Elektrownia jądrowa Biełojarsk
Elektrownia jądrowa Biełojarsk – rosyjska elektrownia jądrowa; druga w historii elektrownia jądrowa w Związku Radzieckim. Położona nieopodal miasta Biełojarsk, koło Jekaterynburga. Do 1990 roku pracował w niej reaktor typu RBMK.
 Elektrownia jądrowa Biełojarsk widziana od strony zbiornika Biełojarskiego. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Status |
Aktywna |
| Właściciel | |
| Operator | |
| Liczba bloków energetycznych |
4 |
| Moce | |
| Łączna moc: | |
| - elektr. netto |
560 MW |
| - elektryczna brutto |
600 MW |
| Roczna prod. elektr. |
1430 TWh |
| Łączna wygen. moc elektry. |
138,06 (blok nr 2 i 3) TWh |
| Źródła energii | |
| Źródła energii: | |
| - główne | |
| Kluczowe daty | |
| Rozpoczęcie budowy |
1 czerwca 1958 |
| Włączenie do sieci |
26 kwietnia 1964 |
Położenie na mapie Rosji  | |
Położenie na mapie obwodu swierdłowskiego  | |
 56°50′30″N 61°19′21″E/56,841667 61,322500
| |
| Strona internetowa | |
Bloki energetyczne
edytuj| Nr bloku | Blok 1 | Blok 2 | Blok 3 | Blok 4 | Blok 5 |
|---|---|---|---|---|---|
| Typ | RBMK (LWGR) | RBMK (LWGR) | FBR (powielający) | FBR (powielający) | FBR (powielający) |
| Model | AMB-100 | AMB-100 | BN-600 | BN-800 | BN-1200 |
| Status | w trakcie demontażu | wyłączony | aktywny | aktywny | planowany |
| Dostawca | Minjażmasz | ||||
| Właściciel | Ministerstwo Przemysłu i Energii Atomowej | Ministerstwo Przemysłu i Energii Atomowej | Rosenergoatom | Rosenergoatom | |
| Operator | Rosenergoatom | Rosenergoatom | Rosenergoatom | Rosenergoatom | |
| Data rozpoczęcia budowy | 1 czerwca 1958 | 1 stycznia 1962 | 1 stycznia 1969 | 18 lipca 2006 | 2025 |
| Data osiąg. stanu kryt. | 1 września 1963 | 10 października 1967 | 26 lutego 1980 | 27 czerwca 2014[1] | |
| Data włączenia do sieci | 26 kwietnia 1964 | 29 grudnia 1967 | 4 sierpnia 1980 | 31 października 2016 | 2036 |
| Data trwałego wyłączenia | 1 stycznia 1983 | 1 stycznia 1990 | |||
| Moc elektryczna netto | 102 MW | 146 MW | 560 MW | 820 MW | |
| Moc elektryczna brutto | 108 MW | 160 MW | 600 MW | 885 MW | 1220 MW |
| Moc termiczna | 286 MW | 530 MW | 1470 MW | 2100 MW | |
| Współczynnik wydajności | 74,1% |
Historia
edytujOd początku działalności elektrownia ma charakter eksperymentalny, służący do testowania różnych rodzajów reaktorów jądrowych. Pierwszy z nich nie był przystosowany do pracy przemysłowej[2].
Drugi blok elektrowni był pierwszym blokiem z grafitowym reaktorem kanałowym przystosowanym do przemysłowej produkcji energii elektrycznej. Średnioroczna produkcja prądu elektrycznego w dwóch pierwszych blokach wynosiła, odpowiednio, 8,73 TWh i ok. 22,24 TWh[2].
Pracujący w niej reaktor na neutrony prędkie, typu BN-600, jest największym tego rodzaju reaktorem na świecie. Jest jedynym reaktorem pracującym obecnie w elektrowni. Nie posiada osłony bezpieczeństwa. Trwa budowa bloku z reaktorem BN-800, a planowana jest budowa kolejnego bloku, z reaktorem BREST.
Usterki i awarie
edytujPierwsza awaria w elektrowni wydarzyła się 21 grudnia 1967. Nastąpiło wtedy stopienie się prętów kontrolnych reaktora nr 1 i zablokowanie się ich. Ponieważ pręty nie odpowiadały na sygnały sterujące, postanowiono wyłączyć reaktor i ręcznie wyjąć zablokowane pręty. Uszkodzenia prętów zdarzały się okresowo w latach 1964–1979[2].
W 1977 nastąpiło stopienie się około połowy prętów paliwowych w reaktorze nr 2. Po około roku napraw, 31 grudnia 1978 w tym samym bloku nastąpił pożar. Wybuchł on w hali maszyn, przy zbiorniku oleju turbogeneratora. Spowodował spalenie się kabli i utratę kontroli nad reaktorem. Przy gaszeniu pożarów napromieniowanych zostało 8 osób[2].
Zanieczyszczenie środowiska
edytujWedług rosyjskich organizacji ekologicznych w wyniku eksploatacji bloków nr 1 i 2 najbardziej ucierpiał pobliski zbiornik Biełojarski, i połączona z nim rzeka Piszma. Zbiornik miał się stać miejscem nielegalnego pozbywania się odpadów radioaktywnych. Ekolodzy mówią, że zdeponowano tam odpadów o łącznej aktywności ponad 100 kiurów. Obfitość trytu w jeziorze ma być według nich 2-3 razy większa od tła[2].
Demontaż wyłączonych bloków
edytujW maju 2014 roku rozpoczął się proces rozbiórki dwóch pierwszych bloków elektrowni. Te prototypowe reaktory (AMB-100 i 200) zostały wyłączone w latach 80. XX wieku[1].
Paliwo jądrowe z obu reaktorów AMB jest przechowywane na miejscu (190 ton uranu w 5000 zestawów paliwowych) i na składowisku RT-1 ośrodka Maja (76 ton uranu 2200 zestawach paliwowych). Większość z nich uznawana jest za uszkodzone[3].
Ponieważ elementy paliwowe tych reaktorów mają unikalny kształt, na potrzeby ich obróbki powstaje specjalna linia przetwarzania. Wywóz paliwa ma się rozpocząć w ciągu kilku lat.[1] Trafią one najpewniej do zakładów w Krasnojarsku[3].
Rozbiórka bloków rozpoczęła się od demontażu turbogeneratora reaktora nr 1. Rozpoczęto też kompaktowanie radioaktywnych odpadów z obu bloków, np. wyposażenia, narzędzi, i ubrań. Trafią one potem do dalszego przetwarzania lub na składowisko docelowe[1].
Zburzenie budynków bloków nr 1 nr 2 planowane jest na rok 2032. Fazę demontażu elektrowni finansuje Rosenergoatom, operator elektrowni, będąca spółką zależną państwowej firmy Rosatom. Ponieważ w czasach Związku Radzieckiego nie odkładano pieniędzy na demontaż elektrowni, firma będzie musiała pokryć koszty operacji ze środków własnych i/lub państwowych. Dopiero od 1995 roku elektrownie jądrowe w Rosji prowadzą fundusz na przyszłe wydatki związane z kosztami likwidacji siłowni jądrowych[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Dismantling of Beloyarsk units begins. World Nuclear News, 2014-05-13. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).
- ↑ a b c d e Beloyarsk nuclear power plant. DecomAtom. [dostęp 2014-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-17)]. (ang.).
- ↑ a b International Atomic Energy Agency. Spent Fuel Reprocessing Options. „IAEA Technical Documents”. IAEA-TECDOC-1587, s. 125. International Atomic Energy Agency. ISSN 1011-4289. (ang.).
Bibliografia
edytuj- World Nucelar Association – Beloyarsk-1. [dostęp 2021-01-29]. (ang.).
- World Nucelar Association – Beloyarsk-2. [dostęp 2021-01-29]. (ang.).
- World Nucelar Association – Beloyarsk-3. [dostęp 2021-01-29]. (ang.).
- World Nucelar Association – Beloyarsk-4. [dostęp 2021-01-29]. (ang.).
- World Nucelar Association – Beloyarsk-5. [dostęp 2021-01-29]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Reaktor BREST. nikiet.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-12)].