Ebenezer Scrooge
Ebenezer Scrooge – postać fikcyjna, główny bohater opowiadania Charlesa Dickensa Opowieść wigilijna wydanego w 1843 roku. Scrooge jest zamkniętym w sobie skąpcem, nielubiącym ludzi i świąt Bożego Narodzenia. Podczas świąt Bożego Narodzenia przechodzi przemianę w czasie czterech kolejnych wizyt duchów: ducha Jakuba Marleya, ducha minionych świąt Bożego Narodzenia, ducha teraźniejszych świąt Bożego Narodzenia i ducha przyszłych świąt Bożego Narodzenia.
 Ebenezer Scrooge oraz Ciemnota i Nędza | |
| Twórca | |
|---|---|
| Wystąpienia | |
| Dane biograficzne | |
| Płeć |
mężczyzna |
Opis
edytujEbenezer Scrooge jest zgorzkniałym mężczyzną w podeszłym wieku, właścicielem kantoru „Scrooge & Marley” w Londynie. Jego były wspólnik, Jakub Marley, zmarł w wigilię Bożego Narodzenia 7 lat wcześniej. Scrooge jest chłodny, nieprzystępny i dba jedynie o swoje dochody, spędzając czas nad księgami rachunkowymi. Irytują go życzenia świąteczne, odrzuca zaproszenie do spędzenia świąt z rodziną swojego siostrzeńca. Wraca do swojego ciemnego i ponurego domu, aby samotnie spędzić wieczór. Tam odwiedza go pokutujący duch Jakuba Marleya skłaniający go do przemyślenia swojego życia oraz zapowiadający trzy kolejne wizyty duchów. Wspomnienia przywoływane przez te duchy, projekcja zdarzeń przyszłych oraz miejsca, do których duchy przenoszą się wraz ze Scrooge’em, wpływają na zmianę jego nastawienia do ludzi i postrzegania Świąt. Szczególnie wstrząsająca dla Scrooge’a jest śmierć małego Tima (syna Boba Cratchita) oraz widok własnego grobu.
Nagrobek Ebenezera Scrooge’a znajduje się przy kościele św. Chada w Shrewsbury i został tam postawiony w roku 1984, kiedy na terenie kościoła powstawała ekranizacja Opowieści wigilijnej[1].
Inspiracje
edytujEbenezer Scrooge nie jest do końca zmyśloną postacią. W Edynburgu żył kupiec o nazwisku Ebenezer Lennox Scroggie (1792–1836), zajmował się handlem kukurydzą i winem. Wygrał kontrakt na wyżywienie dla króla Jerzego IV Hanowerskiego, kiedy ten wizytował Szkocję. Słynął z rubaszności i zuchwałości. Dickens nigdy go nie poznał, ale natknął się na jego grób spacerując po edynburskim cmentarzu. Na nagrobku widniał prawdopodobnie napis „meal man” (człowiek zajmujący się jedzeniem), ale autor najprawdopodobniej odczytał epitafium jako „mean man” (skąpiec), ponieważ umieścił w swoim notesie następujące spostrzeżenie: „Być zapamiętanym na wieczność jedynie za to, że było się skąpcem, zdaje się być najdobitniejszym świadectwem zmarnowanego życia”.
Na postać Scrooge’a składa się jeszcze jeden pierwowzór. Był nim John Elwes (1714–1789), ekscentryczny poseł z Berkshire, który słynął z ekstremalnej oszczędności, podobnie jak jego rodzina. Pomimo ogromnego majątku, często był brany za żebraka. Nie kupował nowych ubrań, nie ogrzewał mieszkania i chodził spać o zmroku, żeby nie marnować świec. W przeciwieństwie do literackiego Scrooge’a człowiek ten był dobroduszny i troszczył się o potrzebujących, a jego skąpstwo nie brało się z pogardy do innych, lecz z samozaparcia[2][3][4].
Przypisy
edytuj- ↑ Shropshire Tourism: St Chad's in Shrewsbury. [dostęp 2017-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-21)]. (ang.).
- ↑ Scrooge nie jest fikcyjną postacią i inne fakty o „Opowieści wigilijnej”. [dostęp 2017-12-20].
- ↑ BBC Arts – That Ebenezer geezer... who was the real Scrooge?. [w:] BBC [on-line]. [dostęp 2016-04-30].
- ↑ Revealed: the Scot who inspired Dickens' Scrooge. [w:] The Scotsman [on-line]. 24 grudnia 2004. [dostęp 2020-01-14]. Cytat: Details of Scroggie’s life are sparse, but he was a vintner as well as a corn merchant.
