Feliks V
Feliks V (właśc. Amadeusz VIII (wł. Amedeo VIII il Pacifico); ur. 4 września 1383 w Chambéry, zm. 7 stycznia 1451 w Genewie[1]) – antypapież obediencji bazylejskiej w okresie od 5 listopada 1439 do 7 kwietnia 1449[1]. Hrabia Sabaudii (1391–1406), a następnie książę Sabaudii (1406–1440), hrabia Aosty, Moriany i Nicei (1391–1440), hrabia Genewy (1401–1440), hrabia Piemontu (1418–1440).
| Amadeusz VIII Spokojny Amedeo VIII il Pacifico | ||
| antypapież | ||
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia |
4 grudnia 1383 | |
|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
7 stycznia 1451 | |
| Miejsce pochówku | ||
| Antypapież obediencji bazylejskiej | ||
| Okres sprawowania |
1439–1449 | |
| Dziekan kolegium kardynalskiego | ||
| Okres sprawowania |
1449–1451 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Inkardynacja | ||
| Śluby zakonne |
1434 | |
| Diakonat |
1440 | |
| Prezbiterat |
24 czerwca 1440 | |
| Nominacja biskupia |
5 listopada 1439 | |
| Sakra biskupia |
24 lipca 1440 | |
| Kreacja kardynalska |
23 kwietnia 1449 | |
| Pontyfikat |
5 listopada 1439 | |
.svg)
.jpg)
| |
| |
| hrabia Sabaudii | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca |
podniesiony do rangi księcia |
| hrabia Genewy | |
| Okres | |
| Następca | |
| książę Sabaudii | |
| Okres | |
| Poprzednik |
tytuł nadany |
| Następca | |
| hrabia Piemontu | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Bona Berry fr. Bona de Berry |
| Rodzeństwo | |
| Żona |
Maria Burgundzka |
| Dzieci |
Małgorzata |
| Odznaczenia | |
| |
| Data konsekracji |
24 lipca 1440 |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Konsekrator |
Życiorys
edytujAmadeusz był synem hrabiego Amadeusza VII, po którym odziedziczył tron[1]. W 1416 otrzymał od cesarza Zygmunta Luksemburskiego tytuł książęcy[2] i podporządkował sobie całą Sabaudię oraz ujednolicił prawodawstwo ogłaszając w 1430 Statuty generalne[2]. Był żonaty i miał dzieci, jednak owdowiał w roku 1422, a najstarszy syn Amadeusz zmarł w 1431[1]. Dotknięty tymi wydarzeniami, w 1434 roku wycofał się z życia państwowego i osiadł w zamku Ripaille, a rządy nad księstwem powierzył synowi, Ludwikowi[1]. Przyjął habit i został przełożonym, założonego przez siebie, zakonu św. Maurycego[1]. W 1439 roku na soborze w Bazylei został wybrany antypapieżem w opozycji do Eugeniusza IV[3]. Jego wybór był dokonany przez jednego kardynała i 32 elektorów; nominację przyjął po długim wahaniu, a konsekrowany został 24 czerwca 1440[1].
Większość państw europejskich zachowała neutralność wobec Feliksa lub była nastawiona wrogo[1]. Powołał kilku kardynałów, w tym dwóch Polaków: Wincentego Kota z Gniezna i Zbigniewa Oleśnickiego z Krakowa[4], a jego sekretarzem przez pewien czas był Eneasz Sylwiusz Piccolomini[1]. Ponieważ Feliks nie znajdował wsparcia u ojców soboru bazylejskiego, postanowił abdykować z pomocą arbitrażu francuskiego króla Karola VII[1]. Antypapież cofnął wszystkie rzucone przez siebie klątwy i uroczyście ustąpił z urzędu, przed Mikołajem V[1]. W zamian za to Mikołaj mianował go wówczas kardynałem-biskupem Sabiny, dziekanem kolegium kardynalskiego, papieskim wikariuszem Sabaudii oraz potwierdził go jako administratora apostolskiego diecezji Genewa[5]. Jest uważany za ostatniego antypapieża w historii Kościoła katolickiego[3].
Postać Amadeusza VIII jest pierwowzorem bohatera noweli Tomasza Manna pt. Der Erwählte (pl. Wybraniec, 1951).
Rodzina
edytujW maju 1401 w Arras ożenił się z Marią Burgundzką (1380–1422), córką Filipa II Śmiałego, księcia Burgundii. Z żoną doczekał się 9 dzieci:
- Małgorzaty (1405–1418)
- Antoniego (1407)
- Antoniego (1408)
- Małgorzaty (1410–1479), żony Ludwika III – tytularnego króla Neapolu, Ludwika IV – elektora Palatynatu Reńskiego, i Ulryka V – hrabiego Wirtembergii
- Marii (1411–1469), żony Filipa Marii Viscontiego – księcia Mediolanu
- Amadeusza (1412–1431), księcia Piemontu
- Ludwika I (1413–1465), księcia Sabaudii
- Bonny (1415–1430)
- Filipa (1417–1444), hrabiego Genewy
Ordery
edytuj
Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty) Wielki Mistrz Zakonu Łańcucha (pierwotna nazwa orderu)[6]
Rodowód
edytuj| Amadeusz V Wielki | ||||||||||||
| Aimone Spokojny | ||||||||||||
| Sybilla z Bage | ||||||||||||
| Amadeusz VI Zielony Hrabia | ||||||||||||
| Teodor I Paleolog z Montferratu | ||||||||||||
| Jolanta Paleolog z Montferratu | ||||||||||||
| Argentina Spinola | ||||||||||||
| Amadeusz VII Czerwony Hrabia | ||||||||||||
| Ludwik Burbon | ||||||||||||
| Piotr I Burbon | ||||||||||||
| Maria z Avesnes | ||||||||||||
| Bonne Burbon | ||||||||||||
| Karol Walezjusz | ||||||||||||
| Izabela Walezjuszka | ||||||||||||
| Matylda z Châtillon | ||||||||||||
| Feliks V (Amadeusz VIII) | ||||||||||||
| Filip VI Walezjusz | ||||||||||||
| Jan II Dobry Walezjusz | ||||||||||||
| Joanna Burgundzka | ||||||||||||
| Jan Walezjusz | ||||||||||||
| Jan Luksemburski | ||||||||||||
| Bonna Luksemburska | ||||||||||||
| Elżbieta Przemyślidka | ||||||||||||
| Bona z Berry | ||||||||||||
| Bernard VI z Armagnac | ||||||||||||
| Jan I z Armagnac | ||||||||||||
| Cecylia z Rodez | ||||||||||||
| Joanna z Armagnac | ||||||||||||
| Jan z Charolais | ||||||||||||
| Beatrycze z Clermont | ||||||||||||
| ? | ||||||||||||
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 340-341. ISBN 83-06-02633-0.
- ↑ a b Józef Andrzej Gierowski: Historia Włoch. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986, s. 133. ISBN 83-04-01943-4.
- ↑ a b Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 122. ISBN 83-7006-437-X.
- ↑ Jan Wierusz-Kowalski, Poczet papieży, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985, s. 128, ISBN 83-03-01013-1.
- ↑ Savoie, Amedeo di. The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2013-03-27]. (ang.).
- ↑ Federico Bona: I Cavalieri dell'Ordine Supremo del Collare o della Santissima Annunziata. [w:] Blasonario subalpino [on-line]. (wł.).
Bibliografia
edytuj- Felix V. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-03-27]. (ang.).