Filotea. Wprowadzenie do życia pobożnego
Filotea. Wprowadzenie do życia pobożnego (fr.: Introduction à la vie dévote) – dzieło św. Franciszka Salezego, ukończone w 1608 roku, wydane po raz pierwszy w 1609 roku, skierowane głównie do świeckich. Tytułowa Filotea to „miłująca Boga” – imię każdego, kto chce dążyć do osiągnięcia doskonałości chrześcijańskiej.
 Karta tytułowa tłumaczenia Filotei w przekładzie kard. Jana Kazimierza Denhoffa (1679) | |
| Autor | |
|---|---|
| Tematyka |
filozofia |
| Data powstania |
1608 |
| Wydanie oryginalne | |
| Język | |
| Data wydania |
1609 |
Historia
edytujU genezy Filotei leży zbiór listów skierowanych do Ludwiki de Charmoisy i innych świeckich, które posłużyły za podstawę treści. Z listami do pani Charmoisy zapoznał się o. Jean Fourier SI i zachęcał Franciszka Salezego do ich wydania w osobnej książce. Ostatecznie namówiony do działania Franciszek rozpoczął pracę nad książką, rozbudował niektóre myśli zawarte w listach i przystosował je do formy osobnej publikacji[1]. Dzieło było gotowe już w sierpniu 1608 roku. Pierwsza wersja książki, wydana w 1609 roku w drukarni Pierre'a Rigaud w Lyonie, z uwagi na jej natychmiastowy sukces, była w następnych latach wydawana ponownie, a liczne poprawki uzupełniał sam św. Franciszek Salezy[2]. Ostateczna wersja dzieła biskupa Genewy została wydana w 1619 roku[3].
Filotea trafiła do kanonu literatury duchowości chrześcijańskiej. Była wielokrotnie wydawana i przekładana na wiele języków europejskich. Za życia autora miała czterdzieści wydań, a do 1656 roku została przetłumaczona na siedemnaście języków[4].
Tematyka
edytujAutor Filotei przekonuje, że świętość nie przekracza ludzkich sił i jest możliwa dla każdego, dzięki łasce, którą człowiek jest obdarowany. Do świętości powinni dążyć zatem ludzie wszystkich stanów, a więc również zwykli świeccy. Książka zawiera porady i wskazówki, których adresatką jest tytułowa Filotea. W prostej formie autor przekazuje zasady życia chrześcijańskiego, przydatne świeckim. Św. Franciszek Salezy pisał w Filotei m.in. o konieczności oczyszczenia z grzechów, proponował codzienny, całościowy program ćwiczeń duchowych dla świeckich[5].
Przekłady na język polski
edytujPo raz pierwszy na polski Filotea została przetłumaczona w 1679 r. przez kardynała Jana Kazimierza Denhoffa pt. Droga życia pobożnego. W XIX wieku dzieło ukazywało się w przekładach ks. Aleksandra Jełowickiego i ks. Antoniego Stabika. W 1887 roku ks. Cezary Wyszyński wydał dzieło w wersji dla młodzieży, pozbawione niektórych rozdziałów i fragmentów[6].
W 1928 roku Filoteę w przekładzie ks. Hermana Libińskiego SJ wydało Wydawnictwo Księży Jezuitów[7]. Na Wielki Jubileusz Roku 2000 ukazało się tłumaczenie we współczesnym przekładzie s. Marii Bronisławy Bzowskiej VSM[8].
Przypisy
edytuj- ↑ André Ravier, Francis de Sales Sage & Saint, DeSales Resource Center Stella Niagara, New York 2007, s. 167-168.
- ↑ André Jean Marie Hamon, Żywot świętego Franciszka Salezego, biskupa i księcia Genewy, doktora Kościoła, t. 1, Kraków 1934, s. 459.
- ↑ René Doumic, Études sur la littérature française, Paris 1896, s. 29.
- ↑ David W. Kling, A History of Christian Conversion, Oxford University Press 2020, s. 249.
- ↑ Jordan Aumann, Zarys historii duchowości, Kielce 1993, s. 250-252.
- ↑ F. Salezy, Filotea. Droga do życia pobożnego. Wydanie dla młodzieży, przez ks. Cez. Wyszyńskiego, Warszawa 1887, s. 3.
- ↑ F. Salezy, Filotea czyli Wstęp do życia pobożnego, Kraków 1928
- ↑ Katarzyna Czarnecka, Budowa porównań we współczesnym przekładzie Filotei św. Franciszka Salezego, "Roczniki Humanistyczne" 2007, t. 55, z. 6, s. 21-22.
Linki zewnętrzne
edytuj- Kolekcja polskich wydań dzieła w bibliotece Polona