Eileen Collins

amerykańska astronautka

Eileen Marie Collins (ur. 19 listopada 1956 w Elmirze w stanie Nowy Jork) – amerykańska astronautka, pilot wojskowy, pułkownik United States Air Force. Była pierwszą kobietą-pilotem i pierwszą kobietą-dowódcą promu kosmicznego.

Eileen Collins
Ilustracja
Eileen Collins (1998)
Data i miejsce urodzenia

19 listopada 1956
Elmira, Nowy Jork

Narodowość

amerykańska

Funkcja

pilot wahadłowca, dowódca misji

Łączny czas misji kosmicznych

36 dni 8 godzin 10 minut i 6 sekund

Misje

STS-63, STS-84, STS-93, STS-114

Stopień wojskowy

pułkownik United States Air Force

Odznaczenia
Command Pilot Badge
Defence Superior Service Medal (USA) Zaszczytny Krzyż Lotniczy (Stany Zjednoczone) Medal Departamentu Obrony za Chwalebną Służbę (USA)
Medal za Chwalebną Służbę - dwukrotnie (Stany Zjednoczone)
Medal Pochwalny Sił Powietrznych - dwukrotnie (Stany Zjednoczone)
NASA Outstanding Leadership Medal NASA Space Flight Medal (czterokrotnie) Organizational Excellence Award (trzykrotnie) Medal Służby Obrony Narodowej Medal Ekspedycji Sił Zbrojnych (Stany Zjednoczone) Medal Służby w Globalnej Wojnie z Terroryzmem Air Force Longevity Service Award – sześciokrotnie (Stany Zjednoczone) Air Force Training Ribbon Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Eileen Collins w kabinie wahadłowca Discovery w pierwszym dniu misji STS-63
Astronautka Eileen M. Collins przegląda listę kontrolną procedur w pierwszym dniu lotu

Życiorys

edytuj

Od dzieciństwa interesowała się lotami kosmicznymi i chciała zostać pilotem. Należała do dziewczęcej organizacji skautowej (Girl Scout). W 1974 ukończyła szkołę średnią – Elmira Free Academy, a dwa lata później Corning Community College. W 1978 otrzymała licencjat na Syracuse University. Następnie uzyskała dwa tytuły magisterskie (MS i MA) – w 1986 na Uniwersytecie Stanforda w dziedzinie badań operacyjnych oraz w 1989 na Uniwersytecie Webstera w dziedzinie zarządzania systemami kosmicznymi.

Kariera wojskowa

edytuj

W 1979 ukończyła szkolenie na pilota wojskowego w bazie Vance w Oklahomie. Do 1982 pracowała tam jako instruktor lotów na samolotach T-38. W latach 1983–1985 była dowódcą samolotu transportowego C-141 oraz pilotem szkoleniowym w bazie Travis w Kalifornii. Przez kolejny rok studiowała w Air Force Institute of Technology, zaś w latach 1986–1989 pracowała w United States Air Force Academy w Kolorado jako asystent profesora matematyki oraz pilot szkoleniowy na samolotach T-41. W trakcie studiów w Air Force Test Pilot School w bazie Edwards w Kalifornii (ukończyła je w 1990) została wybrana do szkolenia na astronautę.

Wylatała ponad 6751 godzin na ponad 30 typach maszyn. Opuściła United States Air Force w styczniu 2005.

Praca w NASA i kariera astronauty

edytuj

W styczniu 1990 została zakwalifikowana do 13. grupy astronautów NASA (NASA-13). Szkolenie na astronautę ukończyła w lipcu 1991.

Po raz pierwszy pilotowała prom kosmiczny w 1995 podczas misji STS-63, w ramach której nastąpiło połączenie wahadłowca Discovery z rosyjską stacją kosmiczną Mir (program Shuttle-Mir). W uznaniu jej osiągnięć jako pierwszej kobiety-pilota promu kosmicznego uhonorowano ją nagrodą Harmon Trophy. Pilotowała również prom podczas misji STS-84 w 1997.

Była dowódcą misji STS-93, podczas której w lipcu 1999 umieszczono na orbicie okołoziemskiej teleskop kosmiczny Chandra. Była to przedostatnia zakończona sukcesem misja promu Columbia (ostatnia udana wyprawa Columbii odbyła się w marcu 2002).

Dowodziła również misją STS-114, pierwszym lotem wahadłowca od katastrofy Columbii w 2003. Realizujący ją prom Discovery wystartował 26 lipca 2005, misja została pomyślnie zakończona 9 sierpnia 2005.

Eileen Collins opuściła NASA w maju 2006.

Rodzina

edytuj

Jej rodzicami byli James i Rose Marie Collinsowie, którzy wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych z Irlandii. Oprócz Eileen mieli jeszcze troje dzieci. James Collins pracował zawodowo jako geodeta oraz urzędnik pocztowy.

W 1988 wyszła za pilota Pata Youngsa, z którym ma dwoje dzieci – Bridget i Luke’a.

Pamięć

edytuj

Główna ulica wiodąca do międzynarodowego portu lotniczego Hancock w Syracuse została nazwana imieniem Eileen Collins.

Wykaz lotów

edytuj
Loty kosmiczne, w których uczestniczyła Eileen Collins[1]
Nr Data startu Data lądowania Statek kosmiczny Funkcja Czas trwania
1 3 lutego 1995 11 lutego 1995 STS-63
Discovery F-20
pilot 8 dni 6 godzin 28 minut i 15 sekund
2 15 maja 1997 24 maja 1997 STS-84
Atlantis F-19
pilot 9 dni 5 godzin 19 minut i 55 sekund
3 23 lipca 1999 28 lipca 1999 STS-93
Columbia F-26
dowódca 4 dni 22 godzin 49 minut i 34 sekundy
4 26 lipca 2005 9 sierpnia 2005 STS-114
Discovery F-31
dowódca 13 dni 21 godzin 32 minuty i 22 sekundy
Łączny czas spędzony w kosmosie — 36 dni 8 godzin 10 minut i 6 sekund


Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Eileen Marie Collins. [w:] Loty Kosmiczne [on-line]. [dostęp 2017-04-07].

Bibliografia

edytuj