Wikipedia

Franco Modigliani

ekonomista amerykański pochodzenia włoskiego, noblista

Franco Modigliani (ur. 18 czerwca 1918 w Rzymie, zm. 25 września 2003 w Cambridge w stanie Massachusetts) – amerykański ekonomista pochodzenia włoskiego, którego dorobek naukowy został uhonorowany Nagrodą Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii w 1985 roku.

Franco Modigliani
Ilustracja
Państwo działania

Stany Zjednoczone

Data i miejsce urodzenia

18 czerwca 1918
Rzym

Data i miejsce śmierci

25 września 2003
Cambridge

profesor
Specjalność: ekonomia
Alma Mater

Uniwersytet Rzymski „La Sapienza”

Uczelnia

Carnegie Institute of Technology,
Northwestern University,
Massachusetts Institute of Technology

Nagrody

Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii

Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys

edytuj

Modigliani urodził się w 1918 roku w Rzymie w rodzinie żydowskiej[1]. Jego ojciec – Enrico Modigliani był lekarzem pediatrą a matka Olga Flaschel udzielała się społecznie[2]. Rodzina Franco Modiglianiego nie była spokrewniona z Amedeo Modiglianim[3].

Śmierć ojca w 1932 roku była traumatycznym przeżyciem dla trzynastoletniego Franco, który opuścił się w wynikach szkolnych[2]. Przeniesienie do renomowanej szkoły Liceo Visconti zaowocowało złożeniem egzaminu maturalnego i egzaminów wstępnych na Uniwersytet Rzymski dwa lata przed czasem – w wieku 17 lat[2].

Pod naciskami rodziny młody Modigliani miał pójść w ślady ojca i zapisać się na studia medyczne[2]. Jednak nadwrażliwość na widok krwi i cierpienie ludzkie skłoniły Modiglianiego do podjęcia studiów prawniczych[2][a] Podczas studiów przetłumaczył na włoski kilka niemieckich artykułów z zakresu ekonomii i po ogłoszeniu przez organizację studencką (I Littoriali della Coltura)[2] ogólnonarodowego konkursu na pracę na temat regulacji cen przystąpił do rywalizacji[1]. Zgłoszony przez niego artykuł zwyciężył, a jury zachęciło go do dalszych studiów ekonomicznych[1]. Modigliani zaczął się interesować gospodarką, jednak jak sam stwierdził w ogarniętych wówczas faszyzmem Włoszech „nauczanie ekonomii było żałosne” i studia angielskich oraz włoskich klasyków ekonomii przeprowadził we własnym zakresie[2].

Na krótko przed wybuchem wojny w 1939 roku uciekł z faszystowskich Włoch[2], z uwagi na pochodzenie i przekonania antyfaszystowskie[5]. Po niedługim pobycie we Francji na zaproszenie przyszłego teścia Giulio Calabiego, gdzie w maju 1939 roku wziął ślub z Sereną Calabi, wrócił do Rzymu, by obronić dysertację i odebrać tytuł doktora praw na Uniwersytecie Rzymskim[2][3]. Następnie wraz z żoną wyjechał do Stanów Zjednoczonych[2]. Tam podjął studia doktoranckie w New School for Social Research w Nowym Jorku – szkoła skupiała wielu intelektualistów, którzy opuścili Europę w latach 30. i 40. XX wieku[1]. W Szkole Modigliani zetknął się z ekonomistą Jacobem Marschakiem, który wykładał tam teorię makroekonomii[6] i stał się mentorem Modiglianiego[7]. Marschak nie tylko pomógł Modiglianiemu zdobyć solidne podstawy z ekonomii, ekonometrii i matematyki, lecz także uczulił na wzajemne przenikanie się analizy teoretycznej i empirycznej – teorie powinny być testowane, a badania empiryczne prowadzone na bazie teorii[2].

W latach 1942–1944 Modigliani wykładał ekonomię i statystykę w Bard College na Columbia University w Nowym Jorku[2]. W 1944 zdobył stopień doktorski i następnie przez wiele lat pracował jako wykładowca w New School for Social Research[6] – najpierw w latach 1943–1944 jako asystent (lecturer) a następnie jako adiunkt (assistant professor) (1946–1948)[8]. W okresie tym prowadził studia nad zagadnieniem oszczędności w gospodarce – owocem jego ówczesnej pracy była hipoteza Duesenberry’ego-Modiglianiego (Duesenberry-Modigliani hypothesis)[2] − oraz odrzucił ofertę pracy na Harvard University, zniechęcony przez dziekana tamtejszego wydziału ekonomicznego[9]. W latach 1949–1952 Modigliani wykładał ekonomię na stanowym Uniwersytecie Illinois[6]. W latach 1952–1960 pracował w Carnegie Institute of Technology a następnie na Northwestern University (1960–1962)[5]. W 1962 roku został profesorem ekonomii i finansów w Massachusetts Institute of Technology[8], z którym był związany aż do śmierci w 2003 roku[5]. Zajęcia prowadził do 1988 roku, kiedy to przeszedł na emeryturę[8].

W latach 1964–1970 sprawował funkcję doradcy sekretarza skarbu Stanów Zjednoczonych, a od połowy lat 60. XX wieku doradzał także zarządowi Systemu Rezerwy Federalnej[10].

W 1946 roku Modigliani otrzymał obywatelstwo Stanów Zjednoczonych[8][11].

Poglądy na gospodarkę i działalność naukowa

edytuj

Modigliani w swoim podejściu do ekonomii reprezentował szkołę wywodzącą się od Keynesa[12] – sam uważał się za keynesistę[13]. Modigliani miał często podkreślać, że:

gospodarka rynkowa wymaga stabilizowania, może być stabilizowana, i dlatego też powinna być stabilizowana poprzez odpowiednią politykę monetarną i fiskalną[14].

Dorobek naukowy Modiglianiego obejmuje prace nad zagadnieniami z kręgu konsumpcji (hipoteza cyklu życia, ang. Life Cycle Hypothesis, LCH), ogólnej równowagi rynku finansowego, podaży pieniądza, procentu i kredytu oraz nową interpretację modelu Keynesa[10].

W 1985 za pionierskie analizy oszczędności i rynków finansowych w krajach kapitalistycznych Franco Modigliani otrzymał Nagrodę Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii[6]. Jest współautorem, wspólnie z innym noblistą Mertonem Millerem, twierdzenia znanego obecnie jako twierdzenie Modiglianiego-Millera[15].

Modigliani był także doktorem honoris causa uniwersytetów w Chicago, Leuven i Bergamo. W 1962 roku pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Ekonometrycznego[10], a w 1976 roku – prezesa Amerykańskiego Towarzystwa Ekonomicznego[6]. Był również honorowym prezesem Międzynarodowego Stowarzyszenia Ekonomicznego oraz członkiem Narodowej Akademii Nauk i Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk.

Interpretacja modelu Keynesa

edytuj

Bazując na swojej pracy doktorskiej, Modigliani opublikował w 1944 roku artykuł prezentujący jego własną interpretację modelu Keynesa[10]. Argumentował, że założenie o sztywności płac (nominalnych) jest warunkiem koniecznym dla istnienia równowagi z bezrobociem przymusowym (underemployment)[10]. Stąd, wyłączając przypadki pułapki płynności, polityka stabilizacyjna państwa powinna opierać się na polityce monetarnej a nie fiskalnej[10]. Poza pracą teoretyczną, Modigliani zajmował się również badaniami empirycznymi – testując własne teorie[10]. W połowie lat 60. XX wieku wraz z Albertem Ando z University of Pennsylvania stworzył dla amerykańskiego Systemu Rezerwy Federalnej model gospodarki USA (Federal Reserve-MIT-University of Pennsylvania – FMP model)[10].

Hipoteza cyklu życia

edytuj
Osobny artykuł: Hipoteza cyklu życia.

Podczas pracy na Uniwersytecie Illinois Modigliani poznał młodego studenta Richarda Brumberga wraz z którym opracował podstawy hipotezy cyklu życia[2]. Brumberg zmarł przedwcześnie wskutek guza mózgu wkrótce po opublikowaniu ich wspólnego artykułu w 1954 roku[6]. Dalsze prace nad hipotezą Modigliani prowadził sam, publikując rezultaty w kolejnych latach (1963, 1966)[6].

Hipoteza Modiglianiego i Brumberga opiera się na założeniu, że racjonalni ludzie planują swoją konsumpcję w kategoriach całego życia, biorąc pod uwagę nie tylko jej użyteczność bieżącą, lecz także przyszłą i starają się utrzymać stały jej poziom – stały standard życia, niezależnie od dochodów uzyskiwanych w różnych okresach życia[6]. W okresach wysokich dochodów oszczędzają po to, by utrzymać stały standard życia w okresach niższych dochodów i po przejściu na emeryturę[6].

Twierdzenie Modiglianiego-Millera

edytuj
Osobny artykuł: Twierdzenie Modiglianiego-Millera.

W 1958 roku Modigliani wraz z Mertonem Millerem opublikowali wspólny artykuł, w którym ukazali, że wartość przedsiębiorstwa jest niezależna od sposobu jego finansowania czy też jego struktury kapitałowej (relacji długu do kapitału własnego)[15]. Zauważyli również, że inwestorzy trzymają duże pakiety aktywów o różnym stopniu ryzyka i rosnące ryzyko związane z inwestycjami w przedsiębiorstwa finansujące się z kredytów (zadłużających się) mogą kompensować poprzez zwiększenie zaangażowania w inwestycje o niskim ryzyku – depozyty bankowe czy obligacje skarbowe[15].

Prace

edytuj

Lista prac podana za Vanem[16]:

  • Franco Modigliani. Liquidity Preference and the Theory of Interest and Money. „Econometrica”. 12, s. 45–88, January. (ang.). 
  • Franco Modigliani, Richard Brumberg: Utility Analysis and the Consumption Function: An interpretation of Cross-Section Data. W: Kenneth Kurihara: Post-Keynesian Economics. Wyd. Rutgers University Press. New Brunswick: 1954, s. 388–436.
  • Franco Modigliani, Merton Miller. The Cost of Capital, Corporation Finance, and the Theory of Investment. „American Economic Review”. 48 (June), s. 261–297, 1958. 
  • F. Modigliani, C.C. Holt, J. Muth, H.A. Simon: Planning Production, Inventories and Work Froces. NJ:PRentice-Hall: Englewood Cliffs, 1960.
  • Franco Modigliani, Merton Miller. Dividend Policy, Growth and the Valuation of Shares. „Journal of Business”. 34 (October), s. 411–433, 1961. 
  • Franco Modigliani. The Monetary Mechanism and Its Interaction with Real Phenomena. „Journal of Economics and Statistics”. 45 (February), s. 79–107, 1963. 
  • Franco Modigliani, Albert Ando. The Life Cycle Hypothesis of Saving: Aggregate Implications and Tests. „American Economic Review”. 53 (March), s. 55–84, 1963. 
  • Franco Modigliani. The Monetarist Controversy, or Should We Foresake Stabilization Policies?. „American Economic Review”. 67 (March), s. 1–19, 1977. 
  • Franco Modigliani, Richard Brumberg: Utility Analysis and Aggregate Consumption Functions: An Attempt at Integration. W: A. Abel: The Collected Papers of Franco Modigliani. T. 2. Cambridge MA: MIT Press.
  • A. Abel: The Collected Papers of Franco Modigliani Vol. 1 Essays in Macroeconomics; Vol. 2 Life Cycle Hypothesis of Saving; Vol. 3 The Theory of Finance and Other Essays. Cambridge MA: MIT Press.
  • Franco Modigliani: The Debate Over Stabilization Policy. Cambridge: Cambridge University Press, 1988.
  • S. Johnson: The Collected Papers of Franco Modigliani Vol. 4 Monetary and Stabilization Policies, Vol. 5 Savings, Deficits, Inflation and Financial Theory. Cambridge MA: MIT Press.

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Inne źródła podają, że Modigliani zapisał się nawet na studia medyczne, a kierunek zmienił już w trakcie studiów[4].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d Steven Pressman: Fifty major economists. Taylor & Francis, 2006, s. 250. ISBN 978-0-415-36648-9. [dostęp 2012-01-28]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n The Nobel Foundation: Franco Modigliani: Biographical. 1985. [dostęp 2019-09-28]. (ang.).
  3. ↑ a b Barnett William A., Robert Solow: An Interview with Franco Modigliani. W: Paul Anthony Samuelson, William A. Barnett: Inside the economist's mind: conversations with eminent economists. John Wiley & Sons, 2007, s. 87. ISBN 978-1-4051-5715-5. (ang.).
  4. ↑ Steven Pressman: Fifty major economists. Taylor & Francis, 2006, s. 250. ISBN 978-0-415-36648-9. [dostęp 2012-01-28]. (ang.).
  5. ↑ a b c Franco Modigliani. W: The Concise Encyclopedia of Economics. [dostęp 2012-01-28]. (ang.).
  6. ↑ a b c d e f g h i Steven Pressman: Fifty major economists. Taylor & Francis, 2006, s. 251. ISBN 978-0-415-36648-9. [dostęp 2012-01-28]. (ang.).
  7. ↑ Barnett William A., Robert Solow: An Interview with Franco Modigliani. W: Paul Anthony Samuelson, William A. Barnett: Inside the economist's mind: conversations with eminent economists. John Wiley & Sons, 2007, s. 88. ISBN 978-1-4051-5715-5. (ang.).
  8. ↑ a b c d Howard R. Vane: The Nobel Memorial Laureates in economics: an introduction to their careers and main published works. Edward Elgar Publishing, 2007, s. 146. ISBN 978-1-84720-092-1. [dostęp 2012-01-29].
  9. ↑ Barnett William A., Robert Solow: An Interview with Franco Modigliani. W: Paul Anthony Samuelson, William A. Barnett: Inside the economist's mind: conversations with eminent economists. John Wiley & Sons, 2007, s. 90. ISBN 978-1-4051-5715-5. (ang.).
  10. ↑ a b c d e f g h Howard R. Vane: The Nobel Memorial Laureates in economics: an introduction to their careers and main published works. Edward Elgar Publishing, 2007, s. 147. ISBN 978-1-84720-092-1. [dostęp 2012-01-29].
  11. ↑ Franco Modigliani w bazie Notable Names Database (ang.)
  12. ↑ Cecile Dangel: Franco Modigliani. W: Ferdinando Meacci: Italian economists of the 20th century. Edward Elgar Publishing, 1998, s. 206. ISBN 1-85278-886-0. (ang.).
  13. ↑ Barnett William A., Robert Solow: An Interview with Franco Modigliani. W: Paul Anthony Samuelson, William A. Barnett: Inside the economist's mind: conversations with eminent economists. John Wiley & Sons, 2007, s. 93. ISBN 978-1-4051-5715-5. (ang.).
  14. ↑ Howard R. Vane: The Nobel Memorial Laureates in economics: an introduction to their careers and main published works. Edward Elgar Publishing, 2007, s. 147. ISBN 978-1-84720-092-1. [dostęp 2012-01-29]. Cytat: needs to be stabilized, can be stabilized, and therefore should be stabilized by appropriate monetary and fiscal policies..
  15. ↑ a b c Steven Pressman: Fifty major economists. Taylor & Francis, 2006, s. 253. ISBN 978-0-415-36648-9. [dostęp 2012-01-28]. (ang.).
  16. ↑ Howard R. Vane: The Nobel Memorial Laureates in economics: an introduction to their careers and main published works. Edward Elgar Publishing, 2007, s. 149. ISBN 978-1-84720-092-1. [dostęp 2012-01-29].
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Franco_Modigliani&oldid=74995125”