Franciszek Babalski
Franciszek Babalski (ur. 16 stycznia 1888 w Elgnowie, zm. 4 czerwca 1959 w Łąkorzu) – polski działacz społeczny i narodowy na Mazurach i w powiecie nowomiejskim.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
działacz społeczny i narodowy |
| Narodowość |
polska |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Jana Babalskiego i Salomei von Umiński. Pochodził z katolickiej i patriotycznej rodziny osiadłej na Mazurach i ziemi chełmińskiej.
Franciszek Babalski prowadził gospodarstwa rolne w Lewałdzie Wielkim (Groß Lehwalde) i w Zielonce koło Dąbrówna (Gilgenburg). Zaangażowany był w działalność propolską w Prusach Wschodnich. Współorganizator pierwszego kółka rolniczego w Dąbrównie. Członek Związku Polaków w Prusach Wschodnich. W ramach akcji plebiscytowej współpracował z ks. Janem Ziemkowskim i dr. Stanisławem Wilemskim w ramach działań Polskiej Rady Plebiscytowej w Dąbrównie; zaangażowany w tworzenie Straży Mazurskiej[1], której celem była ochrona wieców przed atakami ze strony niemieckich bojówek[2].
W 1920 roku po przegranym plebiscycie, w związku z niemieckimi szykanami dotykającymi jego rodziny[3], przenosi się na tereny polskie, do Łąkorza w ówczesnym powiecie lubawskim. Do 1939 roku aktywnie działa w Kółku Rolniczym, reaktywowanym w 1922 roku przez ks. Pawła Dunajskiego; jest członkiem Związku Strzeleckiego[4]. Po napaści Niemiec na Polskę, w związku z odmową podpisania Volkslisty, wraz z rodziną prześladowany przez okupanta. Najstarsi synowie, którzy brali udział w Wojnie Obronnej 1939 roku, m.in. w Bitwie nad Bzurą i obronie Przemyśla (14-15 IX 1939), wzięci do niewoli trafili do obozów jenieckich w Nadrenii Północnej – Westfalii i Dolnej Saksonii oraz do KL Stutthof[5].
Był żonaty z Julianną Kleinowską (1893-1970). Miał siedmioro dzieci: Alfons (ur. 1911), Konrad (ur. 1913), Franciszek (ur. 1914), Ryszard (ur. 1920), Celestyn (ur. 1924), Władysława (ur. 1927) i Stanisław (ur. 1928)[6].
Zmarł w 1959 roku. Pochowany został na cmentarzu katolickim w Łąkorzu (grób: G/3/18).
Przypisy
edytuj- ↑ Zob. Relacja Franciszka Wesołowskiego, kierownika okręgowego Straży Mazurskiej, 1920.
- ↑ Zob. J. Ziemkowski, Relacja dot. napadu niemieckiego na plebanię w Dąbrównie, [w:] Prześladowanie ludności polskiej w Prusach Wschodnich. Korespondencja, protokoły, noty, wycinki prasowe, Archiwum Akt Nowych, zespół: Ambasada RP w Berlinie, jedn. Ośrodki polskie za granicą, sygn. 474/776, k. 27-28:Dokument.
- ↑ Zeznania Franciszka Babalskiego ws. represji niemieckich po plebiscycie, [w:] Tamże, sygn. 474/1838, k. 13, Olsztyn, 16 XII 1920:zob. Dokument; L. Ł[ydko],O prawa dla uciśnionego ludu, „Gazeta Olsztyńska”, 26 VIII 1920, nr 103.
- ↑ Zob. J. Kulpa, Łąkorz. Mała wieś w wielkiej historii, Brzezia Łąka 2011.
- ↑ Zob. Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie, Straty osobowe i ofiary represji, www.straty.pl
- ↑ J. Strzelecki, Pomorska Siłaczka, Gelsenkirchen 2010, s. 5-9
Bibliografia
edytuj- Prześladowanie ludności polskiej w Prusach Wschodnich. Korespondencja, protokoły, noty, wycinki prasowe, [w:] Archiwum Akt Nowych, zespół: Ambasada RP w Berlinie, jedn. Ośrodki polskie za granicą, http://repo.ip.olsztyn.pl/.
- J. Strzelecki, Pomorska Siłaczka, Gelsenkirchen 2010.
- J. Kulpa, Łąkorz. Mała wieś w wielkiej historii, Brzezia Łąka 2011.