Flaga Danii lub Dannebrog – jeden z symboli państwowych Królestwa Danii.

Flaga Danii
Dannebrog
Flaga i bandera cywilna
Flaga i bandera cywilna
Informacje
W użyciu

Cywilna flaga i bandera

Proporcje

od 28:34 do 28:37 (dłuższy bok może być wydłużany lub skracany)[1]

Wprowadzona

1625[2]

Opis flagi

Biały krzyż skandynawski na czerwonym płacie.

Warianty
Flaga Danii
W użyciu

Flaga państwowa i wojenna oraz bandera państwowa Flaga i bandera wojenna, państwowa

Proporcje

56:107

Flaga Danii
W użyciu

Bandera wojenna Bandera wojenna

Proporcje

7:17

Flaga Danii
W użyciu

Inne Sztandar królewski

Proporcje

56:107

Obraz Christiana Augusta Lorentzena Bitwa pod Lyndanisse
Karta 55v z Herbarza Geldrii (koniec XIV w.) z najstarszym znanym kolorowym wizerunkiem Dannebrog.

Wygląd

edytuj

Flaga Danii to czerwony prostokąt z białym krzyżem skandynawskim.

Historia

edytuj

Jest ona jedną z najstarszych nieprzerwanie używanych flag suwerennych państw na świecie. Jej początki datuje się na pierwszą połowę XIII wieku[3].

Istnieje wiele teorii na temat jej pochodzenia. Najbardziej znana wiąże ją z bitwą pod Lyndanisse (niedaleko dzisiejszego Tallinna[a]), która miała miejsce 15 czerwca 1219 w czasie krucjaty liwońskiej duńskiego króla Waldemara II do Estonii[1][4]. Wówczas miała być użyta po raz pierwszy. Według legendy flaga miała ukazać się na niebie Waldemarowi II, a w krytycznym momencie spaść z nieba w ręce modlącego się arcybiskupa duńskiego. Inna teoria głosi, że użyto jej dopiero na pogrzebie Waldemara II w 1241 roku[3].

Pierwsze oficjalne wzmianki o Dannebrog pochodzą z XIV wieku, jednak dowody wskazują na to, że Dania nie była jedynym państwem używającego takiego wzoru. Wiele terytoriów wchodzących w skład I Rzeszy (np. Sabaudia lub Szwajcaria) posiadało podobne symbole. Flaga zawierająca biały krzyż na czerwonym tle była także flagą wojenną samego Cesarstwa[1]. Historycy łączą ją również z chorągwiami krzyżowców. Takiej samej bandery używali Zakon Maltański (joannici) oraz wyruszający na krucjaty niemieccy rycerze. Jest jednym z wariantów często używanej w średniowieczu chorągwi z krzyżem św. Jerzego i w takiej samej kolorystyce pojawiła się po obu stronach w bitwie pod Grunwaldem. Przesunięcie krzyża było wówczas modne, o czym świadczą również chorągwie krzyżackie (zob. Banderia Prutenorum)[3].

Najstarszy znany kolorowy wizerunek Dannebrog znajduje się w Herbarzu Geldrii datowanym na ok. 1340–1370, gdzie ma kształt kwadratowy. Można ją też dostrzec, z centralnym krzyżem, na pieczęci Eryka Pomorskiego jako króla unii kalmarskiej z 1398 r. Przesunięty krzyż nie był regułą. Jeszcze do XVIII wieku używano krzyża centralnego, często na fladze kwadratowej. Przez cały czas Dannebrog był używany w najróżniejszych wariantach, czasem z krzyżem skandynawskim, czasem z krzyżem pośrodku (jak w fladze Szwajcarii), czasem na prostokątnej, a czasem kwadratowej fladze[3].

Oficjalnie po raz pierwszy Dannebrog wyznaczono jako symbol duńskiej marynarki wojennej w 1625 roku (w kształcie jaskółczego ogona), w 1748 roku dla statków handlowych (najprawdopodobniej prostokątny), a w 1854 roku stał się oficjalnie flagą narodową Danii (wersja z krzyżem skandynawskim).

W XIX wieku duński sztandar, nazywany Dannebrog (z fryzyjskiego dan = "czerwony" + z dolnoniemieckiego brog = "tkanina, płótno") był popularny również w innych krajach Skandynawii i stał się wzorem dla flag: Finlandii, Islandii, Norwegii i Szwecji, a także Wysp Owczych, Wysp Alandzkich i Szetlandów (zob. krzyż skandynawski).

Flaga posiada różne wersje, a ich używanie jest ściśle regulowane prawem. Duńczycy w sposób szczególny przywiązani są do swego symbolu, który towarzyszy im w czasie różnych świąt i uroczystości prywatnych (np. Boże Narodzenie, urodziny).

Konstrukcja i wymiary

edytuj

1 maja 1893 zostały ustalone maksymalne proporcje flagi jako 28:37, ale nie odwołano ani nie zastąpiono proporcji 28:34 ustalonych 11 lipca 1748.

Proporcje flagi Danii wynoszą więc 12:4:18-21 w poziomie i 12:4:12 w pionie.

 
Zwymiarowana flaga Danii

Zobacz też

edytuj
  1. Tarcza herbu mniejszego tego miasta także przedstawia biały krzyż na czerwonym tle.

Przypisy

edytuj
  1. a b c flag of Denmark, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-21] (ang.).
  2. Oldest continuously used national flag [online], Guinness World Records [dostęp 2022-09-21] (ang.).
  3. a b c d Dänemark - Flagge in Lexikon und Shop [online], www.flaggenlexikon.de [dostęp 2021-10-12].
  4. 800 years of Dannebrog | The story of the Danish flag [online], Denmark.dk [dostęp 2021-10-13] (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj