Excastra albopilosa
Excastra albopilosa – gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych (Cerambycidae). Jedyny znany przedstawiciel rodzaju Excastra[1].
| Excastra albopilosa | |
| Tweed, Ashman & Ślipiński, 2024 | |
 Holotyp | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
Excastra |
| Gatunek |
Excastra albopilosa |
Opis
edytujOsiąga długość ok. 10 mm. Ciało owalne, gęsto pokryte białymi szczecinkami. Na głowie, przedpleczu i przedniej części pokryw dłuższe włoski skupione są w pojedynczych, równoległych wobec siebie punktach, tworząc struktury przypominające kolce. Białe szczecinki na przednim fragmencie elytr tworzą pięciokątny kształt, z którego wybiega biały pas. Ciągnie się on wzdłuż szwu w środkowej części pokryw, aż do ich również białego zakończenia. Środek pokryw białoplamkowany; ubarwienie od części brzegowej czarne, później pomarańczowe, w okolicach szwu znów czarne. W środkowej i końcowej części elytr wyrastają pojedyncze długie szczecinki. Odwłok czarny, owłosiony. Owłosienie obecne także na nogach. Uda i golenie pomarańczowe, stopy szare. Czułki szare, długie na 12 mm, u nasady bardzo gęsto porośnięte szczecinkami[1].
Biologia
edytujNieznana. Holotyp obserwowany był pod koniec grudnia w podzwrotnikowym lesie deszczowym na liściu rośliny z rodzaju Lomandra[2]. Istnienie jakieś formy zależności chrząszcza od owej rośliny jest mało prawdopodobne. Żaden z gatunków tego rodzaju nie jest notowany jako roślina żywicielska australijskich przedstawicieli kózkowatych[3][4].
Funkcja wyjątkowego wyglądu i układu szczecinek na ciele Excastra albopilosa nie jest poznana. Spekuluje się, że może być to przykład mimikry, w której chrząszcz upodabnia się do owada zaatakowanego przez grzyby entomopatogeniczne. To umożliwiałoby mu skuteczne odstraszanie drapieżników. Bujne szczecinki mogą także służyć zwierzęciu do termoregulacji organizmu, tak jak w przypadku równie gęsto owłosionej żronki z gatunku Dasymutilla gloriosa[1][5].
Występowanie
edytujZakres występowania ograniczony jest do terenu Parku Narodowego Lamington w południowowschodniej części stanu Queensland w Australii, gdzie zebrany został holotyp. W miejscu tym od lat regularnie przeprowadzane są badania entomologiczne, dlatego dziwi fakt tak późnego odkrycia tego gatunku o wyjątkowo charakterystycznym wyglądzie. Od pierwszej obserwacji w 2021 roku nigdzie nie udało się znaleźć ani jednego osobnika Excastra albopilosa. Z tej racji można przypuszczać, że jest to gatunek rzadki, a brak wiedzy na temat ekologii i biologii zwierzęcia znacząco utrudnia jego odnalezienie[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d James M.H. Tweed, Lauren G. Ashman & Adam Ślipiński, Excastra albopilosa, a remarkable new genus and species of Lamiinae (Insecta: Coleoptera: Cerambycidae) from southeastern Queensland, Australia, Australian Journal of Taxonomy 54, s. 1-8, 2024.
- ↑ Excastra albopilosa [online], iNaturalist [dostęp 2024-09-27].
- ↑ Adam Ślipiński, Hermes E. Escalona, Australian longhorn beetles (Coleoptera: Cerambycidae): Volume 1, introduction and subfamily Lamiinae., Melbourne, Australia: CSIRO Publishing, 2013, s. 47-403, ISBN 978-1-4863-0004-4 (ang.).
- ↑ Adam Ślipiński, Hermes E. Escalona, Australian Longhorn Beetles (Coleoptera: Cerambycidae) Volume 2: Subfamily Cerambycinae., Melbourne, Australia: CSIRO Publishing, 2016, s. 42-343, ISBN 978-1-4863-0459-2 (ang.).
- ↑ Joseph S. Wilson i inni, Thistledown velvet ants in the Desert Mimicry Ring and the evolution of white coloration: Müllerian mimicry, camouflage and thermal ecology, „Biology Letters”, 16 (7), 2020, s. 20200242, DOI: 10.1098/rsbl.2020.0242, ISSN 1744-9561, PMID: 32673546, PMCID: PMC7423050 [dostęp 2024-09-27] (ang.).