Dzwon Świętego Piotra
Dzwon Św. Piotra niem. Petersglocke, potocznie Dicke Pitter (Gruby Piotrek) – dzwon wiszący w trzeciej kondygnacji wieży południowej katedry w Kolonii. Jest jednym z największych i najcięższych bijących dzwonów na świecie. Odlany został w 1923 roku w pracowni ludwisarskiej Richarda Heinricha Ulricha w Apoldzie w niemieckiej Turyngii.
Dzieje
edytujPoprzednikiem Dzwonu Świętego Piotra był Dzwon Cesarski (Kaiserglocke) o masie 26,25 tony, odlany w 1875 z okazji zwycięstwa Niemców nad Francją w 1871 r. i zjednoczenia Niemiec. Podczas I wojny światowej został przetopiony na armaty. Do dziś zachowało się serce dzwonu, ulokowane na zewnątrz przy katedrze przy narożu nawy południowej i transeptu.
Inicjatorami odlania nowego wielkiego dzwonu byli ówczesny burmistrz Kolonii Konrad Adenauer i arcybiskup Karl Joseph Schulte. 31 marca 1922 r. Kapituła Metropolitarna Kolonii zatwierdziła odlanie. Odlewnikiem dzwonu został Richard Heinrich Ulrich, przedstawiciel rodu Ulrichów, którego przodkowie założyli w XVIII w. ludwisarnię, jedną z największych w Europie, związaną z rodzinami Rose, Ulrich i Schilling. Po przewiezieniu specjalnym pociągiem (prowadzonym przez trzy lokomotywy) do Kolonii został uroczyście poświęcony, a następnie zawieszony. Planowane pierwsze uderzenie w Wigilię Bożego Narodzenia z przyczyn technicznych zostało odwołane, ostatecznie pierwszy raz zadzwonił 28 października 1925 r.
W 1951 dzwon uległ pęknięciu na długości 110 cm. Dopiero w 1956 został pospawany, lecz podjęto też dodatkowe kroki: serce dzwonu wymieniono na mniejsze (800 kg), poza tym o 20° zmieniono kierunek uderzenia, aby serce nie uderzało w miejsce spawu.
Dnia 6 stycznia 2011, podczas oznajmiania głównej liturgii święta Trzech Króli urwało się serce dzwonu[1]. Nowe serce, ważące 600 kg[2] zostało wykonane w październiku, a do katedry przybyło 2 grudnia 2011 r[3]. Dzwon z nowym sercem pierwszy raz zadzwonił 7 grudnia 2011 r.
Od kwietnia 2017 do listopada 2018 dzwon nie dzwonił z powodu naprawy wady zawieszenia serca (zbyt mocne uderzenie w jedną stronę dzwonu groziło pęknięciem serca).
Do roku 1998 (kiedy odlano i zawieszono Josephglocke) Dzwon Świętego Piotra był najmłodszym dzwonem katedry kolońskiej. Nieco starsze są dwa dzwony odlane jeszcze przed I wojną światową: Aveglocke oraz Kapitelsglocke. Oba pochodzą z 1911 roku.
Terminarz bicia dzwonu
edytujDzwon Świętego Piotra bije z okazji głównych świąt w roku liturgicznym, a ponadto w święta patronów katedry; główne święta maryjne i Dzień Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Bije także z okazji wyboru i śmierci papieża i arcybiskupa Kolonii. Dzwonił także z okazji najważniejszych wydarzeń państwowych, zarówno dla Niemiec, jak i dla świata (m.in. zakończenie II wojny światowej, zjednoczenie Niemiec). Kiedy biją wszystkie dzwony katedry, w większości przypadków Dzwon Świętego Piotra bije jako pierwszy 5 minut wcześniej od pozostałych, zaś po dołączeniu pozostałych dzwonów dzwon św. Piotra kończy bić (jedynie z okazji Wielkanocy bije przez cały czas wraz z pozostałymi dzwonami)[4].
| Data (według porządku roku liturgicznego) | Godzina | Święto lub inne okoliczności |
|---|---|---|
| 7 grudnia | 19:30 w tygodniu/20:00 w niedzielę | Wigilia Niepokalanego Poczęcia NMP[5] |
| 8 grudnia(9 grudnia jeśli 8 grudnia wypada w niedzielę) | 18:10 | Uroczystość liturgiczna Niepokalane poczęcie Marii |
| 24 grudnia | 19:20 | Wigilia Bożego Narodzenia |
| 23:10 | Pasterka | |
| 5 stycznia | 19:30 w tygodniu/20:00 w niedzielę | Wigilia Święta Trzech Króli |
| 6 stycznia | 09:40 | Uroczystość liturgiczna z okazji Święta Trzech Króli |
| Wielka Sobota | ~22:15 | Zmartwychwstanie Pańskie (wraz ze wszystkimi dzwonami) |
| Wielkanoc | 09:40 | Uroczystość liturgiczna Zmartwychwstania Chrystusa (wraz ze wszystkimi dzwonami) |
| Środa przed Wniebowstąpieniem Pańskim | 19:30 | Wigilia Uroczystości Wniebowstąpienia Pańskiego |
| Wniebowstąpienie Pańskie | 09:40 | Uroczystość Liturgiczna |
| Sobota Pięćdziesiątnicy | 20:00 | Wigilia Zesłania Ducha Świętego |
| Niedziela Pięćdziesiątnicy | 09:40 | Uroczystość liturgiczna |
| Boże Ciało | Podczas procesji z Najświętszym Sakramentem(Solo) | |
| 28 czerwca | 19:30 w tygodniu/20:00 w niedzielę | Wigilia Dnia Świętych Apostołów Piotra (patrona katedry) i Pawła |
| 29 czerwca | 18:10 w tygodniu/09:40 w niedzielę | Uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła |
| 26 września | 19:30 w tygodniu/20:00 w niedzielę | Wigilia Dnia Poświęcenia Katedry Kolońskiej |
| 27 września | 18:10 w tygodniu/09:40 w niedzielę | Uroczystość liturgiczna Poświęcenia Katedry Kolońskiej |
| Z powodu śmierci papieża/arcybiskupa Kolonii | bije solo przez 30 minut | |
| Codziennie aż do dnia pogrzebu papieża/arcybiskupa Kolonii | bije od 12:00 do 12:15 |
Dane techniczne
edytuj- dźwięk: c°-5
- masa całkowita: 24 000 kg
- waga serca ~600 kg
- średnica: 3220 mm
- wysokość: 4,5 m
- ludwisarz: Richard Heinrich Ulrich der Guss (Apolda)
Przypisy
edytuj- ↑ Home [online], www.koelner-dom.de [dostęp 2018-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (ang.).
- ↑ Kölner Petersglocke erhält wieder einen Klöppel. [dostęp 2011-12-04]. (niem.).
- ↑ Petersglocke erhält neuen Klöppel. [dostęp 2011-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (niem.).
- ↑ Kamil Gadomski, Harmonogram bicia dzwonu św. Piotra [online], www.koelner-dom.de [dostęp 2022-12-23].
- ↑ Bicie Dzwonów w wigilię Niepokalanego Poczęcia NMP (7 grudnia 2006), cz. 1; cz. 2.