Feminoteka – polska fundacja feministyczna, która pomaga kobietom z doświadczeniem przemocy, w szczególności przemocy seksualnej. Feminoteka rozpoczęła działalność w 2001 roku jako księgarnia i serwis internetowy[1]; zarejestrowana jako fundacja w 2005 roku[2]. Założycielką i prezeską Feminoteki jest Joanna Piotrowska. W zarządzie organizacji zasiada także Jolanta Gawęda jako wiceprezeska. Od 2023 r. Feminoteka prowadzi pierwszy w Polsce Punkt pomocy dla kobiet po gwałcie „Femka”[3]. Organizacja prowadzi także szkolenia i warsztaty nt. równości i przeciwdziałania przemocy.

Fundacja Feminoteka
Państwo

 Polska

Siedziba

Warszawa

Data założenia

2005

Rodzaj stowarzyszenia

OPP

Nr KRS

0000242885

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Fundacja Feminoteka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Fundacja Feminoteka”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Fundacja Feminoteka”
Ziemia52°13′18″N 21°01′06″E/52,221556 21,018472
Strona internetowa

Historia

edytuj

Feminoteka rozpoczęła działalność w 2001 roku jako pierwsza w Europie Środkowo-Wschodniej księgarnia feministyczna i serwis kulturalny o profilu feministycznym[1]. Po przekształceniu księgarni w fundację w 2005 roku Feminoteka prowadziła feministyczny serwis informacyjny, który co dzień informował o wydarzeniach, akcjach, imprezach dotyczących równouprawnienia kobiet i mężczyzn oraz dyskryminacji ze względu na płeć, orientację seksualną i wyznanie[4]. Feminoteka zamieszczała przedruki z gazet i innych serwisów, miała też dział własnych komentarzy i felietonów.

Feminoteka zainicjowała lub współorganizowała wiele akcji równościowych m.in. akcję na rzecz wprowadzenia obowiązkowego urlopu rodzicielskiego dla ojców. Wraz z Fundacją MaMa współorganizowała pierwszą i patronowała drugiej edycji akcji „O mamma mia! Tu wózkiem nie wjadę!”[5], która zwracała uwagę na bariery architektoniczne dla matek z wózkami w polskich miastach. Zorganizowała też akcję „Trudne Wyrazy – odzyskajmy kobiety w języku”[6], promującą feminatywy.

Feminoteka pomagała w tworzeniu stron internetowych wielu organizacjom kobiecym i grupom równościowym. Członkinie Feminoteki współorganizowały doroczne Manify[7] i inne akcje związane z prawami kobiet.

W 2007 roku wystawą „Pokolenia kobiet” Feminoteka zainaugurowała działalność wirtualnego muzeum Historii Kobiet[8]. Celem projektu jest było zachowanie pamięci o Polkach, które przyczyniły się do rozwoju historii, zarówno powszechnej, jak i lokalnej: literatki, działaczki społeczne, polityczki i filantropki. Są też bohaterki życia codziennego, tancerki kabaretowe czy sportsmenki.

W ramach projektu w 2009 roku zrealizowany został film „Powstanie w bluzce w kwiatki- życie codzienne kobiet w czasie Powstania Warszawskiego”[9] film zwraca uwagę na historię kobiet żyjących i walczących w różnych dzielnicach stolicy w czasie Powstania Warszawskiego[10]. Przybliża współczesnym Warszawiakom warunki życia w okupowanej i walczącej stolicy, upowszechnia informacje na temat roli i sytuacji kobiet w Powstaniu Warszawskim.

W 2013 roku Feminoteka stworzyła film „Całej pensji i połowy władzy”[11], przedstawiający losy pierwszych polskich sufrażystek, które walczyły i zabiegały o to, by Polki zajęły należne im miejsce na uniwersytetach, w polskim Sejmie, Senacie, na stanowiskach i w zawodach zarezerwowanych dotąd, ze względu na prestiż, tylko dla mężczyzn[12].

Działalność

edytuj

Feminoteka skupia się na organizowaniu pomocy dla kobiet, które doświadczyły różnych form przemocy, w szczególności przemocy seksualnej. Przeszkolone specjalistki udzielają bezpłatnej pomocy prawnej, psychologicznej, terapeutycznej, medycznej, socjalnej i asysty dla potrzebujących kobiet[13]. Feminoteka prowadzi telefon przeciwprzemocowy w języku polskim 888 88 33 88 (pon.-pt. 11-19, sob.-niedz. 10-16) oraz w języku ukraińskim i angielskim 888 88 79 88 (pon.-pt. 14-19, sob.-niedz. 10-15)[14].

Dla kobiet w szczególnie trudnej sytuacji Feminoteka oferuje miejsce w bezpiecznych schronieniu[15].

W czerwcu 2023 r. Feminoteka otworzyła pierwszy w Polsce Punkt pomocy dla kobiet po gwałcie „Femka”[16]. Punkt mieści się w Warszawie, ale jego adres jest znany tylko pracownicom organizacji i pokrzywdzonym kobietom. To miejsce, w którym kobieta po doświadczeniu gwałtu może otrzymać darmową, kompleksową i profesjonalną pomoc[17]. Aby skorzystać z pomocy Punktu „Femka” należy kontaktować się z fundacją przez numery przeciwprzemocowe.

Feminoteka we współpracy z fundacją CARE opracowała chatbotkę Victorię. Chatbotka dzieli się informacjami nt. przemocy, praw osób pokrzywdzonych i „doradza”, gdzie szukać pomocy[18]. Znajduje się pod numerem +48 602 882 844 w aplikacji WhatsApp. Zna język polski i ukraiński.

Organizacja prowadzi także warsztaty dla kobiet, które doświadczyły przemocy, takie jak joga po traumie czy arteterapia, jak również warsztaty wspierające aktywność zawodową kobiet, warsztaty WenDo (feministycznej samoobrony dla kobiet) i metody 5D, czyli reagowania na molestowanie seksualne w miejscach publicznych w ramach kampanii Stand Up (wraz z marką L’Oreal Paris i amerykańską organizacją Right To Be, d. Hollaback!).

Feminoteka działa na rzecz zmiany prawa i funkcjonowania instytucji tak, aby bardziej chroniły prawa i godność kobiet pokrzywdzonych przemocą. W tym celu Feminoteka współpracuje m.in. z Ministerstwem Zdrowia, biurem Ministry Równości, Rzecznikiem Praw Obywatelskich czy Policją.

Od 2013 Feminoteka jest ogólnopolską koordynatorką międzynarodowej akcji Nazywam się miliard (and. One Billion Rising)[2]. Jest to kampania społeczna przeciw przemocy wobec kobiet, zapoczątkowana w 2011 przez Eve Ensler. Elementem wspólnym jest taniec, ponieważ tańcząc kobiety rządzą swoim ciałem.

Samo Dobro

edytuj

W 2021 roku Feminoteka uruchomiła manufakturę kosmetyczną[19] Samo Dobro, w której wytwarza naturalne kosmetyki w oparciu o rodzime rośliny, a także ekologiczne i biodegradowalne mydła gospodarcze[20]. Większość kosmetyków jest wegańska - posiadają certyfikat fundacji VIVA!. Kosmetyki wytwarzane są we własnej pracowni kosmetycznej wyposażonej w profesjonalny sprzęt i spełniają wszelkie wymogi dotyczące ich produkcji. W pracowni zatrudnione są kobiety, będące pod opieką fundacji w najtrudniejszej sytuacji życiowej i finansowej, będącej skutkiem doznanej przemocy[21]. W 2023 r. marka została wyróżniona jako Startup Pozytywnego Wpływu przez Koźminski Business Hub[22]. Zyski ze sprzedaży w całości przeznaczane są na pomoc kobietom, które zgłaszają się do Feminoteki po wsparcie[23].

Przypisy

edytuj
  1. a b O fundacji [online], Feminoteka [dostęp 2024-07-26] (pol.).
  2. a b Fundacja Feminoteka [online], rejestr.io, 10 października 2005.
  3. Feminoteka otworzyła pierwszy w kraju Punkt pomocy dla kobiet po doświadczeniu gwałtu [online], Onet Kobieta, 24 maja 2023 [dostęp 2024-07-26] (pol.).
  4. Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2024-07-26].
  5. Julia Kubisa, Feministyczne macierzyństwo: AKCJA! Nowe formy feministycznego aktywizmu na przykładzie Fundacji MaMa (2012) [online] [dostęp 2024-07-26].
  6. Alicja Gałczyńska, Feminatywy jako element równouprawnienia kobiet?, Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, 2023, s. 203–215, ISBN 978-83-64103-47-6 [dostęp 2024-08-18] (pol.).
  7. O Manifie [online], Manifa Warszawa [dostęp 2024-07-26] (pol.).
  8. Inauguracja Muzeum Historii Kobiet [online], kobiety-kobietom.com [dostęp 2024-07-26].
  9. Powstanie w bluzce w kwiatki - Życie codzienne kobiet w czasie Powstania Warszawskiego. Fundacja Feminoteka 2021-08-01. [dostęp 2024-07-26].
  10. Powstanie w bluzce w kwiatki [online], histmag.org [dostęp 2024-07-26].
  11. Całej pensji i połowy władzy!. Fundacja Feminoteka 2013-11-28. [dostęp 2024-07-26].
  12. PISF - Nowa inicjatywa Fundacji Feminoteka [online] [dostęp 2024-07-26] (pol.).
  13. Fundacja Feminoteka [online], Fundusz Feministyczny [dostęp 2024-07-26] (pol.).
  14. Fundacja Feminoteka [online], ngo.pl [dostęp 2024-07-26] (pol.).
  15. Działania fundacji Feminoteka i na rzecz kobiet | Partnerstwo i Zatrudnienie [online], 4 września 2023 [dostęp 2024-07-26] (pol.).
  16. Fundacja Feminoteka otworzyła pierwszy w Polsce Punkt pomocy dla kobiet po gwałcie [online], PolitykaZdrowotna.com, 24 maja 2023 [dostęp 2024-07-26] (pol.).
  17. Wyborcza.pl [online], www.wysokieobcasy.pl [dostęp 2024-07-26].
  18. Feminoteka stawia na AI: czatbotka Viktoria pomoże kobietom, które doświadczają przemocy [online], MamStartup, 26 lipca 2024 [dostęp 2024-07-26] (pol.).
  19. Feminoteka stworzyła krem, a zyski ze sprzedaży przeznacza na cele statutowe | Wirtualne Kosmetyki [online], wirtualnekosmetyki.pl [dostęp 2024-07-26].
  20. Jak działa manufaktura kosmetyczna Fundacji Feminoteka? Joanna Piotrowska | Talks For Good NGO. Legalden | Talks For Good 2024-06-27. [dostęp 2024-07-26].
  21. Michał Sepioło, Program Bezpieczna Praca [online], Feminoteka, 23 kwietnia 2024 [dostęp 2024-07-26] (pol.).
  22. Raport „Startupy Pozytywnego Wpływu. Ekosystem zmiany” [online], Kozminski Business Hub, 2023, s. 13 (pol.).
  23. O nas [online], Samo Dobro [dostęp 2024-08-18], Cytat: Cały zysk ze sprzedaży naszych produktów przekazujemy na rzecz kobiet. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj