Lockheed F-80 Shooting Star
Lockheed F-80 Shooting Star (do 1948 roku – Lockheed P-80 Shooting Star) – amerykański samolot myśliwski, pierwszy odrzutowiec użyty operacyjnie przez USAAF m.in. w wojnie koreańskiej gdzie okazało się, że ustępuje samolotom radzieckim.
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ | |
| Konstrukcja |
metalowa |
| Załoga |
1 |
| Historia | |
| Wycofanie ze służby |
1959 (USA) |
| Liczba egz. |
1731 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
Allison J33-A-35 Turbojet |
| Ciąg |
24.0 kN |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
11,81 m[1] |
| Długość |
10,49 m[1] |
| Wysokość |
3,43 m |
| Powierzchnia nośna |
22,07 m² |
| Masa | |
| Własna |
3819 kg |
| Startowa |
7646 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. | |
| Prędkość wznoszenia |
1140 m/min |
| Pułap |
15200 m[1] |
| Zasięg |
1930 km[1] |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 6 × karabin maszynowy kal. 12,7 mm 2 x bomba 450 kg pod skrzydłami 8 x niekierowany pocisk rakietowy kal. 127 mm[1] | |
| Użytkownicy | |
| Stany Zjednoczone, Brazylia, Chile, Ekwador, Kolumbia, Peru, Urugwaj | |
| Rzuty | |
| |
Prace projektowe nad nowym samolotem rozpoczęły się w 1943. Napęd samolotu stanowił brytyjski silnik turboodrzutowy de Havilland Goblin. Pierwszy lot prototypu XP-80 odbył się 8 stycznia 1944[1]. W trakcie prób nowego samolotu doszło do wielu wypadków. M.in. 20 października 1944 w tragicznej katastrofie drugiego prototypu zginął główny pilot Lockheeda Milo Burcham.
Shooting Star wszedł do służby na początku 1945[1]. 45 egzemplarzy zostało dostarczonych do dywizjonów przed zakończeniem II wojny światowej. Z tego 4 egzemplarze dotarły do Europy – dwa do Włoch i dwa do Anglii. Niemniej kiedy w wypadku spowodowanym pożarem silnika zginął pilot doświadczalny major Fred Borsodi, zakazano dalszych lotów na P-80 i nie zostały one użyte bojowo do końca wojny.
Po wojnie zmniejszono początkowe zamówienie z 5000 do 2000 egzemplarzy. Do końca 1950 wyprodukowano łącznie 1715 sztuk P-80 w trzech wersjach: P-80A, B i C. Zmodyfikowany P-80B nazwany XP-80R ustanowił 19 czerwca 1947 rekord prędkości osiągając 1003,9 km/h. Produkcję ostatniej wersji P-80C rozpoczęto w 1948. W czerwcu tego roku, samolot otrzymał nowe oznaczenie – F-80C.
F-80 wzięły udział w wojnie koreańskiej, gdzie 8 listopada 1950 doszło do pierwszej w historii walki powietrznej między samolotami odrzutowymi z udziałem F-80 i MiG-a-15. Zakończyła się ona zwycięstwem pilota chińskiego. Radzieckie MiG-i o skośnych skrzydłach były konstrukcją znacznie lepszą od Shooting Starów. Walki z okresu wojny koreańskiej wykazały, że myśliwce F-80 Shooting Star ustępowały samolotom radzieckim[1]. Dlatego, już na początku wojny F-80 były wymieniane na nowsze F-86 Sabre. Po wycofaniu z roli samolotu myśliwskiego F-80 były jeszcze przez pewien czas używane jako samoloty szturmowe.
Istniała także dwumiejscowa wersja treningowa Lockheed T-33, znana popularnie jako T-bird. Produkcja tego modelu zakończyła się dopiero w 1959. Był on także produkowany na licencji w Japonii i Kanadzie. Łącznie wyprodukowano ponad 6000 T-birdów. Samoloty te były używane w ponad 40 krajach.
Rozwinięciem konstrukcji jest samolot Lockheed F-94 Starfire.
Użytkownicy
edytuj
- Força Aérea Brasileira: 33× F-80C od 1958 do 1973, Ex-USA
- Fuerza Aérea de Chile: 30× F-80C od 1958 do 1974, Ex-USA
- Fuerza Aérea Ecuatoriana: 18× F-80C od 1958 do 1973, Ex-USA
- Fuerza Aérea Colombiana: 18× F-80C od 1958 do 1966, Ex-USA – MAP
- Fuerza Aérea del Perú: 16× F-80C od 1958 do 1973, Ex-USA
- United States Air Force: 525× F-80A, 240× F-80B, 798× F-80C od 1945 do 1954, 152× RF-80A od 1947 do 1957
- United States Navy: 50 Ex-USAF F-86C (jako TO-1/TV-1)
- Fuerza Aérea Uruguaya: 17× F-80C od 1956 do 1971, Ex-USA
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Bogusław Wołoszański: Zabić Amerykę. Warszawa: 2021. ISBN 978-83-62770-58-8.
Linki zewnętrzne
edytuj- F-80 na www.Globalsecurity.org, (ang.)
- Zdjęcia samolotu
- Opis konstrukcji (po angielsku) + galeria zdjęć