Franciszek Maciejowski

polski prawnik, historyk, encyklopedysta

Franciszek Maciejowski (ur. 7 października 1798 w Piotrkowie Trybunalskim, zm. 24 grudnia 1873 w Warszawie) – polski prawnik oraz historyk, encyklopedysta[1][2].

Franciszek Maciejowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

7 października 1798
Piotrków Trybunalski

Data i miejsce śmierci

24 grudnia 1873
Warszawa

profesor nauk prawnych
Specjalność: prawo rzymskie
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Profesura

1863

Uczelnia

Szkoła Główna Warszawska

Odznaczenia
Order św. Stanisława – II klasy

Życiorys

edytuj

Wybitny XIX-wieczny znawca prawa rzymskiego oraz historii prawa. Początkowo (1817) studiował w Krakowie. W czasie studiów był ponadto zatrudniony jako pomocnik bibliotekarza w Biblioteki Jagiellońskiej. W 1822 kontynuował studia w Berlinie i Wrocławiu. W 1823 zrobił absolutorium na Uniwersytecie Warszawskim, a w 1824 uzyskał stopień mgra praw, po czym rozpoczął aplikację w Radomiu w sądownictwie. W 1838 przeniesiony na podprokuratora do Płocka. W 1839 był sędzią Trybunału Cywilnego w Kielcach, a od 1840 sędzią Sądu Kryminalnego w Warszawie i referentem w X Departamencie Rządzącego Senatu. W 1854 powołany na sędziego Sądu Apelacyjnego. Poza służbą w sądownictwie wykładał w 1839-1846 prawo i postępowanie karne na Kursach Prawnych w Warszawie, a po ich zamknięciu w Instytucie Szlacheckim w 1848– 1857. Otrzymał natomiast doktorat honorowy na podstawie prac publikowanych w „Bibliotece. Warszawskiej.”, a m.in. za ogłoszony w 1848 Wykład prawa karnego, dostosowanego do wprowadzonej w 1847 w Królestwie Polskim kodyfikacji karnej. W 1861 odznaczony Orderem Świętego Stanisława 2 klasy. W 1862 został adiunktem na Wydziale Prawa Szkoły Głównej Warszawskiej. W 1863 objął katedrę historii i instytucji prawa rzymskiego w Szkole Głównej, potem został profesorem nadzwyczajnym., a od 1865 profesorem zwyczajnym. W 1868 otrzymał na własne żądanie emeryturę[3][2].

Synem Franciszka był XIX wieczny powieściopisarz Ignacy Maciejowski.

Dzieła

edytuj

Był autorem publikacji o tematyce prawniczej. Znany z dwutomowej pracy na temat prawa rzymskiego. Opublikował:

  • De condictione (1830)[4],
  • Rozbior dzieła pod tytułem: Praktyka kryminalna, tojest wzór rozważnego i porządnego spraw kryminalnych sądzenia według praw przyzwoitych i przystosowanych zdaniem autorów poważnych, przez szlachetnego jmci pana Jakoba Czechowicza, radcę i sędziego miasta Chelmna, z rękopisma po jego śmierci zostawionego, (1844),
  • Wykład prawa karnego w ogólności z zastosowaniem Kodexu kar głównych i poprawczych z dniem 20 grudnia – 1 stycznia 1848 r. w Królestwie Polskiém obowiązującego tudzież Ustawy przechodniéj i Instrukcyi dla sądów (1848)[5],
  • Zasady prawa rzymskiego pospolitego podług instytucyj justynijańskich: wraz z krótkim wywodem dziejowego rozwoju prawodawstwa rzymskiego, T. 1-2 (1865)[6][7].

Był również encyklopedystą piszącym hasła o tematyce prawniczej do 28 tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda z lat 1859-1868. Jego nazwisko wymienione jest w I tomie z 1859 roku na liście twórców zawartości tej encyklopedii[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b Praca zbiorowa 1859 ↓.
  2. a b Janicka 2017 ↓.
  3. Rafał Gerber, Studenci Uniwersytetu Warszawskiego 1808-1831. Słownik biograficzny (str. 134)
  4. Franciszek Maciejowski, De condictione, Varsaviae: P. Barycki, 1830.
  5. Franciszek Maciejowski, Wykład prawa karnego w ogólności z zastosowaniem kodexu kar głównych i poprawczych z dniem 20 grudnia - 1 stycznia 1848 r. w Królestwie Polskiem obowiązującego tudzież ustawy przechodniej i instrukcyi dla sądów, Warszawa: nakł. aut, 1848.
  6. Franciszek Maciejowski, Zasady prawa rzymskiego pospolitego podług instytucyj justyniańskich wraz z krótkim wywodem dziejowego rozwoju prawodawstwa rzymskiego. T. 1, Warszawa: G. Gutwein, 1865.
  7. Franciszek Maciejowski, Zasady prawa rzymskiego pospolitego podług instytucyj justyniańskich wraz z krótkim wywodem dziejowego rozwoju prawodawstwa rzymskiego. T. 2, Warszawa: G. Gutwein, 1865.

Bibliografia

edytuj
  • Danuta Janicka: "Polska myśl prawnokarna. Autorzy i ich dzieła. Od szkoły klasycznej do socjologicznej". Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2017, s. 59-65. ISBN 978-83-231-3863-1.
  • Praca zbiorowa: Encyklopedia Powszechna tom I. Warszawa: Samuel Orgelbrand, 1859.

Linki zewnętrzne

edytuj