Eureka Rebellion
Eureka Rebellion (ang. Bunt Eureki) – powstanie górników złota w miejscowości Ballarat (Wiktoria, Australia), mające miejsce w roku 1854. Wymierzone zostało przeciwko brytyjskim władzom kolonii, które to w trakcie wiktoriańskiej gorączki złota obłożyły górników wymogiem posiadania licencji wydobywczej, horrendalnie wysokim podatkiem wynikającym z jej posiadania (wobec którego nie mogli się formalnie sprzeciwić, gdyż nie mieli praw wyborczych), a także na inne sposoby traktowali górników w sposób brutalny i niesprawiedliwy, głównie podczas pobierania opłat[5]. Punktem kulminacyjnym konfliktu była bitwa o Palisadę Eureka, stoczona 3 grudnia 1854 roku w Eureka Lead[6][7][8][9][10].
 Eureka Stockade Riot, J. B. Henderson 1854 | |||
| Czas |
3 grudnia 1854 r. | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
Ballarat East (dziś Eureka), Ballarat, Australia | ||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
Działania administracji kolonialnej | ||
| Wynik |
Pokonanie górniczej rebelii przez władzę kolonii Wiktoria, demokratyzacja Australii | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie świata  | |||
| 37,565144°S 143,884159°E/-37,565144 143,884159 | |||
Masowe poparcie ze strony opinii publicznej dla pojmanych po bitwie górników, które objawiło się w trakcie ich procesu sądowego w Melbourne, doprowadziło do uniewinnienia 13 schwytanych rebeliantów oskarżonych o zdradę stanu, a potem do wybrania przywódcy buntu, Petera Lalora, do parlamentu kolonii, gdzie pełnił później funkcję spikera Zgromadzenia Ustawodawczego Wiktorii. Wskutek tego wzdrożonych zostało kilka reform, o które zabiegali rebelianci, w tym ustawodawstwo przewidujące powszechne prawo wyborcze dla dorosłych mężczyzn w wyborach do Zgromadzenia Ustawodawczego[11] oraz zniesienie cenzusu majątkowego dla członków Zgromadzenia[12]. Eureka Rebellion, mimo kontrowersji, utożsamiana jest dziś z narodzinami demokracji w Australii i traktowana jest jako polityczna rewolucja[13][14]. W celu upamiętnienia buntu stworzony został Eureka Stockade Memorial Park, którego centralnym elementem jest zawieszona flaga Eureki, wyglądem przypominająca tą, pod którą zbuntowani górnicy przysięgali wierność i która powiewała nad polem bitwy.
-
Przysięga wierności Krzyżowi Południa, autorstwa Charlesa Doudieta, Galeria Sztuki w Ballarat -
Nowoczesna wersja używanej przez rebeliantów flagi Eureka -
Miejsce pamięci (Eureka Centre) w 150. rocznicę jej oficjalnego ustanowienia, 3 grudnia 2004
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Justin Corfield, Dorothy Wickham, Clare Gervasoni, The Eureka Encyclopedia, Ballarat: Ballarat Heritage Services, 2004, ISBN 978-1-87-647861-2.
- ↑ Gregory Blake, To Pierce the Tyrant's Heart: The Battle for the Eureka Stockade, Australian Army History Unit, 2009, s. 195, ISBN 978-0-98-047532-6.
- ↑ Gregory Blake, To Pierce the Tyrant's Heart: The Battle for the Eureka Stockade, Australian Army History Unit, 2009, s. 198, ISBN 978-0-98-047532-6.
- ↑ a b TO THE COLONISTS OF VICTORIA, „The Argus”, Melbourne, 10 kwietnia 1855, s. 7.
- ↑ Eureka Stockade, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2023-01-31] (ang.).
- ↑ Clare Wright, The Forgotten Rebels of Eureka, 2013.
- ↑ Lewis, Balderstone, Bowan, Events That Shaped Australia. New Holand, 2006.
- ↑ Richard Broome, The Victorians: Arriving, 1984.
- ↑ Withers, WB History of Ballarat and some Ballarat Reminiscences, 1999.
- ↑ Beggs Sunterass, Contested Memories of Eureka: Museum Interpretations of the Eureka Stockade, 2003.
- ↑ An Act to extend the right of Voting and to provide for the registration of Parliamentary Electors. Act of 1857., Victoria.
- ↑ An Act to Abolish the Property Qualification required by Members of the Legislative Assembly. Act of 1857., Victoria.
- ↑ Historical Studies: Eureka Supplement (2nd ed.), Melbourne: Melbourne University Press, 1965, s. 125–126.
- ↑ Geoffrey Blainey, The Rush That Never Ended: A history of Australian mining, Melbourne: Melbourne University Press, 1963, s. 56–57.