Eryk IV Denar od pługa

Eryk IV Plovpenning (duń. Erik 4. Plovpenning) – (ur. 1216, zm. 10 sierpnia 1250) – król Danii 12411250 z dynastii Estrydsenidów.

Eryk IV Denar od pługa
Ilustracja
ilustracja herbu
król Danii
Okres

od 1241
do 10 sierpnia 1250

Koronacja

1232

Poprzednik

Waldemar II Zwycięski

Następca

Abel

Dane biograficzne
Dynastia

Estrydsenidzi

Data urodzenia

1216

Data śmierci

10 sierpnia 1250

Ojciec

Waldemar II Zwycięski

Matka

Berengaria portugalska

Żona

Judyta saska

Dzieci

Krzysztof,
Kanut,
Zofia,
Ingeborga,
Juta,
Agnieszka

Tablica upamiętniająca pochówek króla w kościele w Ringsted na Zelandii

Młody król

edytuj

Syn króla Danii Waldemara II Zwycięskiego i Berengarii (zm. 1221), córki króla Portugalii Sanczo I, brat Waldemara (III, ur. 1209), Abla (ur. 1218) i Krzysztofa I (ur. 1219). W 1231 r. po śmierci starszego brata Waldemara (III) ojciec Waldemar II ustanowił Eryka współrządcą królestwa i w 1232 koronował na króla Danii.

Kandydat na tron niemiecki

edytuj

W czerwcu 1249 król czeski Wacław I spotkał się na zamku Loket z palatynem reńskim Ottonem, landgrafem turyńskim Henrykiem Raspe i margrabią miśnieńskim Henrykiem Dostojnym. Monarcha czeski próbował przekonać swoich gości do wyboru Eryka na antykróla niemieckiego. Elekcja miała zostać przeprowadzona w Lubuszu pod ochroną króla czeskiego i margrabiego brandenburskiego. Margrabia miśnieński i landgraf Turyngii odmówili poparcia tego planu i wyjechali do pobliskiego Chebu, gdzie cesarz Fryderyk II naradzał się ze swoimi zwolennikami[1].

Panowanie w Danii

edytuj

Po śmierci ojca (1241) Eryk IV objął samodzielne rządy, jednak szybko popadł w konflikt z Nielsem, biskupem Viborga, zakończonym wygnaniem biskupa. Niezadowolenie z rządów króla wykorzystał jego brat Abel (od 1232 noszący tytuł księcia Szlezwiku), który wspomagany przez hrabiów Holsztynu wywołał wojnę domową. W 1247 r. Eryk IV pokonał w bitwie Abla i wziął do niewoli wspomagającego go Krzysztofa, swego drugiego brata. Dwa lata później król Eryk rozpoczął przygotowania do krucjaty w Estonii, w związku z czym na ludność, zwłaszcza chłopów, nałożono wysokie podatki, co zyskało królowi przydomek „Denar Od Pługa” (duń. Plovpenning). Doprowadziło to do buntu chłopów w Skanii, co wykorzystał Abel, który przy wsparciu sprzyjającego mu duchowieństwa ponownie zaatakował króla. Erykowi IV udało się zdławić powstanie w Skanii, potem najechał Szlezwik, gdzie także odniósł sukces, ale podczas tej wyprawy, w dniu 10 sierpnia 1250 został zamordowany, najprawdopodobniej na polecenie swego brata Abla.

Rodzina

edytuj

Król Eryk IV w 1239 poślubił Juttę z Saksonii (zm. 1250), córkę księcia Saksonii Albrechta I (zm. 1260) i Agnieszki z Turyngii. Król miał dwóch synów: Krzysztofa i Kanuta, którzy zmarli (zginęli ?) około 1250 r. oraz cztery córki: Zofię (jej mężem był król Szwecji Waldemar I), Ingeborgę (jej mężem był król Norwegii Magnus VI), Jutę i Agnieszkę.

Przypisy

edytuj
  1. V. Vaníček, Velké dějiny zemí Koruny české, sv. 2, Praha-Litomyšl 2000, s. 349.