Franciszek Pieniak (oficer)
Franciszek Pieniak ps. „Przebój”, „Tadeusz Orski” (ur. 14 października 1903 w Osinach, zm. 1 kwietnia 1968 w Warszawie[1]) – porucznik piechoty Wojska Polskiego II RP, kapitan Armii Krajowej.
.jpg) Franciszek Pieniak (przed 1933) | |
 kapitan
| |
| Data i miejsce urodzenia |
14 października 1903 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1 kwietnia 1968 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1920–1945 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca batalionu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
    
| |
a.jpg)
.jpg)
Życiorys
edytujUrodził się 14 października 1903 w Osinach jako syn Jakuba[2].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości brał udział w szeregach Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej 1920[2]. Walczył jak żołnierz 4 pułku piechoty Legionów[2]. Od 4 sierpnia 1921 do 7 lipca 1922 był uczniem Szkoły Podchorążych, a w roku szkolnym 1922/23 uczniem Oficerskiej Szkoły Piechoty w Warszawie[3][2]. 2 lipca 1923 prezydent RP mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 107. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a minister spraw wojskowych wcielił do 78 pułku piechoty w Baranowiczach[4][5][6][7][8][2]. Następnie został awansowany do stopnia porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925[9][10]. Później był oficerem Szkoły Podchorążych Rezerwy w Berezie Kartuskiej[2]. Z dniem 8 października 1928 został przydzielony na roczny kurs wychowania fizycznego w Centralnej Szkole Wychowania Fizycznego w Poznaniu[11][2]. Od 15 września do 31 października 1930 był przydzielony do składnicy wojennej 78 pp[12][13]. W marcu 1932 został przeniesiony do 2 pułku strzelców podhalańskich w Sanoku[14][15], gdzie był dowódcą plutonu i dowódcą kompanii[2], a w latach 1933–1934 komendantem powiatowym Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego[16][17]. W lipcu 1935 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr X[18]. Pod koniec tego roku w stopniu porucznika został przeniesiony w stan spoczynku[2]. Przed 1939 prowadził gospodarstwo rolne w Chociszewie[2].
W sierpniu 1939 został zmobilizowany do Wojska Polskiego i mianowany adiutantem dowódcy oddziałów ochronnych w Kutnie[2]. Po wybuchu II wojny światowej w czasie kampanii wrześniowej przydzielony do grupy ppłk. Edwarda Wani, gdzie w zgrupowaniu gen. Brunona Olbrychta pełnił funkcję adiutanta mjr. Ludwika Gabriela[2]. Po klęsce polskiej wojny obronnej przedostał się do rodzinnego Brzozowa[2]. W październiku 1939 wstąpił do Służby Zwycięstwu Polski obejmując stanowisko komendanta obwodu Sokołów Podlaski. Pozostając następnie oficerem Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej pod pseudonimem „Przebój” w stopniu kapitana pełnił funkcje komendanta Kedywu, zastępcy komendanta Obwodu Sokołów Podlaski AK[2]. Był także szefem Tajnej Szkoły Podchorążych[2]. Po przeniesieniu od września 1943 był zastępcą komendanta Obwodu Radzyń Podlaski AK[2]. Od czerwca 1944 był komendantem Obwodu Włoszczowa AK[2]. Od 19 sierpnia 1944 do stycznia 1945 pełnił stanowisko dowódcy II batalionu (pod kryptonimem „Wilk” i „Wojna”) 74 pułku piechoty AK w składzie 7 Dywizji Piechoty AK „Orzeł”, biorących udział w akcji „Burza”[2].
Po nadejściu frontu wschodniego i wkroczeniu Armii Czerwonej pozostawał w ukryciu[2]. Początkowo ukrywał się pod zmienionym nazwiskiem w majątku doświadczalnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Dębowicach, następnie w majątkach szkolnych w Sobótce i Ozorzynie[19]. Od 1947 do 1949 był administratorem folwarku Czerniewiczów w Kłodawie[19]. Później ponownie ukrywał się[2]. Dokonał ujawnienia 21 stycznia 1957 we Wrocławiu[2].
Zmarł 1 kwietnia 1968 w Warszawie[2]. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie (kwatera B18-1-6)[2][20].
Był żonaty z Heleną z domu Puszkarską[21] (w latach 30. kierowała sekcją sportową przy kole Rodziny Wojskowej w Sanoku[22]). Mieli córkę Danutę Modestę Wandę (ur. w 1931 w majątku Pieszczanka)[21].
Ordery i odznaczenia
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Pieniak Franciszek „Przebój” - AK Okręg Kielce [online], akokregkielce.pl [dostęp 2016-12-23].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Franciszek Pieniak. akokregkielce.pl. [dostęp 2016-12-23].
- ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 464, 493.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 3 lipca 1923, s. 439.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 29 lipca 1923, s. 497.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. , 349, 407.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 305, 354.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 92.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 273.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 106.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929, s. 42.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930, s. 311.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931, s. 49.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 231.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 616.
- ↑ Jednodniówka wydana z racji jubileuszu 25-lecia istnienia i działalności Związku Strzeleckiego na terenie Sanoka i ziemi sanockiej 1908–1933. Sanok: 21 maja 1933, s. 30.
- ↑ Powiat Sanocki. „Legjon Młodych”. Nr 3, s. 38, 1 marca 1934.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935, s. 91.
- ↑ a b c d e f Ryszard Jałoszyński (red.), Kłodawianie w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1921, Konin: Towarzystwo Samorządowe, 2020, ISBN 978-83-929187-3-8.
- ↑ Spis pochowanych na Powązkach Wojskowych (d. Cmentarzu Komunalnym Powązki) w Warszawie. sowa.website.pl. [dostęp 2016-12-23].
- ↑ a b Księga urodzeń (wojskowi) 1932-1939. Sanok.
- ↑ Sprawozdanie Stowarzyszenia "Rodzina Wojskowa" za Rok Sprawozdawczy 1933/34. Warszawa: 1934, s. 128.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Wacław Lenkiewicz, Andrzej Sujkowski, Hugo Zieliński: Księga Pamiątkowa 1830 – 29 XI 1930. Szkice z dziejów piechoty polskiej. Ostrów-Komorowo: Szkoła Podchorążych Piechoty, 1930.