Esfandijar Rahim Maszaji

Esfandijar Rahim Maszaji, pers. اسفندیار رحیم‌مشایی (ur. 1960 w Maszakalaje koło Ramsar) − irański polityk, szef gabinetu prezydenta Mahmuda Ahmadineżada w latach 2009−2013 i wiceprezydent kraju w 2009 roku.

Esfandijar Rahim Maszaji

Data i miejsce urodzenia	listopad 1960 Maszakalaje k. Ramsar
wiceprezydent Iranu
Okres	od 17 lipca 2009 do 24 lipca 2009
Poprzednik	Parwiz Dawudi
Następca	Mohammad Reza Rahimi

Życiorys

Esfandijar Rahim Maszaji urodził się w listopadzie 1960 roku we wsi Maszakalaje koło Ramsar na północy kraju. Dzięki poznaniu na pamięć Koranu i opanowaniu umiejętności jego recytowania podczas uroczystości religijnych zaczął rozwijać się jako mówca już w młodości. W okresie irańskiej rewolucji zajął się organizowaniem demonstracji i kolportowaniem pism ajatollaha Chomejniego. Po rewolucji ukończył inżynierię na Politechnice w Isfahanie, po czym dołączył do formacji wywiadowczej Strażników Rewolucji. Początkowo pracował w irańskim Kurdystanie, objętym antyirańskim powstaniem. Maszaji rozpoczął tam kampanię propagandową, której celem było przeciągnięcie Kurdów na stronę rządową. W 1984 roku pracował w Ministerstwie Wywiadu w Kurdystanie, tam też poznał późniejszego prezydenta Mahmuda Ahmadineżada, wówczas gubernatora Choj w irańskim Azerbejdżanie Zachodnim. Dwa lata później przeniósł się do Ministerstwa Wywiadu, w którym został kierownikiem departamentu zajmującego się kwestiami mniejszości etnicznych. Od 1993 roku kierował w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych departamentem spraw społecznych, ale po objęciu w 1997 roku prezydentury przez reformistę Mohammada Chatamiego, odszedł do pracy w pozostających pod bezpośrednim zwierzchnictwem najwyższego przywódcy Radiu Pajam i Radiu Tehran. Po wybraniu Ahmadineżada burmistrzem Teheranu, został przez niego mianowany naczelnikiem wydziału spraw społecznych i kulturalnych.

Po latach bliskiej współpracy z Ahmadineżadem córka Maszajiego została w 2008 roku żoną najstarszego syna Ahmadineżada. Po wybraniu Ahmadineżada na drugą kadencję prezydencką został 15 lipca 2009 roku mianowany wiceprezydentem kraju. Urząd sprawował przez jeden tydzień, został usunięty z urzędu pod presją najwyższego przywódcy Alego Chamenei z dniem 24 lipca 2009 roku. Prawdopodobnie nominacja wynikała z nepotycznych powiązań z prezydentem, ponieważ ten mianował na wysokie stanowiska także innych członków rodziny − szefem gabinetu prezydenta został jego zięć. Po wymuszonej dymisji, Maszaji przeszedł na stanowisko szefa gabinetu prezydenta.

Maszaji stał się bliskim współpracownikiem Ahmadineżada, jednak przez duchowieństwo był postrzegany jako antyestabliszmentowy i sekularystyczny nacjonalista. Krytykowany był przez konserwatystów za tzw. „niezdrowe tendencje”, takie jak stawianie irańskiego dziedzictwa kulturowego i idei narodowej wyżej niż wartości islamskich oraz liczne wypowiedzi, m.in. krytykujące Zgromadzenie Ekspertów, teokratyczne podstawy funkcjonowania Strażników Islamskiego Prawa i sugerujące usunięcie się duchownych z życia politycznego. Z tych powodów ajatollahowie oskarżali go o szerzenie herezji i knucie przeciw duchowieństwu. Naraził się także określając Amerykanów i Izraelczyków mianem przyjaciół. Maszaji był postrzegany jako pragmatyczny, z „liberalnym spojrzeniem na sprawy kulturalne i społeczne”.

11 maja 2013 roku, z oficjalnym poparciem prezydenta Ahmadineżada, ogłosił swój start w nadchodzących wyborach prezydenckich, jednak jego kandydatura została zdyskwalifikowana przez Radę Strażników, która udziela możliwości startu w wyborach oraz zatwierdza ich wyniki. Ahmadineżad oprotestował wówczas tę decyzję, nazywając decyzję Rady „opresją” oraz „jawną niesprawiedliwością” i zapowiedział skargę do najwyższego przywódcy.