Edmund Wąsik
Edmund Wąsik (ur. 27 września 1883 w Raszowej-Rokiczach[1], zm. 21 września 1946 w Katowicach) – kolejarz, polski działacz społeczny i związkowy, polityk, poseł na Sejm w II RP.
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
27 września 1883 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
21 września 1946 |
| Poseł na Sejm IV kadencji (II RP) | |
| Okres |
od 1935 |
| Odznaczenia | |
     
| |
,_na_%C5%9Brodku_stoi_%C5%BCona_Helena_z_Mas%C5%82owskch_Jewasi%C5%84ska_z_ich_c%C3%B3rk%C4%85_Aleksandr%C4%85,_Katowice_1926.jpg)
Życiorys
edytujBył synem Edmunda i Katarzyny z Murłowskich[2]. Ukończył gimnazjum w Bytomiu, gdzie też zdał maturę[3], a następnie szkołę kolejową we Wrocławiu.
W 1918 roku organizował związki zawodowe wśród kolejarzy na Górnym Śląsku. Organizował udział w plebiscycie i uczestniczył w III powstaniu śląskim. Był komendantem okręgowego kolejowego POW[4]. W 1935 roku został posłem IV kadencji (1935–1938) wybranym 62 019 głosami z okręgu nr 90 (powiaty: świętochłowicki, tarnogórski i lubliniecki)[4][5].
Pracował m.in. jako zawiadowca stacji, decernent dyrekcji (lata 20.) i radca kolei państwowej w Katowicach. Od roku 1920 brał udział w przygotowywaniu kolejarzy śląskich do objęcia służby kolejowej w przypadku wystąpienia kolejnego powstania[3]. Podczas III powstania śląskiego był czołową postacią tymczasowego kierownictwa kolejowego przy sztabie grupy „Wschód”[3]. Po przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski zajmował się organizowaniem nowych struktur dyrekcji PKP w Katowicach[3]. Przez wiele lat był prezesem Związku Kolejarzy ZZP. Po wybuchu II wojny światowej, w 1941 roku pracował w zarządzie gminy w Będzinie, gdzie został aresztowany przez Gestapo i poddany brutalnemu śledztwu[1]. Po przeszło rocznym pobycie w więzieniu został zwolniony ze względu na pogarszający się stan zdrowia i dzięki wstawiennictwu z zewnątrz. Do końca wojny pracował przymusowo na stanowisku pomocnika magazyniera w Fabryce Lamp Żarowych „Helios”[1] w Zawodziu, dzielnicy Katowic. W roku 1945 powierzono mu współorganizowanie katowickiej dyrekcji PKP[3], gdzie następnie pełnił funkcję zastępcy dyrektora. Jednym z jego pomysłów było rozlepienie na elewacjach katowickich domów, plakatów z hasłem „Kolejarze, stawiajcie się do pracy!”[3]. Był też prezesem rady nadzorczej kolejowej kasy oszczędności, konsumu kolejowego i innych jednostek kolejowych[6].
Zmarł 21 września 1946 roku w Katowicach[1].
Życie prywatne
edytujBył synem Edmunda i Katarzyny z Murłowskich. Ożenił się 24 listopada 1924 roku z Heleną z Masłowskch Jewasińską. Owocem ich związku byli: Aleksandra (ur. w 1925, znana pod pseudonimem artystycznym Aleksandra Śląska) i Olgierd (ur. 1926)[1], ponadto miał pasierbicę Bożenę Jewasińską (ur. 1919)[7][1]. Po I wojnie światowej mieszkał w Katowicach, przy ul. Poniatowskiego 34[3].
Odznaczenia
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Edmund Wąsik. Dumny Ślązak i powstaniec. Poznajcie jego historię. [online], dziennikbaltycki.pl, 21 lutego 2022 [dostęp 2024-08-08] (pol.).
- ↑ Edmund Wąsik (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego) [online], sejm-wielki.pl [dostęp 2024-09-03] (pol.).
- ↑ a b c d e f g Wyborcza.pl [online], katowice.wyborcza.pl [dostęp 2024-09-03].
- ↑ a b Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1940 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 271.
- ↑ Biblioteka Sejmowa – Parlamentarzyści RP: Edmund Wąsik. [dostęp 2012-06-02].
- ↑ a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 783. reprint Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1984
- ↑ Bożena Jewasińska (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego) [online], sejm-wielki.pl [dostęp 2024-09-03] (pol.).
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 37.
Bibliografia
edytuj- Plebiscyt na katowiczanina 150-lecia. Edmund Wąsik (1883-1946), [w:] Gazeta Wyborcza Katowice, 14 sierpnia 2015