Fadroma
Fadroma, Fabryka Maszyn Budowlanych Bumar-Fadroma S.A. – przedsiębiorstwo we Wrocławiu działające w branży maszynowej. Siedziba przedsiębiorstwa mieściła się przy ul. Grabiszyńskiej 163 na osiedlu Gajowice[1][2]. Po przemianach ustrojowych i przekształceniach na bazie dawnej fabryki powstało wiele podmiotów gospodarczych[1].
Historia
edytuj_Wroclaw_dwarf_04.JPG)
Fadroma powstała na terenie, na którym przed II wojną światową i w jej trakcie działała Odlewnia Żeliwa i Fabryka Maszyn Rolniczych Juliusa Kemny (Eisengiesserei und Maschinenfabrik)[1][2][3]. Zakład ten działał w latach 1869–1945, a przy obecnej ul. Grabiszyńskiej od roku 1905 zajmując obszar około 52 tys. m². Wytwarzano tu między innymi pługi parowe, których do 1945 r. powstało około 1200 sztuk[3].
Po zakończeniu wojny, w 1947 r. na terenie dawnych zakładów powołano Spółdzielnię Pracy „Blok”. Realizowano tu w tym czasie przede wszystkim remonty takich urządzeń jak kotły i maszyny rolnicze. W 1949 r. spółdzielnię rozwiązano, a w jej miejsce utworzono Przedsiębiorstwo Montażowe Maszyn i Urządzeń Ceramicznych „Permur”, natomiast w 1954 r. powołano Wrocławską Fabrykę Maszyn Budowlanych. Po połączeniu w 1961 r. zakładu z Wrocławską Fabryką Pomp utworzono nowy podmiot o nazwie Fabryka Maszyn Budowlanych Fadroma. W latach 1973–1974 nastąpiła istotna rozbudowa zakładu, między innymi na terenie przejętym od Centrostalu. Fabryka przejęła także odlewnię żeliwa w Kątach Wrocławskich. Fabryka została przyjęta do Centrali Handlu Zagranicznego. Zmieniono także w 1978 r. nazwę na Fabryka Maszyn Budowlanych Bumar-Fadroma[1].
W 1992 roku nastąpiła komercjalizacja zakładu. Państwowy podmiot przekształcono w Fabrykę Maszyn Fadroma S.A., a akcje nowo utworzonej spółki trafiły do Narodowego Funduszu Inwestycyjnego. Od 1997 r. powstawały tzw. spółki-córki zakładu[1]. Za kontynuatora działalności dawnych zakładów podaje się Fadroma Development Sp. z o.o., która działa tak jak poprzednik w zakresie budowy maszyn dla przemysłu wydobywczego i budowlanego[4].
Produkty
edytuj
Do roku 1957 w zakładach produkowano między innymi[1]:
- młyny do granulacji żużla wielkopiecowego
- walce szybkobieżne do granulacji gliny
- przenośniki taśmowe.
W latach 1957–1970 produkowano także[1]:
- walce drogowe dwu- i trzykołowe.
Od 1961 r. do produkcji weszły[1]:
- ładowarki Ł1 zwykłe
- ładowarki Ł2 przegubowe
- wozy wiertnicze
- wozy kotwiące.
W 1970 r. wprowadzono do oferty[1]:
- ładowarki ŁK specjalistyczne na potrzeby górnictwa miedzi.
W latach 1975–1977 powstawały tu[1]:
- wywrotki na licencji Kockumsa.
W 1978 r. uruchomiono produkcję[1]:
Po komercjalizacji w latach 90. XX wieku produkowano między innymi[1]:
- miniładowarki
- ładowarko-koparki
- wózki widłowe.
W latach 70. i 80. XX wieku około 70% produkcji Fadromy przeznaczone było na eksport[1].
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Jan Harasimowicz (red.), Encyklopedia Wrocławia, wyd. III poprawione i uzupełnione, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, ISBN 83-7384-561-5, ISBN 978-83-7384-561-9 (pol.).
- fadroma Development Sp. z o.o., Wrocław [dostęp 2024-05-24] (pol. • ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Bumar sp. z o.o. Biuro Handlowe we Wrocławiu, [w:] Polska / woj. dolnośląskie / Wrocław / Gajowice / ul. Grabiszyńska 163 [online], fotopolska.eu [dostęp 2017-06-06] (pol.).
- Fabryka Maszyn Drogowych Fadroma / Bumar-Fadroma (dawna), [w:] Dolny Śląsk / Wrocław / Gajowice / ul. Grabiszyńska 163 [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici) [dostęp 2017-06-06] (pol.).
- Fadroma, wikimapia.org [dostęp 2017-06-06] (pol.).