Fowizm
Fowizm (fr. Les Fauves – dzikie zwierzęta, drapieżniki) – kierunek w malarstwie francuskim początku XX wieku, charakteryzujący się bardzo żywą i oderwaną od rzeczywistości kolorystyką dzieł[1].
Charakterystyka
edytujFowizm jako kierunek istniał bardzo krótko (1905–1907); rozwijał się w okresie modernizmu, będąc niejako odłamem ekspresjonizmu[1][2]. Fowiści nie stworzyli ugrupowania związanego manifestem i programem. Ich wspólna działalność wynikła z przypadkowego spotkania malarzy o analogicznych poglądach i dążeniach twórczych – chcieli całkowitej swobody artystycznej i zerwania z naśladowaniem natury[2]. Nazwę grupie nadał krytyk sztuki Louis Vauxcelles podczas ich pierwszej wspólnej wystawy w Salonie Jesiennym w 1905. Widząc renesansową rzeźbę Donatella stojącą w otoczeniu krzykliwych obrazów zawołał: „Donatello au milieu des fauves!” („Donatello wśród dzikich zwierząt”)[2][3][4].
Fowiści w różnym stopniu byli pod wpływem Cézanne’a, van Gogha, Gauguina i neoimpresjonistów[1][3][4]. Ich preferowanym tematem był pejzaż, a najistotniejszymi cechami ich malarstwa było stosowanie czystych, płaskich i pełnych światła plam koloru, śmiała deformacja rysunku oraz rezygnacja ze światłocienia i plastycznego modelunku[2][5].
Takie syntetyczne uproszczenie form i płaskie zestawienia żywych, kontrastujących barw, często pozbawionych związku z rzeczywistością, już w 1899 pojawiły się w twórczości Henriego Matisse’a, który później był czołową postacią grupy[1][2][3].
Maurice de Vlaminck i André Derain stosowali mniej kontrastujące zestawienia barwne (Paysage aux Arbres Rouges de Vlamincka z 1906, Baigneuses Deraina z tegoż roku). Raoul Dufy podkreślał ostre barwy ciężkim, czarnym konturem (La Plage de Ste-Adresse z 1904). W portretach Keesa van Dongena dominowała intensywna czerwień (Femme fatale z 1905)[6]. Z fowistami przez pewien czas związani byli także Georges Rouault i Georges Braque[2][3][6].
Fowizm wywarł silny wpływ na niemiecki ekspresjonizm (Die Brücke, Der Blaue Reiter) i na szkockich kolorystów[3][4].
Fowiści
edytuj(główni przedstawiciele[1][2][3])
- André Derain (1880–1954)
- Kees van Dongen (1877–1968)
- Albert Marquet (1875–1947)
- Henri Matisse (1869–1954)
- Georges Rouault (1871–1958)
- Maurice de Vlaminck (1876–1958)
- Raoul Dufy (1877–1953)
Najważniejsze dzieła
edytuj- Henri Matisse Otwarte okno, 1905
- Henri Matisse Kobieta w kapeluszu, 1905
- Georges Rouault Forains, Cabotins, Pitres, 1905
- André Derain Le Séchage des voiles, 1905
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Ian Chilvers, John Glaves-Smith, Dictionary of Modern and Contemporary Art, wyd. 2, Oxford University Press, 2009, s. 638–640, ISBN 978-0-19-923965-8 (ang.).
- ↑ a b c d e f g Stefan Kozakiewicz (red.), Słownik terminologiczny sztuk pięknych, wyd. IV, Warszawa: PWN, 1996, s. 124, ISBN 83-01-12365-6 (pol.).
- ↑ a b c d e f Fauvism, [w:] Ian Chilvers, Oxford Dictionary of Art and Artists, wyd. 5, Oxford University Press, 2015, DOI: 10.1093/acref/9780191782763.001.0001, ISBN 978-0-19-178276-3 [dostęp 2021-06-28] (ang.).
- ↑ a b c Fauvism, [w:] Michael Clarke, Concise Oxford Dictionary of Art Terms, Oxford University Press, 2010, DOI: 10.1093/acref/9780199569922.001.0001, ISBN 978-0-19-172714-6 [dostęp 2021-06-30] (ang.).
- ↑ Lothar Altmann (red.), Leksykon malarstwa i grafiki, Warszawa: Arkady, 2012, s. 170, ISBN 978-83-213-4729-5 (pol.).
- ↑ a b Herbert Edward Read, Nikos Stangos (red.), The Thames & Hudson Dictionary of Art and Artists, Londyn: Thames & Hudson, 1994, ISBN 978-0-500-20274-6 (ang.).