Fabiusz Plancjades Fulgencjusz

Łaciński autor z późnego piątego i wczesnego szóstego wieku

Fabiusz Plancjades Fulgencjusz, łac. Fabius Planciades Fulgentius – rzymski pisarz działający na przełomie V i VI wieku[1][2], leksykograf i mitograf.

Pochodził z Afryki Północnej[1]. Od czasów średniowiecznych przez część autorów błędnie utożsamiany jest z biskupem Fulgencjuszem z Ruspe[1][2].

W liczącym trzy księgi dziele Mythologiae zawarł alegoryczną interpretację mitów greckich[1][3] w duchu filozofii neoplatońskiej i stoickiej[2], nadając im wymowę racjonalizującą lub moralizatorską[1], jego objaśnienia etymologiczne często są jednak fantastyczne lub zgoła absurdalne[3]. Podobnej, alegorycznej interpretacji Eneidy Wergiliusza dokonał w dziele Expositio continentiae Virgilianae[1][2], utrzymanym w formie dialogu autora z cieniem poety[1]. W Expositio sermonum antiquorum zawarł objaśnienia rzadkich, 62 dawnych wyrazów łacińskich, powołując się na cytaty z wcześniejszych autorów[1][2][3]. Był również autorem De aetatibus mundi et hominis, wykładu historii powszechnej od czasów Adama i Ewy do powstania cesarstwa rzymskiego[3], podzielonej na 23 okresy[2]. W każdej z ksiąg używał słów pozbawionych kolejnej litery z alfabetu łacińskiego. Do czasów współczesnych dzieło to zachowało się do księgi XIV, w której opuszczana jest litera o[1]. Przypisywany mu alegoryczny komentarz do Tebaidy Stacjusza najprawdopodobniej nie jest jego autorstwa[1].

Pisma Fulgencjusza wywarły wpływ na alegoryczną wykładnię mitów klasycznych oraz zastosowanie jej narzędzi do alegorycznej interpretacji tekstu biblijnego, powoływali się na niego m.in. Bernard z Chartres, Jan z Salisbury i Sigebert z Gembloux[2].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j The Oxford Dictionary of Late Antiquity. edited by Oliver Nicholson. T. 1. Oxford: Oxford University Press, 2018, s. 629. ISBN 978-0-19-881624-9.
  2. a b c d e f g Encyklopedia katolicka. T. V. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski, 1989, s. 753–754. ISBN 83-86668-05-9.
  3. a b c d Stanisław Stabryła: Historia literatury starożytnej Grecji i Rzymu. Wrocław: Ossolineum, 2002, s. 482. ISBN 83-04-04624-5.