Friedrich Gramsch
Friedrich Gramsch (ur. 23 października 1894 w Braniewie w Prusach Wschodnich, zm. 1 października 1955 w Sankt Augustin) – starosta powiatowy Republiki Weimarskiej, wyższy urzędnik ministerialny w czasach narodowego socjalizmu i przewodniczący Związku Powiatów Niemieckich (niem. Deutscher Landkreistag).
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
Życiorys
edytujOjcem Friedricha Gramscha był Friedrich Karl Gramsch – starosta powiatu braniewskiego (Kreis Braunsberg) w latach 1892–1900, a później prezydent okręgu pruskiego w Królewcu, jego matką była Charlotte z domu Stosch-Rodelshöfen[1].
Friedrich Gramsch studiował prawo na Uniwersytecie w Tybindze w 1912 roku[2]. Uczestniczył w I wojnie światowej, został ciężko ranny w 1917 roku[3]. Po aplikacji radcowskiej (1918) został w 1919 roku zatrudniony w administracji w rejencji królewskiej na stanowisku referendarza (Regierungsreferendar). W 1921 roku na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu uzyskał stopień doktora nauk politycznych[4]. Po kolejnych awansach w 1924 trafił do pruskiego ministerstwa spraw wewnętrznych jako radca rządowy (Regierungsrat). W 1927 roku został starostą powiatu świętomiejskiego (Kreis Heiligenbeil) i urząd ten sprawował przez siedem i pół roku. Za jego kadencji poczyniono wiele inwestycji w powiecie.
W grudniu 1933 awansował na stanowisko radcy ministerialnego (Ministerialrat), w Pruskim Ministerstwie Stanu (Staatsministerium)[5]. Po przejściu do urzędu do spraw planu czteroletniego (1936–1940) pracował w dziale ds. dewiz, na czele którego stał jego przyjaciel ze studiów, Erich Neumann. Z polecenia Göringa Gramsch awansował na stanowisko dyrektora departamentu (Ministerialdirigent) w 1937 roku, a rok później na stanowisko dyrektora ministerialnego (Ministerialdirektor). Gramsch i Neumann tworzyli grupę doradczą Göringa („Brain Trust”)[6], zajmującą się planowaniem grabieży krajów okupowanych przez Niemcy w czasie II wojny światowej. Około 1942 roku Gramscha zastąpił Neumann na stanowisku szefa działu dewiz, gdyż Gramsch nie należał do NSDAP[7].
Gramsch był przesłuchiwany podczas procesów norymberskich[8]. Przez niego sporządzony plan grabieży okupowanej Francji został przedstawiony w procesie jako dowód jego współpracy z nazizmem[9]. Brak jest danych o jego skazaniu w procesie. W latach 1947–1953 Gramsch był przewodniczącym zgromadzenia rad powiatów Dolnej Saksonii. W latach 1953–1955 był przewodniczącym zgromadzenia rad powiatów Niemiec. Oprócz tego znajdował się w zarządzie Niemieckiego Stowarzyszenia Opieki Publicznej i Prywatnej[10].
Przypisy
edytuj- ↑ Altpreußische Biographie, wydane przez Historische Kommission für Ost- und Westpreussische Landesforschung, 1975, s. 929
- ↑ Kösener Corpslisten 1930, 130/730.
- ↑ Der Kreis: ein Handbuch, s. 338
- ↑ Dissertation: Veränderungen des Enteignungrechts seit Kriegsbeginn.
- ↑ Ralf Banken: Die deutsche Goldreserven- und Devisenpolitik, w: Neue Ergebnisse zum NS-Aufschwung, hrsg. von Peter Hampe i inni., s. 67
- ↑ Robert Bohn: Reichskommissariat Norwegen, Nationsozialistische Neuordnung und Kriegswirtschaft, 2000, s. 143
- ↑ patrz: Helmuth James von Moltke: Briefe an Freya 1939–1945, 2007
- ↑ Affidavit Friedrich Gramsch, 19. November 1947 Nbg.Dok. NI 13262 / Nbg.Dok. NID 13351
- ↑ Nürnberger Prozesse, 22. Januar 1946 zeno
- ↑ Götz Aly: Die Verfolgung und Ermordung der europäischen Juden durch das nationalsozialistische Deutschland 1933–1945, Band 1, S. 725