Edwidge Danticat
Edwidge Danticat (ur. 19 stycznia 1969 w Port-au-Prince) – amerykańska pisarka pochodzenia haitańskiego.
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Język |
angielski |
Dziedzina sztuki |
literatura |
Strona internetowa |
Życiorys
edytujUrodziła się 19 stycznia 1969 w Port-au-Prince na Haiti. Gdy miała kilka lat, jej rodzice wyemigrowali do Stanów, zostawiając Danticat pod opieką wujostwa. Gdy w 1981 roku dołączyła do rodziny w Stanach, posługiwała się językiem kreolskim[1] i nie znała prawie angielskiego[2]. Od wczesnego wieku zaczęła pisać opowiadania, z początku by uciec od rzeczywistości w nowym otoczeniu[1], w którym śmiano się z jej pochodzenia[1][2]. W 1990 roku ukończyła studia pierwszego stopnia w dziedzinie literatury francuskiej na Barnard College, a w 1993 roku została absolwentką twórczego pisania na Uniwersytecie Browna. Jej autobiograficzna praca dyplomowa ukazała się w 1994 roku jako powieść pod tytułem Oddech, oczy, pamięć. Książka została wybrana do klubu książkowego Oprah Winfrey, co przyczyniło się do jej popularności[1]. Następnego roku ukazała się druga publikacja Danticat: zbiór opowiadań Krik? Krak!, który został nominowany do National Book Award[2]. W drugiej połowie lat 90. znalazła się na liście trzydziestu artystów poniżej trzydziestki, którzy zmienią przyszłość według „The New York Timesa”, a także na listach „Granta's 20 Best Young American Novelists” (1996) i „American fiction of the future” magazynu „New Yorker” (1999)[2]. Wykładała twórcze pisanie na Uniwersytecie Nowojorskim (1996–1997) oraz Uniwersytecie Miami (2000, 2008)[3].
W latach 1993–1995 pracowała przy produkcjach dokumentalnych Jonathana Demme’a dotyczących Haiti. Znajomość z reżyserem przerodziła się w przyjaźń, a Danticat została matką chrzestną jego najmłodszej córki. W 2003 była koproducentką jego dokumentu The Agronomist, przy którym pracowała na planie z Wyclefem Jeanem. W tej roli współpracowała także z Patricią Benoît przy dokumencie Courage and Pain (1996) o torturowanych zwolennikach Jean-Bertranda Aristide’a[2]. Zasiadała w jury konkursu głównego na 57. MFF w Cannes (2004)[4]. Jest autorką scenariusza do jednego z segmentów filmu nowelowego Girl Rising (2013), który opisuje trudy zdobywania wykształcenia przez młode kobiety w różnych stronach świata[1].
W swojej twórczości literackiej opisuje burzliwą historię Haiti, od rzezi Haitańczyków po losy współczesnych emigrantów[2], często budując narrację z perspektywy osób ubogich i kobiet[1]. Tworzy po angielsku[2]. Poza dziełami dla dorosłych czytelników pisze także książki dla dzieci (Mama’s Nightingale: A Story of Immigration and Separation) i młodzieży (m.in. Behind the Mountains, Anacaona: The Golden Flower)[1][2]. Pod jej redakcją ukazały się m.in. antologie The Butterfly’s Way: Voices from the Haitian Dyaspora in the United States oraz The Beacon Best of 2000: Great Writing by Men and Women of All Colors and Cultures[5][6]. W 2020 roku została pierwszą osobą w historii, której dwukrotnie przyznano nagrodę Story Prize[7].
Nagrody
edytuj- Pushcart Short Story Prize (1995)[2]
- American Book Award (1999)[2]
- Story Prize (2004, 2019)[7]
- Anisfield-Wolf Book Award (2005)[5]
- National Book Critics Circle Award (2007[1], 2019[8])
- MacArthur Fellowship (2009)[3]
- Neustadt International Prize for Literature (2018)[6]
Twórczość
edytuj- 1994: Breath, Eyes, Memory, wyd. pol.: Oddech, oczy, pamięć. Maria Olejniczak-Skarsgård (tłum.). Warszawa: Gruner+Jahr Polska, 2007. ISBN 978-83-60376-80-5.
- 1995: Krik? Krak! (opowiadania)
- 1998: The Farming of Bones
- 2002: Behind the Mountains (powieść młodzieżowa)
- 2002: After the Dance: A Walk through Carnival in Jacmel, Haiti (wspomnienia)
- 2004: Dew Breaker
- 2005: Anacaona: The Golden Flower (powieść młodzieżowa)
- 2007: Brother, I’m Dying (wspomnienia)
- 2010: Create Dangerously: The Immigrant Artist at Work (eseje)
- 2010: Eight Days (książka obrazkowa)
- 2013: Claire of the Sea Light
- 2015: Mama’s Nightingale: A Story of Immigration and Separation (książka dla dzieci)
- 2015: Untwine (powieść młodzieżowa)
- 2017: The Art of Death: Writing the Final Story
- 2019: Everything Inside (opowiadania)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i Edwidge Danticat, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-06-22] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Maya Jaggi , Profile: Edwidge Danticat, „The Guardian”, 20 listopada 2004, ISSN 0261-3077 [dostęp 2020-06-22] (ang.).
- ↑ a b c Edwidge Danticat - MacArthur Foundation [online], www.macfound.org [dostęp 2020-06-22] (ang.).
- ↑ Festival Cannes [online] [dostęp 2020-06-22] (ang.).
- ↑ a b The Dew Breaker [online], Anisfield-Wolf Book Awards [dostęp 2020-06-22] (ang.).
- ↑ a b 2018 – Edwidge Danticat [online], Neustadt Prizes, 24 września 2018 [dostęp 2020-06-22] (ang.).
- ↑ a b Author Edwidge Danticat wins $20,000 Story Prize [online], AP NEWS, 27 lutego 2020 [dostęp 2020-06-22] .
- ↑ Announcing the 2019 Award Winners – National Book Critics Circle [online], www.bookcritics.org [dostęp 2020-06-22] (ang.).
- ISNI: 000000011051509X
- VIAF: 32104515
- LCCN: n93100617
- GND: 121043886
- NDL: 00810378
- LIBRIS: wt7bh0gf4p3jqrx
- BnF: 125106512
- SUDOC: 059837292
- SBN: BIAV085296
- NLA: 35277427
- NKC: jcu2010613684
- BNE: XX1320560
- NTA: 127353615
- BIBSYS: 99013629
- CiNii: DA08451750
- Open Library: OL216748A
- PLWABN: 9810618094705606
- NUKAT: n2007126142
- J9U: 987007310312905171
- CANTIC: a11710950
- NSK: 000305805
- CONOR: 32006755
- BLBNB: 000497111
- KRNLK: KAC201906052