Ewa Prauss-Płoska
Ewa Prauss-Płoska, ps. „Ewa” (ur. 4 grudnia 1913 w Zakopanem, zm. 22 kwietnia 1986 w Warszawie) – żołnierz Kedywu Armii Krajowej („Dysk”, „Disk” – „Dywersja i Sabotaż Kobiet”), następnie komórki wywiadu batalionu „Parasol”, uczestnik powstania warszawskiego.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 grudnia 1913 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Narodowość | |
Życiorys
edytujByła córką Ksawerego Praussa (1874–1925), działacza Polskiej Partii Socjalistycznej, ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego, senatora RP (1922–1925) i Zofii Prauss z d. Kulesza (1878–1945), członkini Organizacji Bojowej PPS, posłanki na Sejm RP z listy PPS 1922–1930.
W okresie okupacji niemieckiej żołnierz Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej – Oddział Specjalny (OS) „Lena” – „Dysk”, „Disk” („Dywersja i Sabotaż Kobiet”) pod dowództwem mjr Wandy Gertz – „Leny”. Z „Dysku” przeniesiona razem z „Hanką” do komórki wywiadowczej batalionu „Parasol”. Współpracowała z Aleksandrem Kunickim „Rayskim” w ramach akcji „Główki”. W ciągu kilku miesięcy szczegółowo rozpracowała kilku funkcjonariuszy niemieckich, m.in. Franza Bürkla – zastępcę komendanta Pawiaka, Augusta Kretschmanna – zastępcę komendanta Gęsiówki i znanych z sadyzmu wobec więźniów: Ernsta Weffelsa i Engelberta Frühwirtha[1].
W czasie powstania warszawskiego walczyła w składzie Zgrupowania „Radosław”, pułk „Broda 53", kompania „Lena” („Dysk”) na szlaku Wola – Stare Miasto, przejście kanałami do Śródmieścia, następnie Czerniaków. Na rozkaz płk. Jana Mazurkiewicza „Radosława” wraz z Alicją Duchińską „Inką”[2] z Armii Ludowej w nocy z 13/14 września 1944 przeprawiły się przez Wisłę na Saską Kępę, by poinformować dowództwo Armii Czerwonej i 1 Armii Wojska Polskiego o sytuacji w walczącym mieście[3].
Zmarła w 1986, pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C 2, rząd 6, grób 15)[4].
Rodzina
edytujTuż przed II wojną światową poślubiła Stanisława Płoskiego (1899-1966), historyka, przed wojną w Wojskowym Biurze Historycznym, w czasie wojny oficera w Komendzie Głównej Armii Krajowej. Ich córką jest Zofia Romaszewska (ur. 1940), wnuczką — Agnieszka Romaszewska-Guzy.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk, Żeńskie oddziały sabotażowo-dywersyjne w strukturach armii podziemnej w latach 1940–1944 na podstawie relacji i wspomnień ich członkiń w: Pamięć i Sprawiedliwość nr 2(26)/2015, wyd. Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2015, ISSN 1427-7476, s. 131. wersja elektroniczna.
- ↑ Alicja Solska-Jaroszewicz, późniejsza żona Piotra Jaroszewicza.
- ↑ Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk, Żeńskie oddziały sabotażowo-dywersyjne w strukturach armii podziemnej w latach 1940–1944 na podstawie relacji i wspomnień ich członkiń w Pamięć i Sprawiedliwość nr. 2(26)/2016, wyd. Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2016, ISSN 1427-7476, s. 134.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
Bibliografia
edytuj- Ewa Płoska. Powstańcze biogramy
- Aleksander Kunicki, Cichy front, Warszawa 1969, wyd. Instytut Wydawniczy „Pax”, wspomnienia Ewy Płoskiej s. 186–191
- Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk, Żeńskie oddziały sabotażowo-dywersyjne w strukturach armii podziemnej w latach 1940–1944 na podstawie relacji i wspomnień ich członkiń w: Pamięć i Sprawiedliwość nr 2(26)/2015, wyd. Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2015, ISSN 1427-7476, s. 115–138. wersja elektroniczna
- Daria Czarnecka, Ach, te dziewczęta! – Oddział DYSK
Linki zewnętrzne
edytuj- Wspomnienia Ewy Prauss-Płoskiej w książce Aleksandra Kunickiego „Cichy front”. info-pc.home.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)].