Fernando Sor

Fernando Sor
Imię i nazwisko	José Fernando Macarurio Sors
Data i miejsce urodzenia	13 lutego 1778 ; Barcelona
Data i miejsce śmierci	10 lipca 1839 ; Paryż
Instrumenty	gitara
Zawód	gitarzysta, kompozytor
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Fernando Sor, właśc. José Fernando Macarurio Sors, (ur. 13 lutego 1778 w Barcelonie, zm. 10 lipca 1839 w Paryżu) – hiszpański gitarzysta i kompozytor.

Życiorys

Fernando Sor urodził się w Barcelonie w dość zamożnej rodzinie – jego ojciec był kupcem; dokładna data urodzenia nie jest znana – pewne jest, że ochrzczono go 14 lutego 1778 r. Wielu spośród męskich członków rodziny Sora było od pokoleń zawodowymi żołnierzami; taki też zawód przeznaczono Fernandowi. Od momentu jednak kiedy ojciec zapoznał go z operą włoską, Sor zaczął przejawiać zainteresowanie muzyką. Ojciec Sora miał też w domu gitarę, tak że młody Sor był z jej brzmieniem dobrze zaznajomiony. Gruntowne wykształcenie właśnie w kierunku muzycznym odebrał w opactwie benedyktynów w klasztorze Santa María de Montserrat w pobliżu Barcelony. Był tam chórzystą; studiował ponadto harmonię, grę na skrzypcach i fortepianie. W roku 1795 zaczął naukę w szkole wojskowej.

W roku 1797 miała miejsce w Barcelonie uwieńczona sukcesem premiera opery Fernanda Sora Telémaco en la isla de Calipso (Telemach na wyspie Calypso). Ogółem przedstawienie to miał 15 wystawień w barcelońskim Teatre del Liceu. W tym też mniej więcej czasie wstąpił do hiszpańskiego wojska, w którym ostatecznie dosłużył się stopnia kapitana. W roku 1808, kiedy armia francuska Napoleona Bonapartego najechała Hiszpanię, Sor pisał utwory na gitarę, stanowiące akompaniament do wierszy utrzymanych w tonie patriotycznym. Po porażce armii hiszpańskiej złożył jednak przysięgę nowej władzy Józefa Bonapartego i przyjął stanowisko głównego komisarza policji z ramienia władz okupacyjnych w jednym z andaluzyjskich okręgów. W roku 1813 okupanci francuscy zostali wyparci z Hiszpanii; Sor wraz z wieloma innymi artystami i arystokratami zaprzyjaźnionymi z Francuzami (tak zwanymi afrancesados, czyli sfrancuziałymi) opuścił Hiszpanię z obawy przed karą. Udał się do Paryża, by już nigdy nie powrócić do ojczyzny.

Dzięki swoim umiejętnościom kompozytora i gitarzysty zaczął uzyskiwać renomę w środowiskach artystycznych Paryża i w końcu zdecydował się na europejskie tournée, dzięki któremu zyskał znaczną sławę. Dłuższy czas przebywał m.in. w Londynie, gdzie odniósł sukces jako twórca muzyki baletowej, dzieł na orkiestrę, fortepian i głos i gitarę. W roku 1823 udał się w podróż do Petersburga, po drodze koncertując w Warszawie. W Rosji przebywał trzy lata.

W roku 1827, w dużej mierze z powodu zaawansowanego wieku, osiadł na dobre w Paryżu, gdzie postanowił przeżyć resztę życia. W tym okresie skomponował wiele ze swoich najlepszych utworów. Do jego paryskich przyjaciół należał m.in. hiszpański gitarzysta Dionisio Aguado; przyjaźni tej Sor poświęcił duet gitarowy Les Deux Amis ("Dwaj przyjaciele").

Jego ostatnim dziełem była msza na cześć jego zmarłej w roku 1837 córki. Ta śmierć wpędziła i tak już schorowanego Sora w depresję; zmarł dwa lata później, w roku 1839 na raka gardła.

Sor jest autorem wielu kompozycji na gitarę klasyczną oraz innowacyjnego w swoich czasach podręcznika Méthode pour la Guitare, wydanego po raz pierwszy w Paryżu w 1830 roku, prezentującego nie tylko zagadnienia związane z techniką gry, ale również teorię kompozycji, harmonii i kontrapunktu.

Lista kompozycji opusowanych

18?? 1. 6 Divertissements
18?? 2. 6 Divertissements
18?? 3. Varied Theme and Minuet
18?? 4. Fantasy
18?? 5. 6 Short Pieces
18?? 6. 12 Studies
18?? 7. Fantasy
18?? 8. 6 Divertissements
1821 9. Introduction and Variations on a Theme from “The Magic Flute” by Mozart
18?? 10. Fantasy
18?? 11. 2 Varied Themes and 12 Minuets
18?? 12. Fantasy
1819 13. 6 Divertissements
1822 14. Grand Solo
18?? 15a. Folies d`Espagne et un Menuet. 1822. (Meissonnier). 1810. (Castro)
18?? 15b. Sonata seconda in C major. 1822. (Meissonnier). 1810. (Castro)
18?? 15c. Thème varié in C major. 1822. (Meissonnier). 1810. (Castro)
18?? 16. Cinquième fantaisie. (Introduction, Theme and Variations on “Nel cor piu” by Pai[sillo”).
18?? 17. 6 Waltzes
18?? 18. 6 Waltzes
18?? 19. 6 Airs from the “Magic Flute”
18?? 20. Introduction and Varied Theme
18?? 21. “Les Adieux”
1825 22. Grand Sonata
1825 23. Divertissements. (1825, Meissonnier)
1825 24. 8 Short Pieces
1827 25. Grand Sonata
1827 26. Introduction and Variations on « Que ne suis-je la fougère! »
1827 27. Introduction and Variations on « Gentil houssard »
1827 28. Introduction and Variations on « Malbrough s`en-va-t-en guerre »
18?? 29. 12 Studies. (Continuation of op, 6.)
1828 30. Fantasy and Brilliant Variations
18?? 31. 24 Progressive Lessons for Beginners
18?? 32. 6 Short Pieces
1828 33. 3 Society Pieces. 1828. (Last Publication by Meissonnier)
1828 34. L`Encouragement. (Duet). 1828. (Pacini)
1828 35. 24 Exercises. 1828. (First Publication by Pacini)
18?? 36. (In Simrock Edition this opus number is given as Three Society Pieces. But it is the same composition as opus 34.)
18?? 37. Serenade
1830 38. Divertissements. (Duet). 1829-30. (Pacini)
1830 39. 6 Waltzes. (Duet). 1829-30. (Pacini)
18?? 40. Fantasy and Variations on a Scotch Air
1830 41. Les Deux Amis. (Duet). 1829-30. (Pacini)
18?? 42. 6 Short Pieces
18?? 43. “Mes Ennius” – 6 Bagatelles
18?? 44. 24 Studies
1831 44, bis. 6 Easy Waltzes. (Duet). 1831. (Pacini)
18?? 45. 6 Pieces
1831 46. “Souvenir of Friendship”
1832 47. 6 Short Pieces
1832 48. “How do you like this ?” – Rondo
1832 49. Military Divertissement. (Duet). 1832. (Pacini)
1832 50. “La Calm”. 1832
1832 51. “À la Bonne Heure” – 6 Waltzes
18?? 52. Fantasy Villagoise
1832 53. “The First Step”. (Duet). 1832. (Pacini)
1832 54. Concert Piece. 1832
18?? 54. bis. Fantasy. (Duet)
18?? 55. 3 Easy Duets. (Duet)
18?? 56. “An Evening in Berlin”
1834 57. 6 Waltzes and a Galop
18?? 58. Easy Fantasy
18?? 59. Elégiac Fantasy
18?? 60. 25 Progressive Studies
1837 61. 3 Easy Duets. (Duet). 1836-7. (Pacini)
1838 62. Divertissements. (Duet). 1837-8. (Pacini)
18?? 63. “Souvenir of Russia” (Duet)

Bibliografia

Józef Powroźniak: Leksykon gitary. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1979. ISBN 83-224-0121-3.

Linki zewnętrzne

Fernando Sor – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
Szczegółowa biografia i uwagi o muzyce Sora (www.musicweb-international.com)
Inna wersja biografii (www.classicalguitar.net)