Edwin Kowalik

polski pianista, kompozytor, publicysta

Edwin Kowalik (ur. 1 września 1928 w Chropaczowie[1], zm. 20 maja 1997 w Warszawie) – pianista, kompozytor, publicysta.

Edwin Kowalik
Data i miejsce urodzenia

1 września 1928
Chropaczów

Data i miejsce śmierci

20 maja 1997
Warszawa

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

pianista, kompozytor

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Order Sztandaru Pracy II klasy
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Życie

edytuj

Dzieciństwo spędził w Częstochowie, gdzie mieszkał z rodzicami i rodzeństwem do 1935 r. Na skutek urazu okołoporodowego chłopcu stopniowo pogarszał się wzrok, aż do całkowitej jego utraty w siódmym roku życia.

Naukę zaczął pobierać w Laskach w Zakładzie dla Niewidomych, gdzie ukończył szkołę podstawową i dwuletnie szkolenie zawodowe. Właśnie tam zorientowano się, że posiada słuch absolutny i wyjątkowe uzdolnienia muzyczne. Jego pierwszymi nauczycielami gry na fortepianie byli niewidomi muzycy – Włodzimierz Dolański i Włodzimierz Bielajew. Wybuch powstania warszawskiego przerwał naukę w Laskach.

W 1945 r. rozpoczął się łódzki okres w życiu pianisty. Edwin Kowalik uczęszczał w Łodzi do średniej, a potem wyższej szkoły muzycznej. Grę na fortepianie studiował u pianisty Władysława Kędry, a następnie u Marii Wiłkomirskiej. W 1953 r. ukończył z odznaczeniem Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w Łodzi[2].

W tym samym roku wziął udział w Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym w Bukareszcie, gdzie uzyskał III nagrodę. Następne dwa lata wypełniły przygotowania do V Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Na konkursie tym, który odbył się w 1955 r., znalazł się wśród finalistów, wykonał Koncert e-moll i otrzymał dyplom honorowy. W 1957 r. reprezentował Polskę na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym w Rio de Janeiro i otrzymał VI nagrodę.

W 1956 przeniósł się z Łodzi do Warszawy, gdzie mieszkał do końca życia.

Działalność i twórczość

edytuj

Edwin Kowalik już w okresie studiów dużo koncertował, ale jego kariera pianistyczna rozwinęła się po Konkursie Chopinowskim i trwała ponad 40 lat. Na jego koncertowym szlaku znajdowały się dziesiątki miast i miasteczek polskich. Wiele również występował za granicą, w krajach takich jak: Stany Zjednoczone, Kanada, kraje Ameryki Południowej, Niemcy, Rosja, Czechy, Słowacja, Austria, Hiszpania i Anglia. Wykonywał koncerty z orkiestrą i recitale. Chętnie brał udział w występach łączących muzykę z poezją.

Od 1957 Edwin Kowalik angażował się w życie muzyczne niewidomych, pracując jako redaktor i wydawca nut brajlowskich w Polskim Związku Niewidomych. Nawiązał współpracę z Towarzystwem im. Fryderyka Chopina, co zaowocowało wydaniem systemem brajla Dzieł Wszystkich F. Chopina, a następnie Dzieł Wybranych K. Szymanowskiego. Ponadto przyczynił się do wydania w brajlu licznych podręczników do nauki gry oraz zbiorów nutowych dla instrumentalistów, chórów i zespołów muzycznych.

W 1960 zainicjował wydawanie czasopisma "Magazyn Muzyczny" i był jego wieloletnim redaktorem naczelnym. Brał udział w jury konkursów muzycznych organizowanych przez PZN. Współpracował na arenie międzynarodowej przy unifikacji notacji muzycznej dla niewidomych.

Edwin Kowalik pisał eseje, wspomnienia i liczne artykuły publicystyczne z dziedziny kultury, a zwłaszcza muzyki. Ponadto komponował drobne utwory fortepianowe, piosenki i pieśni. Do tych ostatnich niekiedy sam pisał słowa. W 1979 r. uzyskał w Pradze III nagrodę w konkursie kompozytorskim za Tryptyk na fortepian.

Był wielkim miłośnikiem poezji, sam również pisał wiersze. Dokonał nagrań radiowych i płytowych. Nagrał kilka płyt analogowych, m.in. Piano favorite Pronit SXL-1088 i Recital fortepianowy Muza SXL-0583. Już po śmierci artysty wydana została płyta CD Moje fascynacje, z utworami Fryderyka Chopina w wykonaniu Edwina Kowalika, przeplatanymi jego wierszami w interpretacji Krzysztofa Kolbergera.

Edwin Kowalik został uhonorowany odznaczeniami muzycznymi i państwowymi (Złoty Krzyż Zasługi1956, Order Sztandaru Pracy1979, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski1970, Zasłużony Działacz Kultury, Odznaka Honorowa PZN – 1972 i inne).

Powstały o nim dwa filmy dokumentalne: Chopin zapisany brajlem i Pamięci Edwina Kowalika.

W 1998 r. powstało Towarzystwo Muzyczne im. Edwina Kowalika, którego celem jest wspieranie i upowszechnianie aktywnego uczestnictwa osób niewidomych w muzyce.

Bibliografia

edytuj
  • Notka biograficzna na okładce płyty Moje fascynacje autorstwa Danuty Kowalik
  • Danuta Kowalik, Kącik wspomnień o Edwinie, „Nowy Magazyn Muzyczny”, 22, 2007.
  • Eweliny Karpacz-Oboladze, Codzienne życie pianisty [online], Polskie Radio, 6 maja 2011.

Przypisy

edytuj
  1. od 1951 dzielnica Świętochłowic
  2. W 1982 r. Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna w Łodzi zmieniła nazwę na: Akademia Muzyczna, a w 1999 na: Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów.

Linki zewnętrzne

edytuj