Epuraea guttata
Epuraea guttata – gatunek chrząszcza z rodziny łyszczynkowatych i podrodziny Nitidulinae. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję od Półwyspu Iberyjskiego po Iran. Bytuje w fermentującym soku wyciekającym z uszkodzonych drzew liściastych i pod ich korą.
| Epuraea guttata | |||
| (Olivier, 1811) | |||
 Rycina aut. Jakobsona | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Epuraea guttata | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia
edytujGatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1792 roku przez Johana Christiana Fabriciusa pod nazwą Nitidula decemguttata. Obowiązujący epitet gatunkowy został natomiast nadany w 1811 roku przez Guillaume’a-Antoine’a Oliviera w kombinacji Nitidula guttata[1].
Morfologia
edytujChrząszcz o owalnym w zarysie ciele[2] długości od 3 do 4,4 mm[3]. Wierzch ciała ubarwiony jest rdzawobrunatnie z wyraźnymi żółtawymi plamami[2][3], z których jedna leży na przedpleczu przed tarczką[2]. Oskórek wierchu ciała u samic jest skórzasty, u samców zaś gładki[3]. Czułki u samców mają człon dziewiąty węższy od dziesiątego, zaś u samic tak szeroki jak dziesiąty lub nieco od niego szerszy. Przedplecze jest mniej więcej dwukrotnie szersze niż długie[3], na przedniej krawędzi głęboko wycięte, po bokach z szerokim, rynienkowatym obrzeżeniem. Pokrywy również mają szerokie, rynienkowate obrzeżenie krawędzi bocznych, a ich wierzchołki są łagodnie zaokrąglone[2]. Zapiersie jest znacznie dłuższe od pierwszego z widocznych sternitów odwłoka[3]. Odnóża mają stopy o pazurkach pozbawionych ząbków u podstawy[2][3]. U samca pary odnóży przednia i środkowa mają wyraźnie rozszerzone ku wierzchołkom golenie z tępymi ząbkami przedwierzchołkowymi[3] oraz silnie rozszerzone stopy[2]. U obu płci odnóża tylnej pary cechują się stosunkowo wąsko rozstawionymi biodrami i wyraźnie załamanymi kątowo wewnętrznymi krawędziami goleni[2][3], silniej u samca niż u samicy. Odwłok samicy ma ostatni segment pozbawiony wcięcia na wierzchołku[3] oraz wydłużoną szczytową część pokładełka. Samiec ma genitalia z prąciem na szczycie ściętym[2].
Ekologia i występowanie
edytujOwad saproksyliczny. Bytuje w fermentującym soku wyciekającym z uszkodzonych drzew liściastych, w tym brzóz, buków, dębów i wierzb, oraz pod odstającą, zawilgoconą korą tych drzew. Postacie dorosłe niekiedy przylatują do sztucznych źródeł światła[2][4].
Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Andory, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Luksemburga, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Serbii, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji oraz europejskich części Rosji i Turcji[1]. Dalej na wschód sięga przez Turcję i Zakaukazie po Iran[4][1]. W Polsce jest owadem stosunkowo rzadkim[2], znanym z nielicznych stanowisk[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Epuraea guttata. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2021-10-24].
- ↑ a b c d e f g h i j Marian Nunberg: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze — Coleoptera. Zeszyt 65 Łyszczynkowate — Nitidulidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1976, s. 59.
- ↑ a b c d e f g h i Mike Hackston: Keys for the identification of British Nitidulidae (the pollen beetles). Genus Epuraea. [dostęp 2021-10-24].
- ↑ a b c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (12), 1986.