Wikipedia

Franciszek Kuszczak

Franciszek Kuszczak (ur. ok. 1864 w Sanoku, zm. 7 lutego 1937 tamże) – urzędnik, przedsiębiorca, działacz społeczny.

Franciszek Kuszczak
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

ok. 1864
Sanok

Data i miejsce śmierci

7 lutego 1937
Sanok

Multimedia w Wikimedia Commons
Powiatowy kurs pożarnictwa w Sanoku z 1928. Na zdjęciu Franciszek Kuszczak
Grobowiec Franciszka i Michaliny Kuszczaków

Życiorys

edytuj

Urodził się około 1864 w Sanoku[1]. Był synem Stefana i Agaty[2].

Zamieszkiwał w Sanoku. Był członkiem dyrekcji założonego w 1884 stowarzyszenia zarobkowego pod nazwą Spółka Handlu Skór w Sanoku[3], członkiem dyrekcji założonego w 1886 w Sanoku stowarzyszenia spożywczego pod nazwą Okrużnaja Narodnaja Torhowla (obszczerstwo zarej. z ohran. porukoju)[4][5]. Od 23 sierpnia 1888 był zawiadowcą (zarządcą) Szpitala Powszechnego w Sanoku[6], a 16 grudnia 1890 otrzymał charakter stałego urzędnika[7]. Posadę piastował do 1898[8] (wówczas określany też jako dozorca szpitala[9]). Później był urzędnikiem w tymże szpitalu[10][11].

22 listopada 1900 został mianowany kontrolerem miejskim w Sanoku i w związku z tym wygasł jego mandat radnego Rady Miejskiej[12][13]. Od tego czasu sprawował stanowisko kontrolera kasy miejskiej oraz rachmistrza w magistracie miasta Sanoka, obejmując posadę dotychczas zajmowaną przez Pawła Stepka[14] (stanowisko było określane także jako buchalter wzgl. rewident lub kasjer kasy miejskiej[15][16][17]. 6 marca 1902 otrzymał charakter stałego urzędnika miejskiego[18].

Pod koniec XIX wieku dzierżawił od miasta starą rzeźnię, gdzie wybudował nowy budynek, w którym ulokowano działalność Towarzystwa Muzyki Ochotniczej w Sanoku, którego 25 marca 1895 został wydziałowym[19][20]. Należał do ochotniczej straży pożarnej w Sanoku. Na przełomie XIX/XX wieku w Związku Okręgowym nr V w Sanoku (w ramach Krajowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych w Królestwie Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim) był sekretarzem rady zawiadowczej oraz zastępcą naczelnika[21][22][23], a na początku XX wieku został naczelnikiem rady zawiadowczej[24][25][26][27]. W 1899 został odznaczony ustanowioną w 1896 honorową odznaką Krajowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych w Galicji za nieprzerwaną, walką i wierną służbę przez 25 lat[28], a w 1904 tym samym odznaczeniem za 30 lat służby i w tym czasie wszedł w skład komitetu organizującego galicyjski XI. Krajowy Zjazd Strażacki w Sanoku[29][30]. W okresie II Rzeczypospolitej nadal działał w OSP[31]. Wówczas był honorowym naczelnikiem V Okręgu[32]. Na przełomie lat 20./30. sprawował stanowisko naczelnika zarządu powiatowego OSP w Sanoku[33].

10 kwietnia 1887 został wybrany członkiem wydziału oddziału Towarzystwa „Rodzina” w Sanoku[34]. Był członkiem na początku istnienia sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” na początku lat 90. XIX wieku[35][36]. Działał w Czytelni Mieszczańskiej w Sanoku, funkcjonującej w budynku Ramerówka, w której 3 marca 1895 został wybrany bibliotekarzem[37][38], wybierany 17 stycznia 1904 członkiem komisji rewizyjnej[39], 28 stycznia 1905 członkiem komisji szkontrującej[40]. Na początku XIX wieku był członkiem dyrekcji Towarzystwa Wzajemnego Kredytowego „Beskid” (Obszczestwo Wzaimnoho Kredytu „Beskid”) działającego w budynku przy ul. Tadeusza Kościuszki[41][42]. Działając w ramach sanockiego oddziału Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Rękodzielników i Przemysłowców „Rodzina” 25 kwietnia 1904 został wybrany delegatem do rady nadzorczej oraz prezesem wydziału tej organizacji[43]; powtórnie wybrany prezesem 25 lutego 1906[44], ponownie wybrany prezesem 28 kwietnia 1907, także delegatem na walne zgromadzenie[45], znów wybrany prezesem 2 kwietnia 1911 oraz delegatem do rady nadzorczej[46], w kolejnym roku wybrany 14 kwietnia 1912[47][48]. 31 maja 1904 został ponownie członkiem komisji rewizyjnej Powiatowego Towarzystwa Zaliczkowego w Sanoku[49].

Był hodowcą drobiu[50], został członkiem założonej 11 stycznia 1903 w Sanoku pierwszej filii lwowskiego Towarzystwa Chowu Drobiu, Gołębi i Królików[51]. Został zastępcą dyrektora założonego 29 marca 1919 i zarejestrowanego 29 kwietnia tego roku Związku Kupców i Przemysłowców w Sanoku[52].

Franciszek Kuszczak w okresie międzywojennym zamieszkiwał przy ulicy Jana III Sobieskiego w domu uprzednio należącym do rodzin Płazów i Gondylowskich, następnie do Lewickich[53]. Z pierwszą żoną Wiktorią z domu Burnatowicz był żonaty od około 1881 (zm. 27 lipca 1885 w wieku 23 lat)[54] i miał synów Aleksego Wiktora[2] (ur. 1882[55][56][57], nauczyciel[58][59]) i Witolda Franciszka (ur. 20 stycznia 1883, zm. 2 lipca 1885)[60]. Z drugą żoną, Michaliną z domu Olszańską herbu Jastrzębiec miał pięcioro dzieci, w tym synów Mirona Józefa[61][2] (ur. 1889[62], w II RP zastępca ojca na stanowiska OSP w Sanoku[33], naczelnik Podhalańskiej Ochotniczej Straży Pożarnej w Sanoku[63], od 1929 powiatowy instruktor pożarnictwa w Sanoku[64], oficer i naczelnik Okręgu V Małopolskiego Związku Straży Pożarnych, poniósł śmierć w Auschwitz-Birkenau w 1941[65][66]), Stefana (ur. 1892)[67], Jarosława (ur. 1899)[68]. Na początku XX wieku rodzina Kuszczaków zamieszkiwała w Sanoku przy ulicy Szpitalnej 217[67].

Zmarł 7 lutego 1937 w Sanoku w wieku 73 lat[2][1]. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Jana Matejki w Sanoku[1]. Jego żona Michalina zmarła 3 kwietnia 1945 w wieku 82 lat i została pochowana w grobie męża[69][70][71]. Nagrobek pierwszej żony Wiktorii i syna Witolda znajduje się naprzeciwko grobowca Franciszka i Michaliny.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1926 do 1956 r.. Sanok. s. 61 (poz. 887, 888).
  2. ↑ a b c d Franciszek (Franz-Josef) (Franio) Kuszczak. myheritage.pl. [dostęp 2017-10-18].
  3. ↑ IV. Stowarzyszenia handlu skór. „Rocznik Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych w Galicyi i W. Ks. Krakowski”. 11, s. 56, 1885. 
  4. ↑ I. Stowarzyszenia spożywcze. „Rocznik Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych w Galicyi i W. Ks. Krakowski”. 14, s. 35, 1888. 
  5. ↑ Statystyka Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych w Galicyi z W. Księstwem Krakowskiem za rok 1890. Lwów: 1891, s. 36.
  6. ↑ Księga uchwał Rady miejskiej od 1887 do stycznia 1892. T. X. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 59, 60. [dostęp 2022-02-05].
  7. ↑ Księga uchwał Rady miejskiej od 1887 do stycznia 1892. T. X. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 234-235. [dostęp 2022-02-05].
  8. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 680.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 680.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 680.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 680.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 680.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 680.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 680.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1896. Lwów: 1896, s. 680.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1897. Lwów: 1897, s. 680.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898. Lwów: 1898, s. 781.
    •Leszek Puchała. Złote czasy sanockiego „starego szpitala” (2). „Tygodnik Sanocki”. Nr 34 (1183), s. 14, 22 sierpnia 2014. 
  9. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1892/1893 (zespół 7, sygn. 15). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 52.
  10. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1900. Lwów: 1900, s. 781.
  11. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 781.
  12. ↑ Księga uchwał Rady Miejskiej w Sanoku od 22.11.1900 - 4.02.1907 roku. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 5. [dostęp 2021-12-13].
  13. ↑ Protokoły posiedzeń Rady Miejskiej Rok 1900 (5.2), 1901 i 1902 (18.12) oraz 1895. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 86. [dostęp 2021-12-12].
  14. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 402.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 402.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 402.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. Lwów: 1905, s. 402.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 413.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 413.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 413.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 451.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 451.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 466.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 465.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 519.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 522.
  15. ↑ Drobne ogłoszenia. „Hodowca Drobiu”. 1, s. 12, 1 stycznia 1904.  Drobne ogłoszenia. „Hodowca Drobiu”. 2, s. 20, 1 lutego 1904.  Sprawozdania z posiedzeń filii. Filia lwowskiego Towarzystwa chowu drobiu w Sanoku. „Hodowca Drobiu”. 1, s. 20, 1 marca 1904. 
  16. ↑ Z Rady Miejskiej. „Gazeta Sanocka”. 23, s. 3, 5 czerwca 1904. 
  17. ↑ Ksiądz Pomidor. W: Stefan Stefański: Kartki niedawnej przeszłości Sanoka. 1993, s. 53. Ksiądz „Pomidor”. W: Stefan Stefański: Kartki z przeszłości Sanoka. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku, 2005, s. 157. ISBN 83-919470-9-2.
  18. ↑ Księga uchwał Rady Miejskiej w Sanoku od 22.11.1900 - 4.02.1907 roku. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 77. [dostęp 2021-12-13].
  19. ↑ Towarzystwo Muzyki Ochotniczej w Sanoku. „Gazeta Sanocka”. 8, s. 4, 14 kwietnia 1895. 
  20. ↑ Z Rady Miejskiej. „Gazeta Sanocka”. Nr 79, s. 3, 6 października 1896. 
  21. ↑ Krajowy Związek Ochotniczych Straży Pożarnych w Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem 1875–1900. Lwów: 1900, s. 140, 154.
  22. ↑ Kronika. Poświęcenie sztandaru. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. 20, s. 3, 11 września 1910. 
  23. ↑ Historia jednostki OSP Zagórz. zagorz.osp.org.pl. [dostęp 2017-10-18].
  24. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 1039.
  25. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 1417.
  26. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 1439.
  27. ↑ Związek Okręgowy Ochotniczych Straży Pożarnych w Sanoku (1898–1921). W: Stanisław Dydek: Ludzie spod znaku św. Floriana. Zarys dziejów ochrony przeciwpożarowej ziemi brzozowskiej na tle Podkarpacia i kraju 1865–2001. Stara Wieś – Brzozów: 2001, s. 58. ISBN 83-7300-104-2.
  28. ↑ Krajowy Związek Ochotniczych Straży Pożarnych w Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem 1875–1900. Lwów: 1900, s. 99.
  29. ↑ XI. kraj. Zjazd strażacki w Sanoku. „Gazeta Sanocka”. Nr 30, s. 3, 24 lipca 1904. 
  30. ↑ Krajowy Zjazd Strażacki. „Słowo Polskie”. Nr 353, s. 3, 28 lipca 1904. 
  31. ↑ Kurs instruktorski. „Walka z Pożarem”. 82, s. 220, 1 grudnia 1928. 
  32. ↑ Z życia strażackiego. Powiatowy kurs pożarnictwa w Sanoku. „Walka z Pożarem”. 6, s. 137, 1 września 1928. 
  33. ↑ a b Z Powiatu Sanockiego. „Walka z Pożarem”. 25 i 26, s. 426, maj i czerwiec 1930. 
  34. ↑ Listy z kraju. „Kurjer Lwowski”. Nr 102, s. 1, 13 kwietnia 1887. 
  35. ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 141. ISBN 978-83-939031-1-5.
  36. ↑ Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 2009-11-29. [dostęp 2017-10-18].
  37. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. 7, s. 4, 31 marca 1895. 
  38. ↑ „Czytelnia Mieszczańska” (w pierwszym okresie istnienia). „Gazeta Sanocka”. 43, s. 3, 26 stycznia 1896. 
  39. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. 4, s. 3, 24 stycznia 1904. 
  40. ↑ Kronika. Walne zgromadzenie członków Czytelni Mieszczańskiej w Sanoku. „Gazeta Sanocka”. Nr 58, s. 3, 5 lutego 1905. 
  41. ↑ Statystyka Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych w Galicyi z W. Księstwem Krakowskiem za rok 1902. Lwów: 1903, s. 39.
  42. ↑ Statystyka Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych w Galicyi z W. Księstwem Krakowskiem za rok 1903. Lwów: 1904, s. 38.
  43. ↑ Kronika. Z Towarz. „Rodzina”. „Gazeta Sanocka”. 20, s. 4, 15 maja 1904. 
  44. ↑ Zgromadzenia. „Gazeta Sanocka”. 114, s. 2, 4 marca 1906. 
  45. ↑ Z ruchu w towarzystwach. „Rodzina”. „Gazeta Sanocka”. 175, s. 2, 5 maja 1907. 
  46. ↑ Kronika. Oddział Sanocki tow. „Rodzina”. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. 15, s. 2, 9 kwietnia 1911. 
  47. ↑ Tow. rękodzielników i przemysłowców „Rodzina”. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. 16, s. 3, 21 kwietnia 1912. 
  48. ↑ Alojzy Zielecki, Społeczeństwo Sanoka u progu XX wieku. Życie kulturalne. W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 463.
  49. ↑ Powiatowe Tow. Zaliczkowe. „Gazeta Sanocka”. 23, s. 2, 5 czerwca 1904. 
  50. ↑ Drobne ogłoszenia. „Hodowca Drobiu”. 1, s. 12, 1 stycznia 1904.  Drobne ogłoszenia. „Hodowca Drobiu”. 2, s. 20, 1 lutego 1904. 
  51. ↑ Sprawozdania z posiedzeń filii. Filia lwowskiego Towarzystwa chowu drobiu w Sanoku. „Hodowca Drobiu”. 1, s. 20, 1 marca 1904. 
  52. ↑ Ogłoszenia urzędowe. Firmy. „Gazeta Lwowska”. 177, s. 7, 2 sierpnia 1919. 
  53. ↑ Ksiądz Pomidor. W: Stefan Stefański: Kartki niedawnej przeszłości Sanoka. 1993, s. 54. Ksiądz „Pomidor”. W: Stefan Stefański: Kartki z przeszłości Sanoka. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku, 2005, s. 157. ISBN 83-919470-9-2.
  54. ↑ Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 104 (poz. 113).
  55. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1894/1895 (zespół 7, sygn. 18). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 106.
  56. ↑ 19. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1899/1900. Sanok: Fundusz Naukowy, 1900, s. 37, 48.
  57. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. R. 2. Warszawa / Lwów: 1926, s. 132, 366.
  58. ↑ Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy c. k. Rady szkolnej krajowej w Galicyi”. 27, s. 486, 6 października 1910. 
  59. ↑ Narzeczona Schulza. instytutksiazki.pl. [dostęp 2017-10-18].
  60. ↑ Księga zgonów Parafii Greckokatolickiej w Sanoku 1855-1909. s. 52 (poz. 22).
  61. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1900/1901 (zespół 7, sygn. 27). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 179.
  62. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1901/1902 (zespół 7, sygn. 29). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 339.
  63. ↑ Edward Zając, Organizacje o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym i sportowym / Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 604.
  64. ↑ Do Magistratu miasta Sanoka i wszystkich zwierzchności gminnych. „Dziennik Urzędowy Powiatu Sanockiego”. 41, s. 1, 1 lutego 1929. 
  65. ↑ Informacje o więźniach. Miron Kuszczak. auschwitz.org. [dostęp 2019-03-06].
  66. ↑ Roman Świst: Strażacy polscy – ofiary obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau-Monowitz. zgzeirp.pl. [dostęp 2017-10-18].
  67. ↑ a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 463.
  68. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok 1913/14 (zespół 7, sygn. 61). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 401.
  69. ↑ Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1926 do 1956 r.. Sanok. s. 122 (poz. 1817).
  70. ↑ Michalina Kuszczak. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2021-07-01].
  71. ↑ Inskrypcja nagrobna podała jej wiek 79 lat.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Franciszek_Kuszczak&oldid=71786256”