Feliks Żochowski

Feliks Żochowski (ur. 15 sierpnia 1802 w Żeleźnikach, zm. 20 stycznia 1868 w Warszawie) – polski językoznawca, encyklopedysta oraz nauczyciel .

Feliks Żochowski, wedłuh pośmiertnego portretu wykonanego przez Balukiewicza

Rodzina

Urodził się w 1802 roku w Żeleźnikach w powiecie węgrowskim na Podlasiu, ze związku Elżbiety z domu Pogorzelskiej oraz Marcina. Był spokrewniony z Fryderykiem Chopinem, którego był kuzynem .

Życiorys

W latach 1817–25 uczęszczał do Szkoły Wojewódzkiej w Lublinie. W latach 1825–28 studiował na Wydziale Nauk i Sztuk Pięknych Uniwersytetu Warszawskiego uzyskując tytuł magistra nauk i sztuk pięknych. Podczas studiów pracował dodatkowo jako wychowawca Fryderyka Chopina .

Po studiach w latach 1828–30 był nauczycielem w Szkole Wydziałowej na ulicy Królewskiej w Warszawie, a także w okresie 1829–30 oraz 1832–48 w Szkole Rabinów w Warszawie. W latach 1831–32 brał udział w powstaniu listopadowym służąc w artylerii gwardii narodowej Wojska Polskiego .

Po upadku powstania powrócił do nauczania w warszawskiej Szkole Rabinów, a później nauczał także w wielu innych szkołach oraz uczelniach. W latach 1833–41 pracował jako nauczyciel w Szkole Obwodowej na ulicy Nowy Świat w Warszawie, w okresie 1841–42 w Szkole Powiatowej na Muranowie w Warszawie, a później także w I Gimnazjum w Warszawie (1842–48), Instytucie Szlacheckim w Warszawie (1848–60), Szkole Powiatowej na ulicy Rymarskiej w Warszawie (1860–62). W latach 1862–65 był dyrektorem Gimnazjum w Radomiu .

Zmarł w 1868 roku w Warszawie gdzie pochowano go na cmentarzu powązkowskim .

Publikacje

Był autorem publikacji z dziedziny gramatyki języka polskiego:

• Części mowy odmieniające się przez przypadki (1838) ,
• Mównia języka polskiego, (1852)  .

W połowie XIX wieku uznawany był za eksperta w dziedzinie języka polskiego. Pracował jako konsultant przy edycji drukowanych wydań historycznych dokumentów. Historycy wezwali go na przykład do analizy tekstów ustaw i praw Kazimierza Jagiellończyka na sejmie piotrowskim z 1447 roku aby objaśnić znaczenie niektórych słów nieznanych Samuelowi Lindemu autorowi największego wówczas Słownika języka polskiego .

Żochowski był również encyklopedystą piszącym hasła z zakresu języka polskiego do 28 tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda z lat 1859–1868. Jego nazwisko wymienione jest w I tomie z 1859 roku na liście twórców zawartości tej encyklopedii .

Bibliografia

• Adam Massalski: "Słownik biograficzny. Nauczyciele szkół średnich rządowych męskich w Królestwie Polskim 1833–1862". Warszawa: Rytm, 2007, s. 488. ISBN 978-83-7399-315-0.
• Praca zbiorowa: Encyklopedia Powszechna tom I. Warszawa: Samuel Orgelbrand, 1859.
• S. Szenic: "Cmentarz Powązkowski 1851–1890 zmarli i ich rodziny". Warszawa: 1979.
• Feliks Żochowski: "Mownia języka polskiego". Warszawa: Orgelbrand, 1852.
• Władysław Wójcicki: "Historya literatury polskiey w zarysach" t. IV. Warszawa: Gustaw Sennewald, 1861, s. 863.
• Władysław Wójcicki: "Statuta polskie w Wiślicy złożone". Warszawa: Drukarnia Komissji Rządowej Sprawiedliwości, 1847.

Linki zewnętrzne

• Publikacje Feliksa Żochowskiego w bibliotece Polona