Faeton czerwonosterny

Faeton czerwonosterny
	Phaethon rubricauda
	Boddaert, 1783
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	faetony
Rodzina	faetony
Rodzaj	Phaethon
Gatunek	faeton czerwonosterny
Podgatunki
	P. r. rubricauda Boddaert, 1783; P. r. westralis Mathews, 1912; P. r. roseotinctus (Mathews, 1926); P. r. melanorhynchos J. F. Gmelin, 1789;
	P. r. rubricauda Boddaert, 1783; P. r. westralis Mathews, 1912; P. r. roseotinctus (Mathews, 1926); P. r. melanorhynchos J. F. Gmelin, 1789;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Faeton czerwonosterny^[3] (Phaethon rubricauda) – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny faetonów (Phaethontidae), zamieszkujący tropikalne i subtropikalne okolice zachodniej i środkowej części Pacyfiku, Oceanu Indyjskiego i Indonezji. Nie jest zagrożony.

Morfologia

Osobnik młodociany

Wygląd: Obie płci ubarwione podobnie. Upierzenie białe (w okresie godowym przybiera zabarwienie lekko różowe). Obecne dwie szczególnie wydłużone, czerwone sterówki (stąd nazwa gatunku), które występują tylko u dojrzałych osobników. Dziób czerwony, gruby i zakrzywiony, ma ząbkowaną krawędź do przytrzymywania ryb. Nogi stosunkowo krótkie. Między palcami wyrasta błona pławna.

Wymiary średnie: długość ciała wraz z wydłużonymi sterówkami: 95–104 cm, w tym długość ogona ok. 40 cm; rozpiętość skrzydeł 111–119 cm, długość skrzydła 249–353 mm; długość skoku 31–37 mm; długość dzioba 66–70 mm; masa ciała 800 g^[4].

Podgatunki i zasięg występowania

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia cztery podgatunki P. rubricauda^[5]:

P. r. rubricauda Boddaert, 1783 – zachodni Ocean Indyjski
P. r. westralis Mathews, 1912 – wschodni Ocean Indyjski
P. r. roseotinctus (Mathews, 1926) – południowo-zachodni Pacyfik
P. r. melanorhynchos J. F. Gmelin, 1789 – zachodni, środkowy i południowy Pacyfik

Ekologia i zachowanie

Środowisko życia stanowi ocean, w sezonie lęgowym wyspy. Większość czasu spędza na otwartym morzu, spotyka się go nawet bardzo daleko od lądu. Preferuje obszary o temperaturze wody 24–30 °C^[4]. Porusza się lekko falistym, podobnym do gołębiego, lotem.

Faeton czerwonosterny żywi się rybami i kałamarnicami, potrafi nurkować. Odnotowano podążanie za statkami przez krótkie okresy^[4].

Lęgi

Jajo z kolekcji muzealnej

Okres lęgowy trwa od października do kwietnia. Przed dobraniem się w pary wykonywane są w powietrzu popisy. Gniazda mogą być rozmieszczone zarówno pojedynczo, jak i w małych koloniach. Stanowią je wydrapane dołki w ziemi, otoczone kamieniami lub materiałem roślinnym^[4].

Zniesienie liczy jedno jajo. Inkubacja trwa 41–51 dni, wysiadują oba ptaki z pary. Młode przez około 3 miesiące jest strzeżone i karmione przez dorosłe, po tym czasie opierza się i staje się niezależne. Nie jest znany wiek osiągania dojrzałości płciowej^[4].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje faetona czerwonosternego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność światowej populacji na około 70 tysięcy dorosłych osobników, a jej trend oceniała jako nieznacznie spadkowy^[2].

Przypisy

↑ Phaethon rubricauda, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Phaethon rubricauda, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phaethontidae von Brandt, 1840 - faetony - Tropicbirds (wersja: 2016-11-19). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-09].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Red-tailed Tropicbird. Office of Environment & Heritage, Australia, wersja z dnia 27 stycznia 2011.
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2022-01-09]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Phaethon rubricauda, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Phaethon rubricauda, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-3] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phaethontidae von Brandt, 1840 - faetony - Tropicbirds (wersja: 2016-11-19). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-09].

[pdf-4] Red-tailed Tropicbird. Office of Environment & Heritage, Australia, wersja z dnia 27 stycznia 2011.

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2022-01-09]. (ang.).

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]