Franciszek Osmakiewicz
Franciszek Osmakiewicz (ur. 15 stycznia 1901 w Drohobyczu, zm. 7 maja 1972) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, w 1964 awansowany do stopnia pułkownika przez władze RP na uchodźstwie.
 podpułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
15 stycznia 1901 |
|---|---|
| Data śmierci |
7 maja 1972 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne |
Polski Korpus Posiłkowy |
| Jednostki |
29 Pułk Piechoty, |
| Stanowiska |
dowódca kompanii KOP, |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujUrodził się 15 stycznia 1901 w Drohobyczu[1]. Był synem Wojciecha i Karoliny[1]. W 1917 ukończył V klasę w C. K. Gimnazjum im. Franciszka Józefa w Drohobyczu[2]. Podczas I wojny światowej był żołnierzem Polskiego Korpusu Posiłkowego, służył w 4 kompanii dow. uzupeł.[1]
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego. Został awansowany do stopnia porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 października 1920[3][4][5]. W latach 20. był oficerem 29 pułku piechoty w Kaliszu[6][7][8]. Został awansowany do stopnia kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932[9]. W 1932 był w kadrze Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej[10]. W 1925 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza i do końca istnienia II Rzeczypospolitej w 1939 był dowódcą kompanii granicznej KOP „Dziwniki”[11].
Po wybuchu II wojny światowej podczas kampanii wrześniowej był dowódcą batalionu KOP „Podświle”[12]. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 wraz z dowodzonym batalionem podjął walkę z atakującym strażnice sowieckimi oddziałami 5 Dywizji Strzeleckiej wzmocnionej 25 Brygadą Pancerną, 22 komendanturą Wojsk Ochrony Pogranicza NKWD i 13 Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza NKWD dowodzonego przez płk. Rakutina[13]. Został aresztowany przez Sowietów, a na przełomie września i października 1941 znalazł się w grupie 65 oficerów KOP zwolnionych na mocy układu Sikorski-Majski z obozów NKWD i przekazanych do ośrodków formowania Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR w Buzułuku, Tatiszczewie i Tockim[14]. Później został oficerem 2 Korpusu Polskiego w strukturze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Uczestniczył w kampanii włoskiej. Brał udział w bitwie pod Monte Cassino w stopniu majora jako zastępca dowódcy 18 Batalionu Strzelców w składzie 5 Kresowej Dywizji Piechoty[15], a 17 maja 1944 objął dowództwo nad jednostką[16], później brał udział w walkach pod Piedimonte[17]. Od czerwca 1944 był dowódcą 24/22 batalionu piechoty w składzie 7/17 Brygady Piechoty[18].
Po zakończeniu wojny przebywał na emigracji w Wielkiej Brytanii. W 1964 został awansowany przez władze RP na uchodźstwie do stopnia pułkownika piechoty[19]. Był członkiem III Rady Rzeczypospolitej Polskiej (1963–1968) z ramienia Ruchu Odrodzenia Narodowego.
Był mężem Aliny (1910–1989)[20].
Zmarł 7 maja 1972. Pochowany na Preston Old and New Cemetery[20].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Niepodległości (9 listopada 1931)[21]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1970)[22]
- Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[23]
- Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino nr 19281[24]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Franciszek Osmakiewicz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2017-05-26].
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum im. Franciszka Józefa w Drohobyczu za rok szkolny 1917. Drohobycz: 1917, s. 38.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 449.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 391.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 246.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 209.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 194.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 45.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 78.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 803.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 653, 738.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 165.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 187.
- ↑ Dokumenty Katyńskie, Wojskowy Przegląd Historyczny nr 3–4 (133–134), Warszawa 1990, s. 303.
- ↑ Wawer 2009 ↓, s. 128-137.
- ↑ Wawer 2009 ↓, s. 240.
- ↑ Tadeusz Zajdziński. Prawda o Piedimonte. „Bieżuńskie Zeszyty Historyczne”. 16, s. 136–137, 1999.
- ↑ Żaroń 1981 ↓, s. 269-270.
- ↑ Lista oficerów Polskich Sił Zbrojnych według awansów dokonanych na uchodźstwie. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 2, Nr 4 z 30 czerwca 1969.
- ↑ a b Franciszek Osmakiewicz 1901–1972 rekord BillionGraves [online], BillionGraves [dostęp 2022-01-28] (pol.).
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 5, Nr 1 z 19 stycznia 1971. „za zasługi na polu pracy społecznej w polskich organizacjach wojskowych”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
- ↑ 18 Lwowski Batalion Strzelców - krzyz.montecassino.eu [online], krzyz.montecassino.eu [dostęp 2022-01-28].
Bibliografia
edytuj- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Franciszek Osmakiewicz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2017-05-26].
- Piotr Żaroń: Armia Polska w ZSRR, na Bliskim i Środkowym Wschodzie. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1981.
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 83-88067-48-8.
- Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
- Zbigniew Wawer: Monte Cassino 1944. Warszawa: Bellona, 2009. ISBN 978-83-11-11496-8.