Dziurawiec skąpolistny

gatunek rośliny

Dziurawiec skąpolistny (Hypericum montanum L.) – gatunek byliny z rodziny dziurawcowatych. Występuje w północnej Afryce, Europie i zachodniej Azji[3] (w Kaukazie)[4]. Rośnie w świetlistych lasach liściastych i na skrajach lasów oraz w zaroślach[5].

Dziurawiec skąpolistny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

malpigiowce

Rodzina

dziurawcowate

Rodzaj

dziurawiec

Gatunek

dziurawiec skąpolistny

Nazwa systematyczna
Hypericum montanum L.
Fl. suec. ed. 2:266. 1755[3]

Rozmieszczenie geograficzne

edytuj

Zwarty zasięg gatunku obejmuje Europę od Pirenejów po środkową część kontynentu. Dalej na wschód rośnie wyspowo w Rosji, na Ukrainie i Białorusi i znów liczniej w Kaukazie[4]. Na południu sięga do północnej Grecji[6], obejmuje Półwysep Apeniński oraz na wyspowych obszarach i izolowanych stanowiskach wyspy na Morzu Śródziemnym (Korsyka i Sardynia), Półwysep Iberyjski i góry w północno-zachodniej Afryce[4]. Na północy sięga do Brytanii (z wyjątkiem północnej części), południowej części Półwyspu Skandynawskiego i na izolowanych stanowiskach rośnie na wyspach Morza Bałtyckiego oraz w południowej Finlandii[4].

W Polsce gatunek spotykany w całym kraju, bardzo rzadki w południowo-wschodnim jego krańcu oraz wzdłuż wybrzeża, z wyjątkiem Kaszub[7].

Morfologia

edytuj
Łodyga
Wzniesiona, obła, nieowłosiona, 30–80 cm wysokości, najczęściej nierozgałęziona, ulistniona nierównomiernie.
Liście
Pojedyncze, siedzące, naprzeciwległe, o długości 2–8 cm, kształtu podłużnie jajowatego, górne czarno punktowane na brzegach, ogruczolone od spodu.
Kwiaty
Kwiatostan oddalony od najwyższej pary liści, zbity i niemal główkowaty. Kwiaty promieniste, pięciokrotne, o średnicy 15–25 mm. Działki kielicha długości 6–7 mm, dwa razy krótsze od płatków, zaostrzone, na brzegu z gruczołami na trzoneczkach. Płatki korony barwy bladożółtej, z delikatnie zaostrzonymi wierzchołkami. Liczne pręciki, zrośnięte nasadami w 3–5 wiązek.
Owoc
Ma postać torebki.

Biologia i ekologia

edytuj

Bylina, kwitnie od czerwca do września. Siedlisko: ciepłolubne dąbrowy, subborealny bór mieszany, ciepłolubne buczyny. Gleby suche, świeże, mezotroficzne, o odczynie obojętnym. Półcień i umiarkowane światło[8].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-11] (ang.).
  3. a b Hypericum montanum. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-11-19]. (ang.).
  4. a b c d Hypericum montanum. [w:] Den Virtuella Floran [on-line]. Naturhistoriska riksmuseet. (Za: Hultén, E. & Fries, M. 1986. Atlas of North European vascular plants: north of the Tropic of Cancer I-III. – Koeltz Scientific Books, Königstein). [dostęp 2020-06-17].
  5. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, s. 307. ISBN 83-01-14342-8.
  6. Hypericum montanum L.. [w:] Flora of Greece web [on-line]. [dostęp 2020-06-17].
  7. Adam Zając, Maria (red.) Zając: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 301. ISBN 83-915161-1-3.
  8. Leokadia Witkowska-Żuk, Rośliny leśne, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2013, ISBN 978-83-7073-359-9, OCLC 863117039.