Fiołek ogrodowy, bratek ogrodowy, bratek (Viola ×wittrockiana Gams) – gatunek rośliny dwuletniej z rodziny fiołkowatych (Violaceae Batsch). Mieszaniec; powstał w wyniku skrzyżowania trzech dzikich gatunków fiołka: fiołka trójbarwnego (V. tricolor), fiołka żółtego (V. lutea) i fiołka ałtajskiego (V. altaica). W Polsce bardzo często jest uprawiany jako roślina ozdobna; czasami przejściowo dziczeje (efemerofit).

Fiołek ogrodowy
Ilustracja
Wielobarwne bratki
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

malpigiowce

Rodzina

fiołkowate

Rodzaj

fiołek

Gatunek

fiołek ogrodowy

Nazwa systematyczna
Viola ×wittrockiana Gams
G. Hegi, Ill. Fl. Mitt.-Eur. 1:616. 1925
Synonimy
  • V. ×hortensis auct.
  • Viola tricolor hort.
Fiołek ogrodowy

Morfologia

edytuj
Pokrój
Roślina o wysokości do 25 cm, o łodygach pokładających się lub wzniesionych, mięsistych, czterograniastych.
Liście
Dolne – jajowatosercowate, górne – podłużnie lancetowate.
Kwiaty
We wszystkich niemal kolorach, również dwubarwne. Jeden z nielicznych gatunków roślin, u których spotykane są bardzo ciemne kwiaty, prawie czarne. Kwiaty są duże (o średnicy do 12 cm), wyrastają pojedynczo na długich szypułkach z kątów liści. Kielich pięciodziałkowy, korona o pięciu wolnych płatkach. Boczne płatki skierowane są do góry i nakrywają brzegi płatków górnych. Jeden słupek o główkowatym i owłosionym znamieniu.

Zastosowanie

edytuj
  • Roślina ozdobna uprawiana w ogromnej liczbie odmian. Najczęściej wykorzystywana jest do obsadzania rabat, skrzynek balkonowych, okien. Jest również uprawiana na kwiaty cięte – do małych bukietów i wieńców.

Uprawa

edytuj

Nasiona wysiewa się w końcu czerwca lub na początku lipca, następnie pikuje do rozsadnika. Na stałe miejsce wysadza się na początku września lub na wiosnę następnego roku. Sadzonki są w dużym stopniu mrozoodporne, ale dobrze jest okryć je na zimę gałązkami drzew iglastych. Roślina nie ma specjalnych wymagań co do gleby. Najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym lub półcienistym. Kwitnie bardzo długo – od kwietnia do końca czerwca. Po przekwitnięciu należy ją usunąć.

Symbolika

edytuj

W tzw. języku kwiatów bratek symbolizuje troskę i myślenie o kimś.

Wykorzystany jest także jako symbol wolnomyślicielstwa[3].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-11-30] (ang.).
  3. Rediscovering A Forgotten Symbol Of Freethought – A Pansy For Your Thoughts, [w:] Annie Laurie Gaylor, Freethought Today (archiwa), „Freethought Today”, ffrf.org, lipiec 1997 [dostęp 2016-02-11] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-26] (ang.).

Bibliografia

edytuj