Fort Gwiazda (niem. Fort Stern) - zabytkowy fort w Głogowie, powstały w latach 17471749, kiedy pruski król Fryderyk II Wielki po zdobyciu Głogowa rozpoczął proces umacniania i zabezpieczenia miasta przed najeźdźcą.

Fort Gwiaździsty, Fort Stern
Zabytek: nr rej. A/148
Ilustracja
Fort na mapie z 1806 roku.
Państwo

 Polska

Lokalizacja

Głogów

Typ

fort

Data budowy

1747–1749

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt otoczony kołem zębatym z opisem „Fort Gwiaździsty, Fort Stern”
Ziemia51°39′37,5″N 16°06′06,3″E/51,660417 16,101750

Historia

edytuj

Fort powstał podczas wojen śląskich, gdy w 1741 roku miasto zostało zdobyte przez wojska pruskie. Wtedy z inicjatywy Fryderyka II rozpoczęto modernizację twierdzy, która miała charakter bastionowy. W latach 1747–1749 została dokonana przebudowa, której projekt opracował Gerhard Cornelius van Wallrawe. W latach 70. i 80. XVIII wieku wybudowano most zwodzony, a także tamy, śluzy i wały przeciwpowodziowe, które miały posłużyć do zalewania przedpola. Po raz ostatni przebudowano go w 1830 roku, gdy zbudowano półkolisty plac broni. Był wykorzystywany w 1945 roku przez wojska niemieckie. W 1832 roku fortyfikację przemianowano na fort Stern. W jego skład wchodzi dzieło obronne przy dwukondygnacyjnym blokhauzie kolejowym. Były tam umieszczone stanowiska karabinowe i artyleryjskie, które miały zabezpieczyć wjazd linii kolejowej w obręb fortyfikacji[1][2].

Ekshumacje

edytuj

W grudniu 2016 roku fundacja Pamięć, która jest przedstawicielstwem Ludowego Niemieckiego Związku Opieki nad Grobami Wojennymi w Kassel przeprowadziła za zgodą wojewody prace sondażowe w fosie fortu. Fundacja prowadzi ekshumację zwłok żołnierzy niemieckich, którzy zginęli podczas II wojny światowej[1]. W maju 2019 roku wydobyto szczątki 19 niemieckich żołnierzy. Odnaleziono również nieśmiertelniki, kilkaset sztuk amunicji i kostki prasowanego trotylu[3].

Wpis do rejestru zabytków

edytuj

31 lipca 2008 kaponiera fortu Gwiaździstego została wpisana do rejestru zabytków pod numerem A/148 numer ewidencyjny 089F3[2].

Przypisy

edytuj
  1. a b Prace sondażowe w fosie głogowskiego Fortu [online], TutajGLOGOW.pl | Głogowskie Informacje & Wydarzenia, 19 lutego 2016 [dostęp 2020-07-26] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-26] (pol.).
  2. a b Miasto Głogów - Gminna Ewidencja Zabytków Nieruchomych - karta ewidencyjna zabytku [online], sit.glogow.pl [dostęp 2020-07-26] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-26].
  3. Na terenie Głogowskiego Fortu Stern ekshumowano 19 żołnierzy z II Wojny Światowej (GALERIA!) [online], Zwiadowca Historii, 23 maja 2019 [dostęp 2020-07-26] (pol.).