Führersonderzug

Führersonderzug (tłumaczenie z niem. „pociąg specjalny Führera”) – ogólne określenie pociągów, którymi w czasie II wojny światowej przemieszczali się pomiędzy głównymi kwaterami dowodzenia kanclerz III Rzeszy – Adolf Hitler, naczelny dowódca Luftwaffe – Hermann Göring, inni wysoko postawieni oficerowie Wehrmachtu, SS oraz oficerowie partyjni NSDAP.

Narada Adolfa Hitlera (po prawej) z generałami w wagonie pociągu Amerika, 1941

Zostało wyprodukowanych 25 takich pociągów dla hitlerowskich dygnitarzy.

Pociągi specjalne III Rzeszy

• Afrika (później Braunschweig) – pociąg dowodzenia Szefa Sztabu Oberkommando der Wehrmacht
• Amerika (później Brandenburg I i Brandenburg II) – pociąg specjalny Führera III Rzeszy
• Asien (później Pommern) – pociąg specjalny Hermanna Göringa
• Atlantik (później Auerhahn) – pociąg dowodzenia Naczelnego Dowództwa Kriegsmarine
• Atlas (później Franken) – 2 pociągi dowodzenia Sztabu Generalnego Wehrmachtu
• Enzian – pociąg dowodzenia Szefa Łączności Luftwaffe
• Frühlingssturm – pociąg specjalny oraz mobilna Führerhauptquartier w rejonie Mönichkirchen, Wiener Neustadt
• Heinrich – pociąg specjalny Heinricha Himmlera
• Ostpreußen – 4. pociąg specjalny Oberkommando des Heeres
• Pommern 1 – pociąg specjalny Luftwaffe
• Pommern 2 – pociąg specjalny Luftwaffe
• Rheinland 1 – pociąg specjalny Luftwaffe
• Rheinland 2 – pociąg specjalny Luftwaffe
• Robinson 1 – pociąg dowodzenia Szefa Sztabu Dowództwa Luftwaffe
• Robinson 2 – pociąg dowodzenia Szefa Sztabu Generalnego Luftwaffe
• Sachsen – pociąg specjalny Sztabu Generalnego Armii (OKH)
• Schwaben – pociąg specjalny Sztabu Generalnego Armii (OKH)
• Westfalen – pociąg specjalny ministra spraw zagranicznych Joachima von Ribbentropa
• Württemberg – pociąg specjalny Sztabu Generalnego Armii (OKH)

Skład pociągu

„Pociąg specjalny Führera”, na dzień 23 czerwca 1941, kursował ze stacji Berlin Anhalter Bahnhof do głównej kwatery dowodzenia – Wilczego Szańca. Posiadał następujące wyposażenie:

• dwie lokomotywy
• opancerzony wagon przeciwlotniczy, uzbrojony w dwa działka przeciwlotnicze
• dwa brankardy, jeden z nich mógł być wyposażony w dieslowski generator prądu
• wagon osobisty Hitlera
• wagon dowodzenia z salą konferencyjną, łącznicą telefoniczną i teleksową (podłączaną podczas postoju pociągu do łączy kolejowych) oraz z radiostacją. W szczególnych przypadkach w składzie znajdował się osobny wagon łączności wyposażony we własny generator prądu oraz radiostację krótkofalową Telefunken S 406 o mocy 200 do 400 w oraz urządzenia szyfrujące)
• specjalny wagon wraz z funkcjonariuszami Reichssicherheitsdienst
• dwa wagony restauracyjne (dla dygnitarzy i oficerów oraz dla obsługi i ochrony)
• dwa wagony przeznaczone dla gości
• wagon z łazienkami
• dwa wagony sypialne przeznaczone dla członków Oddziału Eskortowego Wodza
• wagon prasowy

Wagony obrony przeciwlotniczej (w składzie były zwykle dwa) wyposażone były początkowo w dwa działka przeciwlotnicze Flak 30 kal. 20 mm, usytuowane na podestach na początku i końcu wagonu. Od 1939 obronę plot. wzmocniono, stosując po dwa czterolufowe działka Flakvierling Flak 38 kal. 20 mm na wagon. Pod działkami znajdowały się zasobniki na amunicję, a w środkowej części wagonu znajdowały się przedziały dla 26 artylerzystów z II Ko­lejowego Plu­to­nu Przeciw­lotniczego wydzielonego z puł­ku artylerii przeciwlotni­czej „Hermann Göring”.

Bibliografia

• Der Kommandant Führerhauptquartier. Das Bundesarchiv. [dostęp 2019-09-01]. (niem.).