – biskup krakowski od 1185, przed nominacją dziekan kapituły krakowskiej[1].
| Data i miejsce śmierci |
11 września 1207 |
|---|---|
| Biskup krakowski | |
| Okres sprawowania |
1185-1207 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Sakra biskupia |
styczeń lub luty 1186 |
Pochodził z rodu Lisów. Był synem Stępoty, bratem: Stefana kasztelana krakowskiego, Mikołaja wojewody krakowskiego i Stępoty Młodszego.
Bliski współpracownik księcia Kazimierza II Sprawiedliwego, mianowany przez niego biskupem po śmierci biskupa Gedki (1185). Po śmierci księcia pełnił wraz z wojewodą krakowskim Mikołajem Gryfitą w 1194 rządy regencyjne w imieniu nieletnich książęcych synów. Sakrę biskupią otrzymał bezpośrednio od papieża Urbana III, który nadał jemu i jego następcom w diecezji krakowskiej przywilej pierwszeństwa przed pozostałymi biskupami polskich prowincji kościelnych (bulla In eminenti sedis z 4 lutego 1186). Takiej papieskiej bulli i uprawnień nie uzyskało żadne inne biskupstwo. Historycy przypuszczają, że aspiracje biskupa Pełki mogły iść dalej i dotyczyć powołania w Krakowie arcybiskupstwa. Dbał o niezależność diecezji od władzy świeckiej. Zwolennik reform gregoriańskich w kościele. W Krakowie podjął próbę założenia pierwszego szpitala – przytułku dla biednych i chorych.
Zmarł 11 września 1207 r.[1][2]
Pochowany został w katedrze wawelskiej.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Pełka, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-05-25].
- ↑ Wojciech Baran-Kozłowski, Arcybiskup gnieźnieński Henryk Kietlicz (1199-1219). Działalność kościelna i polityczna, Poznań: Wydawn. Poznańskie, 2005, s. 122, ISBN 83-7177-395-1, OCLC 63125776.
Linki zewnętrzne
edytuj- Jacek Maciejewski, Biskup krakowski Pełka a bitwa nad Mozgawą w 1195 roku, „Kwartalnik Historyczny”, 124 (3), 2017, s. 411–438.